Yılın ilk 4 ayında trafik cezalarından 53,5 milyar TL gelir elde edilirken, Kurban Bayramı tatiliyle birlikte kullanılan yapay zeka destekli radar cihazları milyonlarca vatandaşı isyan ettirdi. 

Hız sınırı gerekçesiyle kesinle cezaları saniyeler içerisinde e-Devlet sistemine yükleyen uygulama, bir saat içerisinde aynı plakaya onlarca farklı ceza çıkarabilmekte. 

İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, atılan adımların ‘trafik güvenliği’ gerekçesiyle yapıldığını öne sürse de, AKP’nin içinden çok sayıda isim de söz konusu uygulamaların ‘tahsilat’ amacı güttüğünü ve vatandaşa tuzak kurulduğunu belirtti. Sosyal medyada artan şikayetlerin ardından harekete geçen hukukçular, radar cezalarına ilişkin emsal kararları gündeme getirdi. 

‘BU RADAR CEZALARININ TAMAMI İPTAL EDİLECEK’

Birçok otoyolda hız sınırının 70, 50 ve 30 KM’ye hızlıca düştüğünü ve ani hız düşüşlerinin olduğu bölümlerde sürücülerin kolaylıkla tespit edemeyeceği radarlara yer verildiği aktarılırken, 2019 yılında verilen mahkeme kararıyla ‘görünmeyen radar’ uygulamasının hukuka aykırı olduğu tespit edilmişti. 

İşte görünmeyen radar cezalarının iptali için kullanılacak emsal karar…

2019 yılında Manisa’da trafikte hız limitini aştığı için bir vatandaşa kesilen para cezası, radar aracının kara yolu üzerinde kolayca görülebilecek şekilde konuşlanmadığı ve yolda radar levhası bulunmadığı gerekçesiyle iptal edildi.

Avukat Alperen Cihan Çetinkaya, 25 Nisan’da bir duruşmaya katılmak için İzmir’den Manisa’ya yola çıktı. Yolculuk sırasında polis tarafından durdurulan Çetinkaya’ya hız sınırını aştığı ve aracın vizesi olmadığı gerekçesiyle 475 lira idari para cezası yazıldı.

Çetinkaya, bulundukları bölgede “radar uyarı levhası” ve “radar aracı” görmedikleri gerekçesiyle cezaya itiraz etti. İtirazı kabul edilmeyen Çetinkaya, cezanın iptali için Saruhanlı Sulh Ceza Hakimliğine başvurdu.

Çetinkaya’nın itirazı yerinde bulunarak, yapılan para cezası iptal edildi. Kararın gerekçesinde ise “Trafik Denetimlerinde ve Trafik Kazalarında Alınacak Önlemlere İlişkin Yönerge”deki “Radarla hız denetimindeki dikkat edilecek hususlar” ve “Yol kullanıcılarının bilgilendirilmesi” başlıklı kurallar hatırlatıldı.

Gerekçede, söz konusu kurallarda “Sabit denetim yapılması durumunda radar aracı kara yolunun her iki yönünden kolayca görülebilecek ve trafiği tehlikeye düşürmeyecek şekilde konuşlandırılır” ve “Radarla hız denetiminin kara yolunun hangi kesiminde ve hangi sürelerde yapılacağı hususunda yol kullanıcılarının bilgilendirilmesi gerektiği kabul edilmelidir.” ifadelerinin yer aldığı aktarıldı.

Kararda ayrıca şunlar kaydedildi:

“Öncelikle kişilerin can ve mal güvenliğini sağlamak amacıyla yapılması gereken trafik denetimlerinde, yol kullanıcılarına ceza vermek amacıyla bilgilendirme yapmadan kural ihlali yapmasını beklemek, trafik kurallarının konuluş amacına uygun olmadığı gibi araç sürücülerine tuzak kurulması anlamına gelecektir ki bu durum da çağdaş hukuk devleti ilkeleriyle bağdaşmaz ve kabul edilemez.

Somut olayda itiraz edenin aracının vizesiz şekilde trafiğe çıktığı görülse de hız kontrolü amacıyla yapılan işlemin kendi başına hukuka aykırı olması nedeniyle değerlendirme konusu yapılmamıştır. Bu nedenlerle düzenlenen idari para cezası işleminin hukuka uygun olmadığı anlaşıldığından ve itiraz nedenleri yerinde görüldüğünden başvurunun kabulüne karar vermek gerekmiştir.”