Danıştay 6. Dairesi, TMMOB, Şehir Plancıları, Elektrik Mühendisleri, Metalurji Mühendisleri, Jeoloji Mühendisleri odaları ile Sinop Nükleer Karşıtı Platformu Derneği’nin, Sinop Nükler Güç Santrali Projesi ile ilgili açtığı davada, ara karar verdi.

Sinop Nükleer Güç Santrali Projesi ile ilgili Çevre Düzeni Planı’nın onaylanmasına ilişkin 16 Aralık 2020 tarihli Çevre ve Şehircilik Bakanlığı işleminin iptali istemiyle açılan davada Daire, uyuşmazlığın çözümlenebilmesi için Tarım Orman Bakanlığı, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı ile Samsun 2. İdare Mahkemesi Başkanlığı’nda bazı bilgi ve belgelerin istenmesine karar verdi.

Danıştay, 2029’a kadar uzatılan izne davanın açılıp açılmadığını sordu

Bu kapsamda, Tarım ve Orman Bakanlığı’ndan, ”Santralin yapılması planlanan Sinop Abalı Köyü’ndeki alana ön izin verilmesi ve iznin 2029‘a kadar uzatılmasına yönelik Bakanlık işlemlerine karşı dava açılıp açılmadığını, açılmış ise davanın hangi aşamada olduğuna ilişkin bilgi ve belgelerin istenmesine” hükmedildi.

Daire, davalı Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ile davalı yanında müdahil Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı’ndan da Nükleer Düzenleme Kurumu’nun verdiği saha onayına karşı bir davanın açılıp açılmadığını, açıldıysa davanın hangi aşamada olduğuna ilişkin belgeleri istedi. Daire bu iki bakanlıktan ayrıca, ”ÇED Raporu’nda atıfta bulunulan uluslararası anlaşmanın halen yürürlükte olup olmadığının sorulmasına, projedeki basınçlı su reaktörününuluslararası anlaşmadan bağımsız olarak alanda inşa edilebilme olanağının bulunup bulunmadığının sorulmasına, buna ilişkin bilgi ve belgelerin gönderilmesinin istenilmesine” karar verdi.

Danıştay 6. Dairesi, Samsun 2. İdare Mahkemesi Başkanlığı’na da projeyle ilgili ”ÇED Olumlu” kararının iptali istemiyle açılan davanın hangi aşamada olduğunu sordu, dosyada keşif ve bilirkişi incelemesi yaptırılmasına, karar verilmiş ve bilirkişi raporu alınmış ise bir örneğinin Danıştay’a gönderilmesi istendi.

Daire, 9 Nisan 2025’te oybirliğiyle aldığı kararında kurumlara ara kararın yerine getirilmesi için 30 gün süre verdi.

Enerji Tabi Kaynaklar Bakanlığı’ndan Danıştay’a ara karar cevabı

Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı ise Danıştay’a, 16 Haziran 2025’te cevap gönderdi. Bakanlığın cevabında, proje sahasında uygulanacağı açıklanan ATMEA 1 adlı basınçlı su ipi reaktörüne ilişkin bilgi verildi.

Bakanlığın cevabında 22 Haziran 2021’de Japon tarafı ile yapılan görüşmeler sonucu ukluslararası anlaşma ve işbirliği zaptının sona erdiği hatırlatıldı. Cevapta, ”Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Japonya Hükümeti Arasında Türkiye Cumhuriyeti’nde Nükleer Güç Santrallerinin ve Nükleer Güç Sanayisinin Geliştirilmesi Alanında İşbirliğine İlişkin Anlaşma’dan bağımsız olarak, Sinop Nükleer Santral Sahasında yukarıda ifade edildiği üzere niyet bildiriminde bulunan TÜNAŞ’ın ve Bakanlığımızın, bir basınçlı su reaktörü kurulmasına yönelik teknoloji sahibi farklı ülkelerle görüşmeleri devam etmektedir” denildi.

“Japonya ile anlaşmanın bitmesi, ÇED Raporu açısından etkili değil”

Türkiye’de bir nükleer santral kurulmasında hukuken herhangi bir hükümetlerarası anlaşma şartının aranmadığı ifade edilen cevapta, Japonya ile Türkiye arasında bu konudaki anlaşmanın ÇED raporu açısından herhangi bir etkisi olmadığı öne sürüldü.

ATMEA 1 adlı basınçlı su ipi reaktörün, bir nükleer reaktör teknoloji çeşidi değil, bir tasarım çeşidi odluğu belirtilen cevapta, ”Türkiye’de nükleer santral kurmak için mutlaka Hükümetlerarası bir anlaşma yapılması şart değildir. Nükleer enerji santrallerinin Türkiye Cumhuriyeti’nde tabi olduğu mevzuat hükümleri çerçevesinde ATMEA1’in başka bir proje şirketi tarafından kurulması önünde bir engel bulunmamaktadır” ifade edildi.

“Nihai ÇED Raporu, geçerliliğini koruyacak”

Projeye ilişkin ÇED Raporu’nun ATMEA 1’e göre hazırlandığı aktarılan cevapta, Japonya hükümeti ile devam etmeme kararı alınsa ve Sinop sahasında ATMEA1 dışında bir reaktör kullanılsa bile ”nihai ÇED Raporu”nun geçerliliğini koruyacağı öne sürüldü.

Bakanlığın cevabında bu nedenlerle, basınçlı su tipi reaktör ailesine dahil olan herhangi bir tasarımın Sinop NGS sahasında kullanılması durumunda çevresel etki açısından sonucu etkileyecek bir değişiklik meydana gelmeyeceği iddia edildi.