19 Mart’taki siyasi operasyonun yarattığı belirsizlik ve ardından İran-Rusya hattındaki sıcak gelişmeler, döviz talebini yeniden artırdı. Küresel risk iştahının zayıflaması ve jeopolitik gerilimler, yatırımcıların güvenli liman arayışını tetiklerken, içeride TL üzerindeki baskı da belirginleşti. Bu tablo karşısında Merkez Bankası (TCMB),
olası faiz indirimi öncesinde TL’nin cazibesini artırmak amacıyla yeni hamleler yaptı.

SİSTEMDE TUTMA HAMLESİ

Kur Korumalı Mevduat (KKM) uygulamasını kademeli olarak sonlandıran TCMB, dövize yönelişi frenlemek için TL mevduatlarda hedef oranları artırdı. Ayrıca, daha önce yalnızca 3 ay ve üzeri vadelerde mümkün olan değişken faizli TL mevduat hesapları, artık 1 aydan uzun vadelerde de açılabilecek. Bu adımlar, hem döviz talebindeki yükselişi sınırlamayı hem de olası faiz indirimi sürecine hazırlığı amaçlıyor. Yeni düzenlemelere göre, gerçek kişi TL mevduat payı yüzde 60’ın altında olan bankalar için hedef oranlar artırılırken; bu payın yüzde 60-65 aralığında olduğu bankalara da aylık 0.4 puanlık artış hedefi getirildi.

KKM hesaplarına uygulanan zorunlu karşılık oranı yüzde 33’ten yüzde 40’a çıkarıldı. Bu hesaplarda uygulanan asgari faiz oranı da politika faizinin yüzde 50’sinden yüzde 40’ına indirildi. Ayrıca, TÜFE, ÜFE ve TLREF’e endeksli mevduatlar için zorunlu karşılık oranı tüm vadelerde yüzde 10 olarak belirlendi. Döviz mevduatları için TL cinsinden tesis edilmesi gereken zorunlu karşılık oranı ise yüzde 4’ten yüzde 2.5’e indirildi. Bu sayede, bankaların döviz hesaplarına daha yüksek faiz verebilmesi mümkün hale getirildi. TCMB, dövizin sistem dışına çıkmasını önlemeyi hedeflerken, döviz sahiplerine ‘paran sistemde kalsın’ mesajı verdi.

Fonlardan dövize kaçış hızlı oluyor

Merkez Bankası, 1 aydan uzun vadelerde de değişken faizli TL mevduat hesabı açılabilmesine imkan sağladı. Bu daha önce 3 aydan uzun vadelerde bulunuyordu. Ekonomist Dr. Murat Kubilay, bu hamleyle birlikte dövize ya da kısa vadeli para piyasası fonlarına yönelen sermayenin yeniden sistem içinde tutulmak istendiğini belirtti. Kubilay, para piyasası fonlarının TL cinsinden olsa da likiditesi çok yüksek olduğu için şok anlarında dövize kaçışa neden olabildiğine dikkat çekti.