ABD Başkanı Trump, İran ve İsrail arasında ateşkes ilan edildiğini bildirdi.

Trump’ın açıklaması, ABD’nin hafta sonu İran’ın yeraltı nükleer tesislerine 30.000 kiloluk sığınak delici bombalar atmasına misilleme olarak İran’ın Katar’daki bir ABD hava üssüne füze fırlatmasından birkaç saat sonra geldi.

Truth Social adlı platformunda şunları yazdı: “Her şeyin olması gerektiği gibi gittiği varsayımıyla, ki öyle olacak, her iki Ülkeyi, İsrail ve İran’ı, “12 GÜN SAVAŞI” olarak adlandırılması gereken şeyi sona erdirecek Dayanıklılık, Cesaret ve Zekaya sahip oldukları için tebrik etmek istiyorum. Bu savaş yıllarca sürebilir ve tüm Orta Doğu’yu yok edebilirdi ama olmadı ve asla da olmayacak!”

Donald Trump geçtiğimiz hafta sonu İran’ın nükleer tesislerini vurmak üzere ABD bombardıman uçaklarını gönderdiğinde, müttefiki İsrail’in Tahran’ın nükleer programını sekteye uğratmasına yardım edebileceğini ve uzun süreli bir savaşa girmekten kaçınacağına dair verdiği sözü tutabileceğini iddia ediyordu.

Bugün ise Trump’ın sürpriz bir şekilde İsrail-İran ateşkes anlaşmasını duyurması, Tahran’ın yöneticilerini müzakere masasına geri döndürmüş olabileceğini gösterse de, yıllardır süren “gölge” çatışmaları, son 12 gündür birbirlerinin topraklarına yapılan saldırıların damgasını vurduğu bir hava savaşına dönüşen iki azılı düşman arasında herhangi bir ateşkesin gerçekten yürürlüğe girip giremeyeceği başta olmak üzere, cevaplanmamış uzun bir soru listesi var.

Bu uzun soru listesinden biri, Netanyahu’nun ateşkesi kabul ettikleri açıklamasıyla eksildi.

Reuters’a konuşan üst düzey bir Beyaz Saray yetkilisi, Trump’ın dün İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu ile görüşerek ateşkese aracılık ettiğini, Başkan Yardımcısı JD Vance’in de aralarında bulunduğu ekibinin ise Tahran’la görüşmeler yaptığını söyledi.

Trump’ın “Tam ve Topyekûn Ateşkes” ilan eden coşkulu sosyal medya paylaşımında iki tarafın üzerinde anlaştığı şartlar henüz tam olarak bilinmezken, ABD ve İran’ın başarısızlıkla sonuçlanan nükleer görüşmeleri yeniden canlandırıp canlandırmayacağı ve pek çok uzmanın ABD ve İsrail bombardımanından kurtulmuş olabileceğine inandığı İran’ın zenginleştirilmiş uranyum stokunun akıbeti soru işareti olarak kalmaya devam ediyor.

ABD’nin Ortadoğu’dan sorumlu eski ulusal istihbarat yetkilisi yardımcısı Jonathan Panikoff, “İsrailliler hedeflerinin çoğunu gerçekleştirdiler ve İran bir çıkış yolu arıyordu. ABD bunun sonun başlangıcı olmasını umuyor. Asıl sorun bundan sonrası için bir strateji olup olmadığı” dedi.

Trump’ın açıklaması, daha geniş çaplı bir bölgesel savaş korkusuna yol açan bir çatışmanın sona ermesine yönelik umutları artırsa da, gerçekte neyin kabul edildiğine dair sorular da devam ediyor.

Trump bu sabah saatlerinde İsrail ve İran arasındaki ateşkesin “artık yürürlükte” olduğunu söyledi ve her iki ülkeyi de bunu ihlal etmemeye çağırdı.

“İran’la beraber tasarlandı” iddiası

Trump’ın İsrail ve İran arasında varıldığını duyurduğu ateşkesin detaylarının, Tahran yönetimiyle yapılan görüşmelere istinaden belirlendiği öne sürüldü.

Washington Post (WP) gazetesinin ABD yönetiminden kıdemli bir yetkiliye ve konuyla ilgili bilgi sahibi bir diplomata dayandırdığı haberinde, Trump’ın İsrail ve İran arasındaki çatışmaların ardından duyurduğu ateşkesin arka planı ele alındı.

İsmi açıklanmayan yetkili, İsrail’in saldırıları durdurması karşılığında İranlı yetkililerin, ABD ile nükleer müzakerelere devam etme taahhüdü verdiğini belirtti.

Ateşkes anlaşmasının İranlı yetkililerle beraber tasarlandığını ifade eden yetkili, saldırıların durması için ABD’nin, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile ayrıca anlaştığını kaydetti.

Ateşkeste sorun

İranlı bir yetkili daha önce Tahran’ın ateşkesi kabul ettiğini teyit ederken, ülkenin Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi, İsrail saldırılarını durdurmadıkça çatışmaların durmayacağını söyledi.

Saat 10:30 sularında ise İsrail tarafı İran’ın kendilerine füze saldırısı düzenlediğini söyleyerek, “İran ateşkesi ihlal etti. Tahran’ı yoğun bir şekilde vuracağız” açıklamasını yaptı.