Kütahya, köprü teşvik ile İç Ege’de ‘hub’ hedefi koydu

MUSTAFA KEMAL ÇOLAK

Türkiye’de ilk kez olarak bir ile yönelik kalkınma raporu hazırlandı. Kütahya Ticaret ve Sanayi Odası (KUTSO) tarafından, kentin uzun vadeli kalkınma vizyonuna kılavuzluk etmesi amacıyla hazırlanan Kütahya Kalkınma Raporu kamuoyu ile paylaşıldı. Kentin sosyal ve ekonomik görünümünün yanı sıra sürdürülebilir geleceğine hizmet edecek yol haritasının ortaya konduğu raporda, bölgesel kalkınma modeli ve havza bazlı teşvik sistemi ön plana çıkarıldı.

KUTSO Yönetim Kurulu Başkanı Esin Güral Argat, “Kütahya’nın geleceği için büyük ve kararlı bir dönüşüme ihtiyacımız var. Geleceğe yönelik vizyoner hedeflerle şekillenen bu rapor ile; ortak aklı üretimle buluşturmayı hedefliyor, Kütahya’yı sürdürülebilir refaha taşıyacak stratejik bir yol haritası sunuyoruz. Kamu kurumlarını, özel sektörü, akademiyi, yerel yönetimleri ve sivil toplumu bu vizyona ortak olmaya davet ediyoruz” dedi.

6 ayaklı dönüşüm için yol haritası 

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nca ortaya konan 2024-2028 Bölgesel Gelişme Ulusal Stratejisi ile uyumlu bir çerçevede hazırlanan Kütahya Kalkınma Planı, kentin hem kendi özgün ihtiyaçlarına hem de ulusal hedeflere katkı sağlayacak 6 ayaklı bir stratejik dönüşüm öngörüyor. İstanbul Ekonomi Araştırma (İEA) iş birliğiyle hazırlanan rapor için; 143 sanayi temsilcisiyle anketler gerçekleştirilirken, 301 hane ile yaşam kalitesi araştırmaları yürütüldü ve ulusal/bölgesel düzeyde veri analizleri yapıldı. Bu kapsamda hazırlanan raporda; sanayi ve teknoloji atılımı, insan kaynağının geliştirilmesi ve göçün tersine çevrilmesi, altyapı ve yatırım ortamının iyileştirilmesi, turizm ve hizmet sektörünün geliştirilmesi, tarım ve kırsal kalkınma ile sürdürülebilirlik ve dirençlilik başlıklarında çok çeşitli projelere yer verildi.

"Büyük ve kararlı bir dönüşüme ihtiyacımız var"

Basın toplantısında konuşan KUTSO Yönetim Kurulu Başkanı Esin Güral Argat, Kütahya’nın ekonomik ve toplumsal potansiyelini daha güçlü bir geleceğe taşımayı amaçladıklarını söyleyerek şunları ifade etti: “Dünya hızla değişiyor, üretim dijitalleşiyor, çevre krizi büyüyor. Bu yeni düzende, şehirlerin kendini yeniden tanımlaması ve kararlı bir dönüşüme girmesi gerekiyor. Kütahya Kalkınma Raporu, tam da bu dönüşüm ihtiyacını bir fırsata dönüştürme iradesiyle hazırlandı. Geçmişin birikimini geleceğin vizyonuyla buluşturmak, birlik duygusunu üretim gücüne dönüştürmek ve Kütahya’yı sürdürülebilir refaha taşıyacak somut bir yol haritası sunmak amacıyla kaleme alındı. Kütahya, sahip olduğu jeostratejik konuma, sanayideki köklü birikimine ve kültürel zenginliğine rağmen 2017’den bu yana ekonomik anlamda ivme kaybetti. Küçük adımlarla ilerlemek yetmez. Büyük ve kararlı bir dönüşüme ihtiyacımız var.”

"Bu rapor ortak akla ve kolektif iradeye davettir"

Kütahya Kalkınma Raporu’nun sanayi temsilcileriyle, hane halkıyla, veri ve saha araştırmalarıyla oluşturulduğunu vurgulayan Esin Güral Argat, “Rapor yalnızca sorunları tespit etmiyor; uygulanabilir, zamanlaması net ve kurumlar arası uyumu önceleyen politikalar da öneriyor. Sadece sektörleri değil; bu dönüşümü hayata geçirecek İl Koordinasyon Platformu, Kütahya Kalkınma Veri Merkezi, Bölgesel Garanti Fonu, “Eve Dön” Tersine Göç Paketi, Yeşil-Dijital Sanayi Dönüşüm Programı gibi kurumsal yapıları da tanımlıyor. Bu yapılar artık birer tercih değil; zorunluluktur. Bu çalışmayı ortak akla ve kolektif iradeye dayanan bir davet olarak görüyoruz. Bu stratejik adımlar doğrultusunda, Türkiye için üretmeye, Kütahya için çalışmaya devam edeceğiz.”

Köprü teşvik talebi var, eğitim düzeyi yüksek

Kütahya Kalkınma Raporu, geçen Ocak-Mayıs sürecinde gerçekleştirilen, 5 aylık bir çalışmanın ürünü. Research İstanbul kurucu ortağı, ekonomistaraştırmacı Can Selçuki ve ekibi tarafından hazırlanan, 120 sayfadan oluşan raporda dikkat çeken noktalardan bir tanesi ‘köprü teşvik’ beklentisi oldu. Merkezi desteklerin yanı sıra yerel destek mekanizmalarının da devreye alınması olarak tarif edilen köprü teşviklerle ileri malzeme, yeşil-dijital üretim ve otomotiv yan sanayi yatırımlarının tasarlanması gerektiği vurgulandı. Mesleki ve teknik lise okullaşma oranının yüzde 45 gibi yüksek seviyede olması Kütahya’nın stratejik şanslarından birini oluşturuyor. Yanı sıra lisans ve lisansüstü mezuniyet oranı da yüzde 46 düzeyinde olmasına karşın, nitelikli istihdamın üçüncü en önemli sorun olarak tarif edilmesi Kütahya’da akademik çevrelerle özel sektörün iletişiminin daha kuvvetli olması yönündeki düşünceleri destekliyor.

Odak sektörler olarak seramik, bor, elektrikli araçlar ve turizm öne çıktı

KUTSO raporunda ilin büyüme patikasını onarmak ve yüksek katma değerli kulvara taşımak için üç kritik kaldıraç alanı tanımlanıyor. Bunlardan ilki; Kütahya ile özdeş seramik sektöründe ileri malzeme dönüşümünü gerçekleştirmek ve geleneksel ustalığı pil kaplama, tıbbi ve zırh seramiğine taşımak. İkincisi; bor madeni zenginliğini katma değerli kimyasallara dönüştürmek ve lityum-borat, bor nitrür gibi niş ürünler üretmek. Üçüncüsü ise otomotiv yan sanayiini Bursa-Eskişehir- Manisa eksenine entegre ederek özellikle elektrikli araç tedarik zinciri için metal-plastik ve yazılım tabanlı modüllerin geliştirilmesi. Raporda ayrıca Aizanoi Antik Kenti’nden Frig Vadisi’ne, Dumlupınar Şehitliği’nden Yoncalı Termal Kaynakları’na kadar uzanan zengin mirasıyla Kütahya’nın kalkınmasında turizm sektörünün de en az bu stratejik kaldıraçlar kadar belirleyici önemde olduğu vurgulanıyor. Rapora göre firmaların yüzde 65’inin hammaddeyi, metal çelik, yedek parça ve tarımsal girdiyi il dışından temin ediyor. Şirketlerin yüzde 66’sının rekabetçi fiyat, kapasite ve kalite sağlandığında yerli üretime döneceğine ilişkin gelen kanaat, yerelleşme iştahının yüksek olduğunu gösteriyor. Yine raporda geçen, hangi devlet destek ve teşviklerin şirketlere yarar sağlayacağına ilişkin soruya katılanların yüzde 69’u ‘vergi teşviği’ yanıtını veriyor.