ABD Kaliforniya Üniversitesi Davis’ten enfeksiyon hastalıkları uzmanları Dr. George Thompson ve Dr. Angel Desai, bu tehlikeyi New England Journal of Medicine dergisinde yayımladıkları makalede mantar direncinin tehlikesine dikkat çekti. Bilim insanlarına göre, zararlı mantarları öldürmek amacıyla geliştirilen yeni tarım ilaçları, insanlar ve hayvanlarda görülen tehlikeli enfeksiyonların tedavisini giderek daha zor hale getiriyor.

MANTARLAR DİRENÇ KAZANIYOR

Uzmanlar, antifungal ilaçların hem tarımda hem de sağlık alanında bilinçsizce kullanılması sonucu mantarların direnç kazanabildiğini, bunun da insanlarda hayat kurtaran tedavilerin işe yaramamasına neden olabileceğini vurguluyor. 

Thompson ve Desai, “tek sağlık” (one health) yaklaşımının benimsenmesi gerektiğine dikkat çekiyor. Bu yaklaşım, insan, hayvan ve çevre sağlığının birbirine bağlı olduğunu savunuyor.

ANTİBİYOTİK DİRENCİNE BENZİYOR

Antibiyotik direncine benzer şekilde, antifungal direncin de bilinçsiz kullanım sonucu ortaya çıktığını ifade eden uzmanlar, özellikle çevresel antifungal kullanımının benzer bir tehdit barındırdığına dikkat çekiyor.

İklim değişikliği, rüzgar yönleri ve küresel hareketlilik de mantarların yayılımını kolaylaştırıyor. Seyahat eden bireyler, göçmen hayvanlar ve kontamine olmuş eşyalar, patojenlerin dünya genelinde farklı bölgelere taşınmasına neden olabiliyor.

SON YILLARDA TEDAVİSİ ZOR MANTARLARDA ARTIŞ

Son yıllarda Candida auris gibi tedavisi zor mantar türlerinde büyük bir artış gözlemleniyor. Bu mantarın, insan hücrelerine benzer yapısı nedeniyle tedavi amacıyla kullanılan ilaçlar ciddi yan etkilere yol açabiliyor. Ayrıca, klinik kullanıma uygun antifungal sayısının sınırlı olması, direnç gelişimini önlemeyi daha da kritik hale getiriyor.

Makalede, antifungal direncin doğrudan kullanılan ilaç miktarıyla bağlantılı olduğunun altı çizilerek, tarım ilaçlarının geliştirilmesi ve kullanımının uluslararası düzeyde koordineli bir şekilde yürütülmesi gerektiği ifade ediliyor. Thompson ve Desai, ortak karar alma süreçlerinin uzun vadede maliyetleri azaltabileceğini ve dirençli patojenlerin hızla yayılmasını önleyebileceğini belirtiyor.