HÜSEYİN GÖKÇE/ANKARA

İMAM GÜNEŞ/İSTANBUL

Türk parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 sayılı kararda değişiklik yapılarak kıymetli maden ithalatında Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın yetki sınırı yeniden belirlendi. Buna göre Bakanlık, işlenmemiş kıymetli madenler yanı sıra işlenmiş kıymetli madenlerin da farklı ödeme şekillerine göre ithalatını düzenlemede yetkili olacak. Karara yönelik yayımlanan ayrı bir tebliğ ile de kıymetli madenlerin ithalatında peşin ve bedelsiz ödeme yöntemleri 31 Aralık 2026’ya kadar kaldırıldı. Bu durum altın ithalatına 2023’te getirilen kotanın kaldırılacağı yönünde beklenti oluşturmakla birlikte ihracatçılar bunun kayıt dışılığı artırabileceği ve işlerin iyice zorlaşacağı uyarısında bulundular.

Yıldırımtürk: Kotanın kaldırılmasının ön adımı 

İstanbul Mücevherciler, Kuyumcular ve Sarrafl ar Derneği (İMKUSAD) Başkan Yardımcısı Mehmet Ali Yıldırımtürk düzenlemeyi EKONOMİ’ye değerlendirdi. Yıldırımtürk, vergi yoluyla gelir artırıcı bir önlem olarak bu düzenlemenin hayata geçirilmiş olabileceğini bildirdi. Buna karşılık sektörün rahatlaması için kota uygulamasının kaldırılması gerektiğini aktardı.

2023 Ağustos ayında ithalata kota getirildiğini hatırlatan Yıldırımtürk, bunun sektörde rahatsızlığa neden olduğunu ve iç piyasa ile dış piyasa arasında ton başına 5 bin 500 dolara kadar fark oluşmasına yol açtığını bildirdi. İç piyasada yükselen fiyatla birlikte talep daralmasını sağlayan düzenlemenin ihracata da olumsuz yansıdığını ifade eden Yıldırımtürk, “Türkiye yurt dışına göre daha pahalı hale gelmişti. Hatta yabancı üreticiler fuarlarda yurt dışından getirdikleri ürünleri satmaya kalktılar. Dış ticarette performans kaybettik” dedi. Kota uygulamasının, ihracatçılara fason üretim yapan atölyelerin de kapanmasına neden olduğunu belirten Yıldırımtürk, önümüzdeki dönemde altına yönelik iç talebin de artabileceği öngörüsünde bulundu.

İhracatçılar tedirgin: Kayıt dışılık artabilir 

EKONOMİ gazetesine değişikliği yorumlayan ihracatçılar, özellikle peşin ödeme yönteminin kaldırılmasının sektörde sorun yaratacağına dikkat çekti. Haziran ayında hazine nakit dengesindeki açığının bu kararda etkili olabileceğini belirten kaynaklar, değişikliği önlem olarak yorumladı. Türkiye’deki kuyumcuların ağırlıklı olarak peşin ödeme ile çalıştığını ifade eden ihracatçılar, bu değişiklik sonrasında yurt dışında yatırımı olanların Türkiye’deki şirketleri aracılığıyla kayıt dışı yöntemi kullanabileceği ortam oluştuğuna dikkat çekti. Özellikle kota sorununun yanı sıra bu değişikliğin de sektördeki sorunu artıracağını kaydeden ihracatçılar, yapısal sorunların finansal çözümlerle düzelemeyeceğinin altını çizdi.

5 aylık açık 8 milyar dolar

Türkiye İstatistik Kurumu(TÜİK) dış ticaret verilerine göre 97’nci fasılda bulunan altının dış ticaretinde bu yıl Ocak-Mayıs döneminde 1 milyar 646 milyon dolarlık ihracata karşılık, 9 milyar 691 milyon dolarlık ithalatla birlikte 8 milyar 45 milyon dolarlık açık verildi. İthalata kota uygulamasının başladığı 2023 yılında, 4 milyar 329 milyon dolarlık ihracat ve 30 milyar 16 milyon dolarlık ithalatla 25 milyar 687 milyon dolarlık açık verildi. Tebliğin gerekçesi, peşin ithalatta KKDF kesintisi var. dolayısıyla buna vergi oluşturmak için yapılmış düzenleme olarak bakmak gerekiyor. Bunu da mevduata getirilen vergi ile bağdaştırıyorlar.