Pakistan’da güneş enerjisi kullanımı patlama yaşarken çiftçiler, fabrikalar ve evler kendi elektriğini üretmeye başladı.. İngiliz araştırma grubu Ember’in verilerine ilişkin bir Reuters analizine göre elektrik faturası kirayı geçince çareyi güneşte arayan halk memnun; ancak büyük enerji şirketleri ve ulusal şebeke için bu durum büyük bir tehdit.
“Rakamlar nefes kesici,” diyor güneş paneli satan bir şirketin yöneticisi Muhammed Mücahid. Gerçekten de öyle. Son beş yılda patlama yapan panel ithalatı, 2023’ün ilk dokuz ayında 1,7 milyar dolara ulaştı.
Çin’den gelen ucuz panellerin ülkeye akın etmesiyle birlikte, güneş enerjisi artık bir lüks olmaktan çıkıp bir zorunluluğa dönüştü. Yale Üniversitesi’nden uzman Muhammed Mustafa Amjad’ın belirttiğine göre, paneller o kadar yaygınlaştı ki artık düğünlerde çeyiz olarak bile hediye ediliyor.
ÇİFTÇİNİN YÜZÜ GÜLDÜ, FATURASI YÜZDE 80 DÜŞTÜ
Bu devrimin en büyük kazananları ise kendi elektriğini üreten çiftçiler ve küçük işletmeler oldu. Örneğin çiftçi Muhammed Murtaza, tarlasına kurduğu paneller sayesinde elektrik faturasını tam %80 oranında düşürmüş.
Pahalı dizel pompalar yerine elektrikli sulama sistemine geçen Murtaza, yaptığı tasarrufla artık yılda iki yerine üç kez ürün ekebildiğini söylüyor. Bu, binlerce Pakistanlı için daha fazla gelir ve daha az masraf anlamına geliyor.
ENERJİ ŞİRKERLERİ İÇİN “ÖLÜM SARMALI” BAŞLADI
Ancak madalyonun bir de diğer yüzü var. Halkın bu kitlesel göçü, ülkenin büyük elektrik tedarikçileri için kâbusa dönüştü. Müşterilerini bir bir kaybeden şirketlerin 2014’ten bu yana zararının 8,6 milyar doları bulduğu tahmin ediliyor.
Bu durum, uzmanların “ölüm sarmalı” olarak adlandırdığı bir tehlikeyi beraberinde getiriyor: Şirketler para kaybettikçe şebeke bakımı ve yatırımları azalacak, bu da şebekeye bağlı kalmaya devam eden müşteriler için daha sık elektrik kesintisi ve daha kötü hizmet anlamına gelecek.
HÜKÜMET ARAFTA
Pakistan hükümeti ise tam bir arafta kalmış durumda. Bir yanda, 2030 yılına kadar elektriğinin %60’ını yenilenebilir kaynaklardan üretme gibi iddialı bir iklim hedefi var ve halkın bu adımı hedefi destekliyor. Diğer yanda ise, Uluslararası Para Fonu’nun (IMF) şart koştuğu gibi, borçlanılarak inşa edilen devasa enerji santrallerinin, halkın kendi elektriğini üretmesiyle atıl kalma riski bulunuyor.
Üstelik, ülkede kaç adet panelin kurulu olduğuna dair resmi bir veri olmadığından, durumu kontrol altına almak ve planlama yapmak da neredeyse imkânsız hale geliyor.
News
