CNN International’da yer alan habere göre, Dünya bu yaz daha hızlı dönüyor, bilim insanları günlerin milisaniyelik farkla biraz kısaldığına dikkati çekti.
Uluslararası Dünya Rotasyonu ve Referans Sistemleri Servisi ile ABD Deniz Gözlemevi’nden alınan verilere göre, 10 Temmuz bu yılın en kısa günü oldu ve 24 saatten 1,36 milisaniye daha kısa sürdü. 22 Temmuz (bugün) ve 5 Ağustos tarihlerinin de 1,34 ve 1,25 milisaniye daha kısa süreceği tahmin ediliyor.
Bir günün uzunluğu, gezegenin kendi ekseni etrafında tam bir dönüşünü tamamlaması için geçen süre, bu da ortalama olarak 24 saat ya da 86 bin 400 saniyeye eşit. Ancak gerçekte, her dönüş çeşitli etkenler nedeniyle düzensiz olabiliyor.
Bu etkenler arasında Ay’ın kütle çekimi, atmosferdeki mevsimsel değişiklikler ve Dünya’nın sıvı çekirdeğinin etkisi yer alır. Bu nedenle, tam bir dönüş genellikle 86 bin 400 saniyeden biraz daha az ya da fazla sürebiliyor: bu milisaniye düzeyindeki farklar günlük yaşamda hissedilmiyor.
Ancak bu küçük sapmalar uzun vadede bilgisayarları, uyduları ve telekomünikasyon sistemlerini etkileyebilir. Bu yüzden en küçük zaman farklılıkları bile 1955 yılında kullanılmaya başlanan atom saatleriyle izleniyor. Bazı uzmanlara göre bu durum, modern yaşamın durma noktasına gelmesine neden olabilecek Y2K (2000 yılı problemi) benzeri bir senaryoya yol açabilir.
Atom saatleri, içinde vakum ortamında tutulan atomların titreşimlerini sayarak 24 saati son derece hassas şekilde ölçer. Bu saatlerin belirlediği zamana UTC (Eşgüdümlü Evrensel Zaman) denir. Yaklaşık 450 atom saatine dayanan bu zaman standardı, küresel ölçekte zamanın belirlenmesinde kullanılır ve telefonlarımız ile bilgisayarlarımız da bu zamana göre ayarlanır.
DÜNYA NEDEN DAHA HIZLI DÖNÜYOR?
California Üniversitesi San Diego’daki Scripps Oşinografi Enstitüsü’nde Emeritus Jeofizik Profesörü ve Araştırmacı Duncan Agnew’e göre, Dünya’nın dönüşündeki en kısa vadeli değişimler Ay ve gelgitlerden kaynaklanıyor. Uydu ekvator üzerinde olduğunda Dünya’yı yavaşlatıyor; daha yüksek ya da düşük enlemlerde olduğunda ise hızlandırıyor. Bu etki, yaz aylarında Dünya’nın doğası gereği daha hızlı dönmesiyle birleşiyor. Bunun nedeni, atmosferde mevsimsel değişikliklerle birlikte (örneğin jet akımlarının kuzeye ya da güneye kaymasıyla) atmosferin yavaşlaması. Fizik kuralları gereği, Dünya ile atmosferin toplam açısal momentumu sabit kalmak zorunda olduğundan, atmosferin kaybettiği dönme hızı Dünya’nın kendisi tarafından telafi ediliyor.
News
