Enerji güvencesi sağlayan sektör ihracat potansiyeliyle öne çıkıyor

Enerjiye kesintisiz erişim artık sadece bir konfor değil, üretimden sağlı­ğa, veri güvenliğinden afet yö­netimine kadar tüm sektörlerde yaşamsal bir ihtiyaç. Türkiye’de 2023 ve 2024 yıllarında yaşanan doğal afetler başta olmak üzere çeşitli nedenlerle art arda yaşa­nan bölgesel elektrik kesintile­ri, jeneratör ve güç yedekleme sistemlerine olan talebi yeniden gündeme taşıdı. Özellikle oto­motiv, gıda, tekstil ve kimya gi­bi kesintisiz üretim gerektiren sektörlerde jeneratör sistemleri artık bir zorunluluk olarak de­ğerlendiriliyor. İstanbul, Bursa, Kocaeli ve Gaziantep gibi üre­tim merkezlerinde jeneratör altyapısı, enerji kalitesi kadar üretim sürekliliği için de kritik önem taşıyor.

Türkiye jeneratör pazarı ko­nut, ticari ve endüstriyel gibi çe­şitli sektörlerde güvenilir güç kaynağına yönelik artan talep nedeniyle umut verici yatırım fırsatları sunuyor. Türkiye’nin artan nüfusu ve genişleyen eko­nomisiyle birlikte, yaşanan ya da yaşanması muhtemel elekt­rik kesintilerinin etkisini azalt­mak için yedek güç çözümlerine ihtiyaç duyuluyor. Ayrıca çevre­sel sürdürülebilirlik kazandır­ması nedeniyle popülerlik kaza­nan güneş enerjili jeneratörler gibi yenilenebilir enerji kaynak­larına yatırım yapmak da ka­zançlı görünüyor. Bununla bir­likte teknolojideki gelişmeler daha verimli ve uygun maliyetli jeneratör seçenekleri de suna­rak, yatırım çekiyor. Genel ola­rak Türkiye’de jeneratör pazarı, ülkenin enerji ihtiyaçlarından ve altyapı gelişiminden yarar­lanmak isteyenler için elverişli bir yatırım ortamı sunuyor.

Türk malı ürünlerle 200 ülkeye ihracat hedefleniyor

Jeneratör Sanayicileri ve Güç Sistemleri Derneği (JENDER) tarafından paylaşılan verilere göre sektör, Türkiye’de 1.5 mil­yar dolar ciroya sahip ve 180’e yakın ülkeye ihracat yapıyor. Derneğe göre Türkiye’nin jene­ratör imalat sanayii, dünya dizel jeneratör sektörü üretiminin yüzde 6’sını gerçekleştiriyor ve 75-375 kVA güç aralığında kü­resel sıralamada ikinci basa­makta yer alıyor.

Türkiye’deki 20’den fazla ana üretici 10 bin kişiye doğrudan, 40 bin kişiye ise dolaylı istihdam sağlarken, toplamda binden fazla üretici ve tedarikçi ile sektör, ülke ge­nelinde 100 bini aşkın kişiye is­tihdam olanağı sunuyor. Sek­törün hedefinde Türk marka­lı jeneratörleri dünya çapında 200 ülkeye ulaştırmak bulunu­yor. Hâlihazırda sektör global pazarda 800 milyon dolar tu­tarında yurt içi ve ihracat satı­şı ile yüzde 5’lik bir paya sahip. Türkiye’nin toplam ihracatının yüzde 2.4’ü dizel jeneratör ihra­catı ile karşılanıyor.

Yenilenebilir enerji jeneratör pazarını hareketlendirecek

Türkiye jeneratör pazarı, gü­venilir güç kaynaklarına olan talebin artması, hızlı sanayi­leşme ve bölgesel elektrik ke­sintileri gibi faktörler nedeniy­le istikrarlı bir büyüme yaşı­yor. Jeneratörler, kesintisiz güç kaynağı sağlamak için konut, ti­cari ve endüstriyel dahil olmak üzere çeşitli sektörlerde yaygın olarak kullanılıyor.

Pazardaki kilit oyuncular, uzaktan izle­me ve kontrol yetenekleri gibi gelişmiş özelliklere sahip, ileri teknolojili, yakıt tasarruflu je­neratörler geliştirmeye odak­lanıyor. Pazar ayrıca, hibrit ve güneş enerjisiyle çalışan jene­ratörlerin giderek daha fazla benimsenmesiyle daha temiz enerji kaynaklarına doğru bir kaymaya tanık oluyor. Yenilene­bilir enerji kaynaklarını teşvik eden girişimlerin önümüzdeki yıllarda Türkiye jeneratör pa­zarına büyümeyi destekleyecek şekilde etki etmesi bekleniyor.

Pazarda akıllı teknolojilere yönelik bir eğilim görülüyor

Hava koşullarının değişiklik göstermesi ve aşırı iklim olay­larının daha sık yaşanması, es­kiyen altyapının neden olduğu artan elektrik kesintileri nede­niyle pazarda taşınabilir ve ye­dek jeneratörlere yönelik ar­tan bir talep yaşanıyor. Müşte­riler, uzaktan izleme, otomatik transfer anahtarları ve yakıt ve­rimliliği gibi gelişmiş özellik­lere sahip jeneratörleri giderek daha fazla arıyor.

Buna ek ola­rak, çevresel etkiyi azaltmak için güneş enerjisiyle çalışan jeneratörler gibi çevre dostu se­çeneklere olan ilgi de artış ya­şanması bekleniyor. Pazar, ay­rıca akıllı ev sistemleriyle so­runsuz entegrasyon sağlayan entegre akıllı teknolojilere yö­nelik bir eğilime de tanık olu­yor. Genel olarak Türkiye jene­ratör pazarı, konut, ticari ve en­düstriyel kullanıcıların çeşitli ihtiyaçlarını karşılamak için daha güvenilir, verimli ve sür­dürülebilir çözümlere doğru gelişiyor.

Hammadde fiyatlarındaki dalgalanmalar zorluyor

Türkiye pazarındaki en bü­yük zorluklardan birisi ise ba­kır ve çelik gibi hammadde fi­yatlarındaki dalgalanmalardan kaynaklanıyor. Bu durum jene­ratörlerin genel üretim maliye­tini etki ederken, bir başka zor­luk olarak bileşenler ve bitmiş jeneratörler için ithalat mali­yetlerini etkileyebilen döviz kurlarındaki oynaklıklar gös­teriliyor.

Ayrıca emisyon stan­dartları ve gürültü seviyeleri­ne ilişkin katı düzenlemeler ve çevre politikaları jeneratör üreticileri için uyum zorlukla­rı oluşturuyor. Son olarak pa­zar, jeneratörlerin üretimi, ku­rulumu ve bakımı için kalifiye işgücünün mevcudiyetiyle il­gili sorunlarla da karşı karşıya olmakla birlikte bu durumun genel hizmet kalitesi ve müş­teri memnuniyetini etkilemesi mümkün.

Karbon emisyonu ve dizel motorlar karşısında artan çev­resel baskılar, sektörü dönü­şüme zorluyor. Hibrit jenera­tör sistemleri (güneş + jenera­tör) ile doğal gazlı jeneratörler ve hidrojen destekli çözümler, Ar-Ge yatırımlarının merke­zinde yer alıyor.

Afet riskleri, enerji arzında yaşanabilecek belirsizlikler ve üretimde di­jitalleşmenin getirdiği yüksek güvenlik ihtiyacı, jeneratör ve güç sistemleri sektörünü sa­dece destekleyici değil, strate­jik bir sektör haline getiriyor. Türkiye, üretim kapasitesi, mühendislik yetkinliği ve ihra­cat avantajıyla bu sektörde cid­di bir potansiyele sahip. Ancak yerli motor üretimi, çevreci dö­nüşüm ve akıllı sistem enteg­rasyonu konularında atılacak adımlar, sektörün geleceğini belirleyecek.

Dizel jeneratör pazarında büyüme beklentisi hakim

Blue Wave danışmanlık şirketinin hazırladığı rapora göre Türkiye dizel jeneratör pazarı büyüklüğünün 2024 yılında 230.7 milyon dolar olduğu tahmin ediliyor. 2025 ile 2031 yılları arasındaki tahmin döneminde, Türkiye dizel jeneratör pazarı büyüklüğünün yüzde 5.8’lik bir bileşik yıllık büyüme oranıyla (CAGR) büyüyerek 2031 yılına kadar 341.6 milyon dolar değerine ulaşması öngörülüyor.

Pazarın önde gelen itici güçleri arasında endüstri ve kritik altyapılar genelinde güvenilir, ölçeklenebilir ve verimli güç çözümlerine yönelik artan talep yer alıyor. Dizel jeneratörler çok yönlülükleri, taşınabilirlikleri ve enerji güvenliği sağlama yetenekleri nedeniyle özellikle kritik görev uygulamalarında kesintisiz güç kaynağının sağlanmasında önemli bir rol oynuyor. Dizel jeneratörler temel altyapıyı desteklemeki kritik önemi koruyor.

Vadeler finansman ihtiyacı doğuruyor

 İhracatçı bir sektör olan jeneratör ve güç sistemleri sektörü de kur ve maliyet baskısı arasında sıkışıyor. Motor başta olmak üzere bazı bileşenleri ithalat yolu ile karşılayan sektörde sipariş teslim süreci 3 aya yaklaşan sürelere ulaşabiliyor. Ürün satışının da 60 güne varan vadelerde gerçekleşmesi halinde ortalama 5 aylık bir finansman ihtiyacı doğuyor. Bu süreci kredi kullanmadan yürütmek güçleşirken sektörde uygun kredi arayışı baş gösteriyor. Türkiye’de küresel ölçekte üretim yapan firmalar bulunuyor olmasına karşın sektörde küresel dev olan Çin’de firma sayısı 3 bine yaklaşıyor. Ayrıca Çin’deki bu üretici firmalar devlet destekli tesisler olmalarıyla dikkat çekiyor. Türkiye’nin ise bu durumda rekabetçi kalabilmesi için fiyata değil, kaliteye odaklanması gerekiyor.

Küresel jeneratör tüketiminde Çin ve çevresindeki ülkeler ile ABD ön sıralarda yer alıyor. İki ülke toplamda küresel pazarın yaklaşık yüzde 30’unu oluşturuyor. ABD, pazarı domine eden bir ülke olarak barındırdığı fırsatlarla Türkiye’deki üreticilerin ilgisini çekiyor. Yalnız bu pazara girmek için farklı yatırımlar yapmak ve bayi kanalı kurmak gerektiği için pazara giriş maliyetleri yüksek kalıyor.

Temiz enerjinin sektöre etkisi olumlu olacak

Ülke enerji politikalarının enerji verimliliğini teşvik etmeye, yenilenebilir enerji kaynaklarını artırmaya ve enerji arz güvenliği sağlamaya odaklanıyor. Yenilenebilir enerji üretimine yönelik jeneratör imalatı teşvikler kapsamında yer alıyor. Hükümet, yüksek verimli jeneratörlerin kurulumu için teşvikler ve sübvansiyonlar sunmakta ve rüzgâr ve güneş enerjisi gibi yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımını teşvik ediyor.

Genel olarak hükümet, jeneratör piyasasına ilişkin politikaları aracılığıyla Türkiye’de sürdürülebilir ve dayanıklı bir enerji altyapısı oluşturmayı amaçlıyor. Güvenilir güç kaynağına olan talebin artması, inşaat sektöründeki büyüme ve altyapı geliştirme projelerine yapılan yatırımların artması gibi faktörlerin etkisiyle Türkiye jeneratör pazarının, önümüzdeki yıllarda istikrarlı bir büyümeye tanık olması bekleniyor.

Rüzgâr ve güneş enerjisi gibi yenilenebilir enerji kaynaklarına verilen önemin artmasıyla birlikte pazarın daha temiz ve daha verimli enerji üretim teknolojilerine doğru bir kayma göstermesi muhtemel. Ayrıca akıllı ve dijital çözümlerin entegrasyonu da dahil olmak üzere jeneratör teknolojisindeki ilerlemelerin pazar büyümesini daha da artırması beklentisi mevcut. Belirsizlikler ve dalgalanan yakıt fiyatları gibi zorluklara rağmen endüstriler ve ticari sektörler faaliyetlerini desteklemek için kesintisiz güç kaynağına öncelik verdikçe ülke jeneratör ve güç kaynağı pazarının genişlemesi bekleniyor.