ŞEBNEM TURHAN
Merkez Bankası kritik Para Politikası Kurulu toplantısı öncesinde bankacılık sektörü bireysel ihtiyaç ve konut kredi faizlerinde uzun süredir yapmadıkları indirimi yaptı. 20 baz puan indirim gelen ihtiyaç ve konut kredi faizlerine karşılık ticari kredi faizlerinde bir hareket yok. Piyasa gösterge faizi TLREF yüzde 46’nın altına gelmiş olsa da bankacılık sektörü kaynakları Merkez Bankası’nın PPK kararının beklendiğini en önemli konunun ise makroihtiyati tedbirlerde olası bir gevşemenin öngörüldüğünü belirtti. Kaynaklara göre hemen PPK kararı sonrası olmasa da yakın zamanda enflasyonu hızlandırmayacak şekilde özellikle işletme sermayesi ihtiyacı çok daha belirgin olan KOBİ’lere yönelik kredi büyüme kısıtlarında bir gevşemeye gidilmesi bekleniyor.
Artan jeopolitik riskler gevşeme beklentilerini öteledi
Merkez Bankası TL cinsi kredilere yönelik makroihtiyati tedbirleri en son ocak ayında sıkılaştırdı. Buna göre TL ticari kredilerde aylık yüzde 2 olan büyüme sınırı farklılaştırıldı, KOBİ kredileri için aylık büyüme sınırı yüzde 2,5, diğer ticari krediler için yüzde 1,5 olarak belirlendi. Yabancı para ticari kredilerde ise mart ayında aylık yüzde 1 olan büyüme sınırı yüzde 0,5’e çekildi. İhtiyaç kredilerinde ise geçen yıl marttan bu yana aylık yüzde 2 büyüme sınırı uygulanmaya devam ediyor. Merkez Bankası bu kısıtların etkisiyle kredi büyümelerinin dezenflasyon patikasıyla uyumlu şekilde devam edeceğini enflasyon raporunda da belirtti. Uzmanlar aslında Merkez Bankası’nın bir süredir kredi kısıtlarını gevşetme yönünde sinyal verdiğini ancak haziran PPK toplantısı döneminde oldukça sıcak olan jeopolitik gelişmelerin bu adımı ötelediğini vurguladı.
Zayıflayan büyüme görünümü etkili olabilir
Bankacılık sektörü kaynakları da KGF destekli uygulamaya alınan nefes kredisinin talebi karşılamaya yetmediğini ve hem sektörde hem de ticari müşterilerde makroihtiyati tedbirlerde gevşeme beklentisinin güçlendiğini dile getirdi. Bilgi veren uzmanlar ise gevşeme beklentilerinin artmasını ve Merkez’in de bu yönde adım atmasını oldukça zayıflayan büyüme göstergelerine dayandırıyor. Uzmanlar, yakın zamanda açıklanacak olan yılın ikinci çeyrek büyümesinin arındırılmış olarak hesaplandığında oldukça zayıf bir patikada olduğuna dikkat çekerek güçlenen rezervlerin ve ekonomik aktivitedeki zayıflamanın makroihtiyati tedbirlerde gevşemeye izin verecek ölçüde olduğunu söyledi.
KOBİ dışı ticari kredilerde gevşeme beklenmiyor
Para Politikası Kurulu toplantı kararının açıklanmasından hemen sonra olmasa da uzmanlar makroihtiyati tedbirlerde gevşemeye ilişkin duyurunun çok kısa vadede yapılmasını bekliyor. Bilgi veren uzmanlara göre kredilerde rahatlama hedefli şekilde yapılacak. Öncelik işletme sermayesi açısından zor durumda kalan küçük şirketler için enflasyon yaratmayacak şekilde kredi limitlerinde bir açılma beklentisi oldukça güçlenmiş durumda. KOBİ’lerin şu anda aylık yüzde 2,5 olan kredi büyüme limitinin gevşetilmesi, işletme sermayesi ihtiyacının yanı sıra ihracat ve yatırım yapabilecek duruma çekilmesi bekleniyor. Uzmanlara göre KOBİ dışı ticari kredi sınırlamalarında ise bir gevşeme beklentisi yok. KOBİ’lere yönelik enflasyonu hızlandırmadan hedefli bir gevşeme piyasanın en büyük beklentisi haline gelmiş durumda. Hemen bu yüksek faizlerden KOBİ’ler kredi kullanmasa bile bu artık finansal koşullarda gevşeme yoluna girilmeye başlanacağının sinyalini vermesi açısından oldukça önemli olacak.
Ticaride uzun vadeye faiz aylık yüzde 3,30’a iniyor
Yarın açıklanacak faiz kararı öncesinde ise bankacılık sektörü ticari kredi faiz oranlarında bir değişime gitmedi. Ticari kredi faiz oranları yıllık yüzde 50-52 seviyelerinde seyrediyor bankacılık sektöründe. Ancak uzun vadeli ticari kredi tercihlerinde bankacılık sektörü gelecek dönem politika faiz indirimlerini hesaba katarak müşterilerine daha düşük faizlerden kredi kullandırıyor. Bankacılık sektörü kaynaklarının verdiği bilgiye göre 24-36 ay vadeli ticari kredilerde aylık faiz oranı yüzde 3,30 ile yüzde 3,99 arasında değişiklik gösteriyor. Aylık yüzde 3,30 faizle ticari kredi kullanımı ise yıllık bileşik yüzde 46,8 ile politika faizi seviyesine yakın seyrediyor ve kısa vadeli ticari kredi faizinin de altında kalıyor.
31 Temmuz öncesi ihracatçı döviz satışı değişir mi?
İhtiyaç kredi faizleri en yüksek yüzde 6,19 seviyesinden 20 baz puan gerileyerek yüzde 5,99’a indi. Kamu bankaları ise konut kredi faizlerinde indirimle yeni haftaya başladı. Geçen hafta yüzde 2,99 seviyesinde olan konut kredi faiz oranı yüzde 2,79’a çekildi.
Öte yandan mayıs başında ihracatçının yüzde 25 olan ihracat bedellerinin Merkez Bankası’na asgari satış oranının 31 Temmuz sonuna kadar yüzde 35 olarak uygulanmasını kararlaştırmıştı. Merkez Bankası bu oran konusunda bir açıklama yapmazsa yeniden oran yüzde 25’e inecek ancak olası makroihtiyati önlemlerde gevşeme kararları açıklandığında ihracatçının beklentisi de oranın yeniden yüzde 25’e düşürülmesi yönünde.
News
