Startup yatırımı ivme kaybediyor

SELENAY YAĞCI/İSTANBUL

Bu yılın ilk yarısı, Türkiye girişimcilik ekosistemi için son 7 yarı yılın en düşük ve işlem sayısına sahne oldu. Ekosistem ikinci çeyrekte ilk çeyreğe göre önemli bir toparlanma işareti verse de yarı yıl için yeterli olmadı. Startups.watch’un raporuna göre, toplam yatırım miktarı önceki yıla göre yüzde 38 düşerek 211 milyon dolar, yatırım sayısı yüzde 24 düşerek 91 oldu. Erken aşama sonrası yatırımlarda yaşanan durgunluk, tohum aşamasından Seri A ve B turlarına geçişte yapısal sorunların sürdüğünü gösteriyor. Toplam yatırımlar azalsa da fintech, oyun ve yapay zekâ sektörleri görece güçlü kaldı. Girişim ekosistemindeki bu kıpırdanma, yılın ikinci yarısına ilişkin umutları artırırken, işlem sayısının hâlâ 2023 seviyelerinin çok altında olması toparlanmanın kırılgan olduğunu gösteriyor. Ekosisteme göre bu yıl toplam yatırım miktarının geçen yılın yarısında yani 600 milyon dolarda kalması bekleniyor. Geçen yıl toplamda 1,1 milyar dolarlık yatırım yapılmıştı.

İkinci çeyrekten itibaren toparlanmaya işaret ediyor 

Getir ve TÜBİTAK BİGG hariç tutulduğunda, yatırımlar 2025’in ilk çeyreğinde 58 milyon dolarken, ikinci çeyrekte yüzde 164 artışla 153 milyon dolara yükseldi. İşlem sayısında da ilk çeyrekte 38 iken, ikinci çeyrekte yüzde 7,9 artarak 41 oldu. 2024’ün son çeyreğinde Insider’ın büyük yatırımıyla 348 milyon dolara ulaşan yatırım hacmi, 2025’in ilk çeyreğinde sert bir düşüşle yüzde 83 azalmıştı. Ancak 2025’in ikinci çeyreği dip yaptığı noktadan toparlanmaya işaret ediyor. Bu toparlanmada en büyük pay Sipay’in yatırımlarına ait.

2020-2024 arasında oldukça aktif olan kurumsal girişim sermayesi (CVC) tarafında, 2025’te henüz yeni bir CVC kurulmadı. 2023’e göre yatırımlara katılım azalsa da, gerçekleşen her üç yatırımdan birinde hâlâ bir CVC yer alıyor. Girişim sermayesi yatırım fonlarında (GSYF) katılım oranı da üçte bire düştü. Kitle fonlama regülasyondan beri en kötü yarıyılı geçiriyor. Geçen yılın ilk yarısında 14 girişime 3,9 milyon dolarlık yatırım yapılırken, bu yılın ilk yarısında 11 tane girişim sadece kitle fonlamadan yatırım alabildi. Yatırım tutarı ise yüzde 53 düşerek 1,8 milyon dolar oldu.

Yatırımın yıldızları değişti: Fintech, Yapay Zekâ ve SaaS 

Son beş yılda Türkiye yatırım haritası değişti. Oyun ve fintech öncü olmaya devam ederken, yapay zekâ ve yazılım (SaaS) yeni oyuncular olarak yükseldi. 2021’de 491,5 milyon dolarla rekor kırarak Türkiye yatırım ekosisteminin göz bebeği hâline gelen oyun sektörü, son dört yılda ciddi bir irtifa kaybı yaşadı. 2025’in ilk yarısında yalnızca 72,4 milyon dolarlık yatırım alan sektör, zirveden yaklaşık yüzde 85 oranında gerilemiş durumda. Bu durum, küresel oyun yatırım trendlerindeki doygunluğun Türkiye’ye de yansıması. 2023’te 30,7 milyon dolara kadar düşen fintech yatırımları, 2024’te adeta şahlandı: 196,2 milyon dolarlık yatırım hacmiyle yeni bir rekor kırıldı. 2025’in ilk yarısında 97,1 milyon dolarda kalmasına rağmen, fintech hâlâ en çok yatırım çeken sektörler arasında yerini koruyor. Bankacılık dışı finansal çözümler ve dijital ödeme sistemlerine olan talep, bu yükselişin temel nedenlerinden. Yapay zekâ yatırımları 2022’de 152,7 milyon dolarken, 2024’te 280,8 milyon dolara çıktı. Ancak ilk yarıda 12,6 milyon dolara düştü. Yatırımcılar yapay zekânın potansiyeline inanmakla birlikte, ticarileşmede daha seçici davranıyor olabilir.

SaaS 2024’te 288,6 milyon dolarlık rekor yatırımı gördü, ama 2025’in ilk yarısında yalnızca 6,3 milyon dolar yatırım alabildi. Olgunlaşan pazarda rekabetin sertleşmesi, etkiliyor. Agritech yatırımları ilk yarıda 9,2 milyon dolara yükselerek son dört yılın zirvesine ulaştı. Endüstri 4.0, deeptech, robotik ve autotech gibi alanlarda ise istikrarlı ilgi var.

Tohum yatırımlarda düşüş sinyali

Tohum yatırımlarda 2024’ün üçüncü çeyreğinde görülen 49 milyon dolarlık zirvenin ardından kademeli bir gerileme dikkat çekiyor. İkinci çeyrekte tohum aşamasındaki girişimlere yapılan yatırımlar geçen yıla göre yüzde 17 düşüşle 36 milyon dolar oldu. Bu düşüş, görece güçlü bir seviyeyi işaret ediyor. Erken aşama girişimlere yapılan yatırımlar, ikinci çeyreğinde adeta patlama yaptı. Bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 659’luk devasa bir artışla 117 milyon dolara ulaşıldı. Bu yatırımcıların olgunlaşma sürecindeki girişimlere yeniden yöneldiğini gösteriyor. İlk çeyrekte yalnızca 15 milyon dolar yatırım alan bu kategori, sadece üç ayda 8 kat büyümeyi başardı. 2024’ün ilk ve son çeyreklerinde 250 milyon dolarla öne çıkan geç aşama yatırımları ise 2025’te tamamen durdu. Hem ilk hem de ikinci çeyrekte hiçbir yatırım kaydedilmedi. 2024’ün ikinci çeyreğinde görülen yüzde 456’lık artıştan sonra yaşanan bu dramatik çöküş, büyüme aşamasındaki girişimlerin yatırım alma sürecinde zorlandığına işaret ediyor.

 

Sektör temsilcileri ikinci yarıdan umutlu

"Yaratıcı endüstriler ön planda"

■ Simya VC Yönetici Ortağı Selma Bahçıvanoğlu, 2025’in ilk yarısını Türkiye girişimcilik ekosistemi için yeniden yapılanma ve odaklanma süreci olarak değerlendirdi. Girişimcilerin yatırım arayışına değil, aynı zamanda global açılım, doğru ortaklıklar ve ürün-pazar uyumu gibi stratejik konulara da odaklandığın, yatırımcı ise nitelik açısından güçlenen yatırım turlarının öne çıktığını vurgulayan Bahçıvanoğlu, “İkinci yarıda global sıçrama hikâyesinin görüleceğini öngördüklerini belirten Bahçıvanoğlu, Seri A ve B yatırımlarının, bu dönemde daha hazırlıklı ve konumunu netleştirmiş girişimlerle birlikte artacak. yaratıcı endüstriler ve derin teknoloji gibi alanların ön plana çıkacak. Seçici büyümenin devam edecek” dedi

"Yatırımcı için hukuk önemli"

KORAY BAHAR - FİGOPARA KURUCU ORTAĞI VE CEO’SU

■ Erken aşama yatırımlarda boşluğun sürdüğünü belirten Bahar, yabancı yatırımcı ilgisinin sınırlı kaldığına dikkat çekti. Ancak yılın ikinci yarısına dair daha umutlu olduğunu söyleyen Bahar, yeni fonların devreye girmesi, üretken yapay zekâ ve sürdürülebilirlik odaklı teknolojilerin yükselişi ile kamunun destek adımlarının yatırımları hızlandırabileceğini ifade etti. Özellikle yabancı yatırımcıları ilgilendiren düzenleyici belirsizlikler ve dava riskleri, yatırım kararlarını etkileyebileceğini vurgulayan Bahar, “Bu sadece sermaye akışını değil, Türkiye’nin global güvenilirliğini de artırır. Girişimcilik ekosisteminin dirençli, doğru destek mekanizmalarıyla yeni başarı hikâyelerinin mümkün” dedi.

“Geçen yılı yakalamak zor”

SERKAN ÜNSAL - STARTUPS.WATCH KURUCUSU

■ Serkan Ünsal, 2025’in ilk yarısındaki duraksamanın yatırımcıların yüksek faiz ortamında daha seçici ve temkinli hareket etmesinden kaynaklandığını belirtti. Bu yılın sonunda Türkiye girişimcilik ekosisteminin geçen yılın toplamları yatırımları yakalayamayacağını söyleyen Ünsal, “İkinci yarı yılda sürpriz çok büyük mega yatırım turları olmazsa, beklediklerimizle birlikte 500- 600 milyon dolar civarı bir tutarla yılı kapatırız. Yüksek faiz melekleri yatırımcıları kaçırdı” dedi. Ünsal, Türkiye’nin yatırım tutarı ve işlem sayısı açısından Birleşik Krallık, Almanya ve Fransa gibi Avrupa’nın önde gelen ekosistemlerinin gerisinde kaldığını, ancak yatırım eğilimleri bakımından Birleşik Arap Emirlikleri’yle benzer bir çizgi izlediğini söyledi. Ünsal, “Türkiye, geleneksel Avrupa pazarlarının ötesinde, daha seçici ve dalgalı yatırım davranışları sergileyen bölgesel ekosistemlerle paralel bir görünüm çiziyor” ifadelerini kullandı. 2025’in ilk yarısında tohum aşamasından Seri A ve B turlarına geçişte yaşanan sıkıntıların sürdüğünü vurgulayan Ünsal, bu geçiş problemlerinin ekosistemin ölçeklenmesini doğrudan sınırladığını belirtti. Yılın ilk yarısında yabancı yatırımcıların katılım oranında kısmi bir artış görüldüğünü belirten Ünsal, “Yerli yatırımcılar geri çekildiği için yabancı yatırımcılar daha görünür hâle geldi. Aslında adetsel olarak büyük bir sıçrama yok. Görünürlük farkı oluştu” dedi. Revo Capital’in 86 milyon dolarlık üçüncü fonunun kurulmasını önemli bir gelişme olarak değerlendiren Ünsal, “DCP fonu, Burgeon girişimiyle dragon exit yaptı. Dragon tek bir yatırımla tüm yatırımını geri kazanarak önemli bir exit gerçekleştirdi. Bu da yatırımcı güveni açısından pozitif bir sinyal” yorumunu yaptı.

"Globalde 300 milyar dolar"

GAYE ÖR - FİNBERG’İN YATIRIM VE STRATEJİ DİREKTÖRÜ

■ Gaye Ör, globalde yatırım tutarının 300 milyar dolara ulaştığını söyledi. Bu rakamın geçen yıla göre çok daha yüksek olduğunu, bu tutarın yarısı yapay zekâya aktığını kaydetti. Yatırım yapılan tur sayısının azaldığına dikkat çeken Ör, “Ama, rakamlar büyüyor. Yatırımcılar artık yapay zeka altyapılarına yatırım yapıyor. OpenAI tek başına 40 milyar dolar yatırım aldı. Geçmişte bu 40 farklı girişime olarak dağılırdı” dedi. Türkiye’deki yüksek faiz ortamının da etkisine değinen Ör, “Ekosistemde şu an herkes önünü görmeye çalışıyor. Bazı girişimcilerin yatırımdan umudunu kesip, kurumsal alternatiflere yöneldi. VC’ler sonsuza dek girişimlere yatırım yapmak zorunda değil. Girişimlerden getiri elde edemeyeceğini düşünen yatırımcı, doğal olarak daha az riskli finansal araçlara yöneliyor” diye konuştu.

"İkinci yarıda seçici yatırımlar"

NUMAN NUMAN 212 KURUCU ORTAĞI

■ Numan, “Yurt dışında kurulan Türk girişimleri etkisini artıyor. Global ölçekte rekabet eden Türk kurucu sayısı da artıyor. Yılın kalanında, yatırımcıların seçiciliğini koruyarak daha sağlam temellere oturmuş iş modellerine yönelmesini bekliyoruz. Fintek ve yapay zekâ başta olmak üzere stratejik alanlarda yatırımların devam edeceği, enerji teknolojileri ve iklim odaklı çözümlerin ise daha fazla dikkat çekeceği bir dönem olacağını öngörüyoruz. Toparlanma sinyalleri giderek güçleniyor. Seçici ama istikrarlı bir yatırım atmosferi içinde, küresel potansiyel taşıyan girişimlerin desteklenmeye devam edeceği bir ikinci yarıdayız” dedi.