Kayıt dışı tehlikesi büyüyor: TESK Başkanı Palandöken'den yetkililere düzenleme çağrısı

Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu (TESK) Genel Başkanı Bendevi Palandöken, aylarca süren panayır ve yardım sergilerinin kontrolsüz biçimde düzenlenmesinin ticaret dengesini bozduğunu söyledi.

Palandöken, bölge esnafının en büyük sorunlarından birinin bu tür etkinlikler olduğunu vurgulayarak, özellikle başka şehirlerden gelip sadece birkaç günlüğüne satış yapan kişilerin kayıt dışı ticareti teşvik ettiğini dile getirdi.

“Bu tür faaliyetler başlamadan önce, o bölgedeki esnaf ve zanaatkârların meslek odalarından mutlaka izin alınmalı” diyen Palandöken, ürün içeriklerinin de denetlenmesi gerektiğini ifade etti.

“Vergi levhası olmayan satıcılara alan açılmamalı”

Panayır ve yardım sergilerinde korsan ürünlerin ya da elektronik aletlerin satılmasının ciddi bir sorun oluşturduğunu belirten Palandöken, bu tür ürünlerin bakım ve hizmet gerektirdiğini, ancak satış sonrası ortada muhatap kalmadığını söyledi.

Dışarıdan gelenlerin bu sistemden rant elde ettiğini ifade eden Palandöken, bu durumun yerel esnafı mağdur ettiğini belirtti.

“Vergi levhası olmayan, fiş-fatura düzenlemeyen satıcılar kayıt dışı ekonomi yaratıyor” diyen Palandöken, bu faaliyetlerin kamu yararı adı altında yapılmasına rağmen aslında ciddi sorunlara yol açtığını vurguladı.

“Hijyen koşulları ihmal ediliyor”

Palandöken, özellikle gıda dışındaki ürünlerin bile açık alanda, çadırlarda satılmasının hem görsel kirliliğe hem de sağlık riskine yol açtığını belirtti.

Palandöken “Hijyen şartları sağlanmadan, herhangi bir izin ya da süre kısıtı olmadan kurulan bu tezgâhlar yerel esnafın işini baltalıyor” ifadelerini kullandı.

Ayrıca fiyat kontrolü yapılmadığını, ürünlerin ne kadar ihtiyaç içerdiğinin ve o bölgenin geleneksel yapısına uyup uymadığının da dikkate alınmadığını belirten Palandöken, bu durumun sürdürülemez olduğunu söyledi.

“Yöresel ürün yerine, taşınan ticaret alışkanlık haline geldi”

Panayırların amacına uygun şekilde, o bölgenin insanlarının katılımıyla ve geçici süreli olarak yapılması gerektiğinin altını çizen Palandöken, “Panayır artık yöresel bir tanıtım değil, kamyona yükle götür, sat, topla ve geri dön şeklinde işleyen bir sisteme dönüştü” dedi.

Kısa vadeli kazançlar uğruna, o şehirde kalıcı bir değer bırakmadan ayrılanların geleneksel ticaret kültürünü bozduğunu ifade eden Palandöken, el emeği ve ustalık isteyen işlerin bu şekilde haksız rekabetle karşı karşıya kaldığını söyledi.

“Kurallar belirlenmeli, bakanlıklar devreye girmeli”

Palandöken, panayır ve yardım sergilerinin mutlaka kurallara bağlanması gerektiğini vurguladı. “Sağlık ve hijyen koşulları başta olmak üzere, vergi düzeni sağlanmalı. Satıcıların gerçekten esnaf olduklarına dair belgeleri olmalı ve hangi amaçla ticaret yaptıkları net biçimde tanımlanmalı” dedi.

Bu konuda yalnızca yerel yönetimlerin değil, Maliye ve İçişleri Bakanlıklarının da devreye girmesi gerektiğini belirten Palandöken, “Geleneksel esnafın ekmeğine mani olunmamalı. Aksi takdirde bu uygulamalar, şehirlerin ticaret düzenini bozmaktan başka bir işe yaramaz” ifadelerini kullandı.