Denizlerde felaket yılı: Yüzde 96'sında durum aşırı hale geldi

Denizel sıcaklık dalgaları, deniz suyunun beklenmedik şekilde uzun süre aşırı ısınmasıyla oluşuyor. Bu durum yalnızca mercan resifleri, yosun ormanları ve deniz çayırları gibi ekosistemleri tehdit etmekle kalmıyor; aynı zamanda balıkçılık ve su ürünleri yetiştiriciliğini de ekonomik açıdan ciddi şekilde sarsıyor.

TÜM ZAMANLARIN REKORU KIRILDI

Science dergisinde yayımlanan çalışmaya göre, 2023 yılında deniz sıcaklık dalgaları süre, şiddet ve coğrafi kapsam açısından tüm zamanların rekorunu kırdı. Araştırmacılar, uydudan elde edilen gözlemler ve okyanus dolaşım verileriyle bu sonucu doğruladı. Örneğin, Kuzey Atlantik'teki sıcaklık dalgası tam 525 gün sürdü. Güneybatı Pasifik'te ise hem süresi hem de kapladığı alan bakımından yeni rekorlar kırıldı.

Araştırmaya göre bu aşırı olayların arkasında, azalan bulut örtüsüyle artan güneş ışınımı, zayıflayan rüzgârlar ve okyanus akıntılarındaki değişiklikler gibi birçok faktör var. Bu gelişmeler, bilim insanlarına göre okyanus dinamiklerinde temel bir değişimin işareti olabilir. Böyle bir değişim, geri dönüşü olmayan bir iklim eşiğine yaklaşıldığı anlamına gelebilir.

'EN BÜYÜK TEHLİKELERDEN BİRİ'

California Polytechnic State Üniversitesi’nden deniz bilimci Ryan Walter, deniz sıcaklık dalgalarının “küresel ölçekte deniz ekosistemlerini tehdit eden en büyük tehlikelerden biri” olduğunu belirtti. Ancak Walter, okyanus ve atmosferin karmaşık geri besleme sistemleri nedeniyle, iklim eşiklerinin kesin olarak saptanmasının oldukça zor olduğuna da dikkat çekti.

2023’te yaşanan bu olağanüstü ısınmanın ardında yalnızca iklim değişikliği değil, aynı zamanda güçlü bir El Niño etkisi de vardı. Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi'nden Michael McPhaden’a göre, El Niño sırasında Pasifik Okyanusu’nun doğusundaki sıcak sular atmosfere büyük miktarda ısı saldı ve bu da sıcaklık dalgalarının şiddetlenmesine katkı sağladı.

'İKLİM EŞİĞİ OLARAK GÖRMEK DOĞRU DEĞİL'

Tropikal Doğu Pasifik’te sıcaklık anomalisinin 1.6°C’ye ulaştığı belirtildi. Ancak McPhaden, tüm bu olağanüstü verilere rağmen 2023’ü tek başına bir “iklim eşiği” olarak görmenin doğru olmayacağını savundu. Ona göre bu tarz ani sıçramalar, El Niño gibi doğal değişkenliklerle de ilişkilidir.

Bununla birlikte, araştırmacılar deniz sıcaklık dalgalarının yalnızca ekosistemleri değil, aynı zamanda bu sistemlere bağımlı olan insan hayatlarını ve ekonomileri de tehdit ettiğini vurguladı. Örneğin, sıcak suların Kaliforniya açıklarına kadar uzanması, normalde Ekvator kuşağında yaşayan zehirli deniz yılanlarının bölgeye gelmesine neden oldu. Bu da ekosistemlerde yeni dengesizlikler yaratabilir.