Sahte kafa numarası yapan kelebekler hayatta kaldı

Lycaenidae familyasına ait 900'den fazla kelebek türünde, vücutlarının arka kısmında sahte bir baş görünümüne sahip kanat yapıları bulunuyor. Bu yapılar, özellikle kelebeklerin yırtıcıları olan kertenkeleler gibi avcıları şaşırtmak için evrimleşmiş. Çünkü avcılar, besin açısından zengin olan kelebeğin gövdesine değil, genellikle tozlu ve besin değeri düşük kanatlarına saldırıyor.

Araştırmada kelebeklerin bu “sahte kafa” numarasını nasıl başardığı incelendi. Sahte antenler, göz benzeri lekeler, çarpıcı renkler, kanat ucu şekli ve dikkat çekici çizgiler gibi çeşitli özelliklerin bir arada nasıl evrimleştiği analiz edildi. Entomologlar Tarunkishwor Yumnam ve Ullasa Kodandaramaiah, 928 farklı türü içeren dijital görüntü arşivleri ve soy ağaçları kullanarak bu özelliklerin evrimsel desenlerini inceledi.

Airamanna columbia gibi bazı türler, sahte antenlerle birlikte kırmızı bir “göz” deseni taşırken; Arawacus aetolus ise grafiksel ve gerçekçi efektleri bir arada kullanarak avcıları yanıltıyor. Her türün kendine has bir kandırma taktiği bulunuyor.

Araştırmacılar, sahte kafa oluşturan neredeyse tüm özelliklerin birbirine bağlı şekilde evrimleştiğini ortaya koydu. Bu durum, bu özelliklerin tek tek değil, birlikte çalışarak avcılara karşı etkili bir savunma mekanizması oluşturduğunu gösteriyor.

Araştırmanın dikkat çekici bir sonucu da, sahte baş yapılarının çoğu, doğrudan ortak bir seçilim baskısına tepki olarak gelişmiş olması. Bu da sahte kafaların zaman içinde sadece görsel bir yanılgı değil, hayatta kalmak için gelişmiş işlevsel bir özellik olduğunu ortaya koyuyor.