EVRİM KÜÇÜK
Avrupa Birliği (AB) ile ABD arasında son günlerde varılan ticaret anlaşmasında öne çıkan enerji taahhüdü, uzmanlara göre hem arz hem de talep açısından ciddi soru işaretleri barındırıyor. Anlaşmaya göre, AB önümüzdeki üç yıl boyunca ABD’den yılda 250 milyar dolarlık enerji ürünü ithal etmeyi kabul etti. Ancak mevcut ticaret hacimleri ve piyasa kapasitesi dikkate alındığında bu hedefin gerçekçi olmadığı görüşü ağırlık kazanıyor. AB, 2024 yılında ABD’den toplam 64.55 milyar dolarlık enerji ürünü ithal etti. Bu tutarın 40,1 milyar doları ham petrol, 21,78 milyar doları sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) ve 2,67 milyar doları metalürjik kömürden oluştu. Reuters’a göre bu taahhüt edilen 250 milyar dolarlık yıllık ithalatla kıyaslandığında bu miktar yalnızca yüzde 26’sına karşılık geliyor.
■ Petrole bakıldığında, enerji veri firması Kpler’e göre, AB ülkeleri geçen yıl toplam 3,38 milyar varil deniz yoluyla taşınan ham petrol ithal etti. Ortalama 70 dolar varil fiyatıyla bu hacim yaklaşık 236,6 milyar dolarlık bir pazara denk geliyor. Ancak ABD’nin AB’ye sattığı ham petrol 573 milyon varilde kaldı. Bu miktarın tamamı bile 40 milyar doları aşmazken, söz konusu hedefin yalnızca bu kalem üzerinden bile ulaşılması güç görünüyor.
■ LNG tarafında da tablo benzer. AB, 2024 yılında 82,7 milyon ton LNG ithal etti ve bunun 35,1 milyon tonu ABD’den geldi. Ortalama 12 dolar/mmBtu fiyatla ABD’den LNG ithalatı 21,78 milyar dolarda kaldı. Aynı yıl AB’nin tüm LNG ithalatının maliyeti ise 51,26 milyar doları buldu.
■ Kömürde ise odak metalürjik kömürde. AB bu segmentte 2024’te ABD’den 2,67 milyar dolarlık alım yaptı. Oysa ABD’nin toplam kömür ihracatı 51,5 milyon ton, değeri ise yaklaşık 10,3 milyar dolar düzeyinde kaldı. Yani AB, ABD’nin tüm metalürjik kömürünü ithal etse dahi toplam enerji faturası 250 milyar dolara yaklaşamayacak.
Küresel enerji ticaretinde değişikliklere yol açabilir
ABD’nin toplam enerji ihracatı rakamları da bu taahhüdün fazlasıyla iddialı olduğunu gösteriyor. Gerçekleşmesi halinde küresel enerji ticaretinde önemli değişimleri yol açabileceği belirtiliyor. 2024 yılında ABD’nin toplam ham petrol ihracatı 1,45 milyar varil ile 101,5 milyar dolar, LNG ihracatı 87 milyon ton ile 54 milyar dolar ve metalürjik kömür ihracatı 10,3 milyar dolar oldu. Bu kalemlerin toplamı 165,8 milyar dolarda kaldı. Yani AB, ABD’nin enerji ihracatının tamamını alsa bile hedeflenen tutarın gerisinde kalıyor. Uzmanlar, bu tabloyu Donald Trump döneminde Çin ile imzalanan ve hayata geçirilemeyen “Faz 1” anlaşmasına benzetiyor. Çin o anlaşmada 2021 sonuna kadar 200 milyar dolarlık ek enerji alımı taahhüdü vermiş, ancak bu rakamlara ulaşılamamıştı. AB ile yapılan son mutabakat da benzer bir “politik vitrin” hamlesi olarak görülüyor.
News
