Nesrin KOÇASLAN
2023 yılında denizleri ve deniz kaynaklarını korumak, ekolojik dengeye ve sürdürülebilirliğe destek olmak amacıyla “Denizlerin Geleceği: Deniz Çayırları” projesini başlatan Türkiye İş Bankası ve Türk Deniz Araştırmaları Vakfı (TÜDAV), bu projenin devamı niteliğinde, siyah ve taş mercan türlerinin habitat ve popülasyonlarını korumaya yönelik “Denizlerin Ormanılar: Mercanlar” adlı yeni bir proje daha hayata geçirdi.
Proje, Marmara Denizi ve Kuzey Ege’de, Marmara Adası, Gökçeada ve Bozcaada çevresinde bulunan endemik siyah mercan ve taş mercan türlerinin korunmasını hedefliyor. Proje ile ayrıca İstanbul, Tekirdağ, Çanakkale, Bursa ve Balıkesir’deki okullarda öğrencilere yönelik seminerler düzenlenmesi planlanıyor.
İş Bankası Genel Müdür Yardımcısı ve Sürdürülebilirlik Lideri İzlem Erdem, “Denizlerin Ormanları; Mercanlar” projesinin Gökçeada’daki tanıtımında yaptığı konuşmada, yaşadığımız çevrenin, sürdürülebilirlik alanında artık vakit kaybetmeksizin somut adımlar atılması gerektiğine ilişkin işaretleri göstermeye başladığını belirtti.
Sürdürülebilirlik alanında kuruluş misyonları gereği daha fazla sorumluluk hissettiklerini söyleyen Erdem, “Finans sistemi ülkenin belkemiğidir ve finansmanın doğru yerlerde kullanılması gerekir. Ülkemizin sürdürülebilirlik hedeflerini yerine getirebilmek, ekonomiyi desteklemek, ekonomik kalkınmaya katkı sağlamak her zaman en önemli önceliğimiz. Bu bilinçle, etki alanımızın geniş olduğunu da dikkate alarak iyi bir kurumsal vatandaş olmak; üzerimize düşen görevlerin gerekliliklerini yerine getirmek istiyoruz” şeklinde konuştu.
Tüm faaliyetlerinde doğru paydaşlarla bir araya gelmeye önem verdiklerini ifade eden İzlem Erdem, “Bakış açımızın aynı olması lazım ki aynı hedefe kilitlenebilelim. TÜDAV dünyadaki yaşamın sürdürülebilirliğinde, ekosistemin korunmasında kritik bir yere sahip olan denizler konusunda aynı yönde, aynı bakış açısıyla ve ortak hedefler doğrultusunda ilerlediğimiz bir kurum” dedi.
Erdem, denizler konusunda asıl farkındalığın 2021 yılındaki müsilajla birlikte ortaya çıktığını belirterek, TÜDAV ile önce 2022 yılındaki 3. Marmara Sempozyumu’na ev sahipliği yaparak bir araya geldiklerini, 2023’te ise Denizlerin Geleceği: Deniz Çayırları projesini hayata geçirdiklerini anımsattı. Bu proje ile deniz çayırlarının bulunduğu yerlerin şamandıralarla işaretlendiğini, veri toplanma süreçlerinin devam ettiğini aktaran Erdem, sözlerini şöyle sürdürdü: “Akdeniz Havzası açısından ikinci büyük ekosistem ise mercanlar.
Pek çok canlı türüne ev sahipliği yapan, denizi ve havayı temizleyen mercanların korunması gerektiği düşüncesiyle yeni projemizi başlattık. Amacımız buradaki ekosistemi canlı tutmayı başarabilmek; buradan doğru verilerin akışını sağlamak ve bu verilerle başka projeleri de hayata geçirebilmek. Bu işi tek bir kurumun yapması zor. Ancak hep birlikte bu bilince sahip olursak ve bu doğrultuda adımlar atabilirsek gerçek manada sonuca etki edecek olumlu gelişmelerin kaydedilmesine vesile oluruz. Bu yüzden projedeki ilk hedeflerimizden biri, çevre illerde bilinçlendirme ve eğitim faaliyetleri de yürütmek.”
TÜDAV Başkanı Prof. Dr. Bayram Öztürk ise deniz çayırlarından sonra Akdeniz’in en önemli ikinci ekosistemi olarak kabul edilen, 400’ün üzerinde canlı türüne ev sahipliği yapan taş mercanların ve ayrıca siyah mercanların balıkçılıkta kullanılan ağlar nedeniyle yerinden oynatıldığını ve bunun ölümlerine yol açtığını söyledi.
Taş mercanlarda yaşanan beyazlaşma, beraberinde barındırdığı türlerin kaybına neden olacak önemli bir biyolojik çeşitlilik tehdidi olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Öztürk, şöyle konuştu: “Özellikle son 50 yılda Akdeniz’de deniz suyu sıcaklıkları ortalama 1,5°C artarken, Kuzey Ege’de bu artış 1,6°C’ye ulaştı. Bu nedenle taş mercanların durumunu yakından izlemek, deniz ekosistemlerinin geleceği için kritik öneme sahip. Taş mercanlar ise yalnızca iklim değişikliğiyle değil, aynı zamanda insan kaynaklı tehditlerle de karşı karşıya. Bu nedenle Vakfımız balıkçı kooperatifleriyle iş birliği yaparak, türün korunmasına yönelik çalışmalar yürütüyor.”