Hammaddede artan fiyat kârı eritti: KOBİ’ler alternatif arayışında - Ötüken Haber
DOLAR 40,5810 0.01%
EURO 46,8484 -0.09%
ALTIN 4.339,690,00
BITCOIN 4780106-0,56%
Ankara
36°

AÇIK

02:00

İMSAK'A KALAN SÜRE

Hammaddede artan fiyat kârı eritti: KOBİ’ler alternatif arayışında

Hammaddede artan fiyat kârı eritti: KOBİ’ler alternatif arayışında

ABONE OL
Temmuz 29, 2025 21:34
Hammaddede artan fiyat kârı eritti: KOBİ’ler alternatif arayışında
0

BEĞENDİM

ABONE OL

Nurdoğan A. ERGÜN

Türk plastik sanayi­si, ana hammadde­si olan petrokimya ürünlerindeki fiyat dalgalan­maları nedeniyle büyük bir krizle karşı karşıya. Temmuz 2024’ten Temmuz 2025’e ka­dar son bir yıl içerisinde küre­sel ekonomik koşullar, enerji maliyetlerindeki dalgalanma­lar ve sıcak savaşlar nedeniy­le oldukça karmaşık bir seyir izleyen petrokimya fiyatla­rı, bazı ürün gruplarında son bir ayda düşüş eğilimi göste­riyor.

Ancak son 6 aylık fiyat seyrinde plastik hammaddesi grubunda yer alan petrokim­ya ürünlerinde yüzde 4 ile 20 arasında artışlar dikkat çeki­yor. Bu artışlar, plastik üreti­cilerini tedirgin ediyor. Bu ne­denle de hammaddede yüzde 85 ithalata bağımlı olan, içer­de de Petkim’den tedarik sağ­layan plastik üreticileri, son dönemdeki fiyat istikrarsızlı­ğına karşı alternatif kaynaklar aramaya başlıyor. Çoğunluğu KOBİ’lerden oluşan üretici­ler, daha küçük ithalatçılarla hammadde açığını çözme yo­luna gidiyor. Ancak bu da sek­törde kalite ve güvenlik soru­nunu gündeme getiriyor.

Üretimin sürekliliği risk altında

Çoğunluğu KOBİ’lerden oluşan yaklaşık 3 bin 300 fir­manın üretim yaptığı Türkiye plastik sanayi, 2024 verilerine göre 40.9 milyar dolarlık üre­tim değerine ulaştı. Geçen yı­lı üretimde değer bazında yüz­de 8’lik bir artışla kapatan sek­törde üretimin devamlılığı için hammadde tedariki kritik öne­me sahip. Plastik Sanayicileri Federasyonu (PLASFED) Yö­netim Kurulu Başkanı Ömer Karadeniz, sektörün yüzde 85 oranındaki ithal hammad­de bağımlılığının küresel pi­yasalardaki oynaklıklara karşı onları son derece savunmasız hale getirdiğini belirtti. Kara­deniz, artan maliyetlerin üre­tim planlarını alt üst ettiğini ve özellikle KOBİ’leri alternatif tedarik zincirleri aramaya it­tiğini söyledi.

“Petrokimya fi­yatlarındaki yükseliş, plastik üreticilerinin üretim maliyet­lerini doğrudan artırıyor. An­cak bu artışların ürün fiyatları­na aynı hızda yansıtılamama­sı, kâr marjlarını ciddi şekilde daraltıyor” diyen Karadeniz, bu durumdan en çok KO­Bİ’lerin et­kilendiğini ve hammadde te­darikindeki belirsiz­liğin üretim sürekli­liğini ve uzun vade­li planlamayı tehdit ettiğini ifade etti. Karadeniz’in işa­ret ettiği noktaya göre, firmaların fiyat taahhüdü verememesi ve yatırım karar­larını ertelemesi, yerli üretici­nin uluslararası rekabetçiliği­ni olumsuz etkiliyor.

Alternatif arayışı güvenlik sorunu yaratıyor

Petkim ve ithalatçıların son dönemdeki fiyat artışlarının özellikle KOBİ’leri ciddi şe­kilde etkilediğini ve onları al­ternatif hammadde kaynakla­rı aramaya zorladığını yinele­yen Karadeniz, bunun da ciddi riskler taşıdığına dikkat çek­ti.

Karadeniz, şunları söyledi: “İç piyasada fiyatlar öngörü­lemez şekilde yükseldiğinde, bu firmalar üretimlerini sür­dürebilmek için ya farklı ülke­lerden doğrudan ithalata yö­neliyor ya da yurt içinde da­ha küçük ölçekli, uygun fiyatlı tedarikçiler arayışına giriyor. Bu arayış çoğu zaman güven­lik, kalite ve teslim süreleri açısından ciddi riskler barın­dırsa da yüksek fiyatlar kar­şısında başka çare kalmıyor. Alternatif kaynaklara yönel­me eğilimi sadece fiyat avan­tajı arayışından değil, aynı za­manda hammaddeye erişimin sürekliliğini sağlama kaygı­sından da besleniyor.

Özellik­le Petkim’in bazı dönemlerde talebi karşılayamaması ya da teslimatların gecikmesi gibi durumlar, firmaları daha ge­niş bir tedarikçi ağı kurma­ya teşvik ediyor.” Öte yandan fiyatlardaki dalgalanmala­rın üretim planlarında sık sık revizyonlara yol açtığını ifa­de eden Karadeniz, firmala­rın artık yıllık hedefler yeri­ne daha kısa vadeli ve esnek planlarla hareket etmek zo­runda kaldığını ve bunun da verimliliği düşürerek kapasi­te kullanım oranlarını olum­suz etkilediğini dile getirdi. Karadeniz, “Özellikle sipa­riş bazlı çalışan firmalar için hammadde maliyetlerinde­ki ani artışlar nedeniyle fiyat teklifi vermek bile zorlaşıyor” vurgusu yaptı.

Daha şeffaf fiyat politikası gerekiyor

Ancak burada da başka zor­lukların ortaya çıktığına işaret eden Ömer Karadeniz, “İtha­latta artan navlun maliyetleri, gümrük işlemleri, kalite kont­rol süreçleri ve ödeme vadele­ri gibi unsurlar, bu geçişi ko­laylaştırmıyor. Buna rağmen birçok KOBİ hem rekabetçi­liğini koruyabilmek hem de üretim sürekliliğini sağlaya­bilmek adına risk alarak bu ye­ni kaynaklara yöneliyor” de­di.

Sektörde yaşanan bu eğili­min, daha uzun vadeli yapısal çözümlere olan ihtiyacı çok net ortaya koyduğunu vurgu­layan Karadeniz’e göre, yerli petrokimya kapasitesinin ar­tırılması, fiyatlandırma me­kanizmalarının daha şeffaf ve öngörülebilir hale getirilmesi, KOBİ’lerin üzerindeki bu bas­kıyı azaltmak için artık ertele­nemeyecek konular arasında. Karadeniz, petrokimya sektö­rünün yüksek başlangıç mali­yetleri ve uzun geri dönüş sü­releri nedeniyle stratejik plan­lama gerektirdiğini söyledi.

Devletin burada kritik roller üstlenmesi gerektiğini vur­gulayan Karadeniz, yapılma­sı gerekenleri şöyle sıraladı: “Yatırımcılara uzun vadeli ve öngörülebilir teşvik sistemle­ri sunulmalı. Yatırım bölgele­rinde altyapı ihtiyaçları önce­den planlanmalı. Bürokratik süreçler sadeleştirilmeli ve ya­tırımların önündeki engeller kaldırılmalı. Sektörel küme­lenmeler ve OSB’ler petrokim­ya özelinde yeniden ele alın­malı. Üniversite-sanayi iş bir­liğiyle nitelikli insan kaynağı yetiştirilmeli, Ar-Ge ve tekno­loji altyapısı güçlendirilmeli.”

Ürün gruplarına göre 6 aylık fiyat seyri

1) Olefinler (Etilen, Propilen):

-Etilen: Asya piyasasında etilen fiyatları son 6 ayda yüzde 4 civarında bir düşüş gösterdi.

-Propilen: Propilen fiyatları son 6 ayda yüzde 3 civarında bir artış kaydetti.

2) Polimerler (Plastik Hammaddeleri):

-Yüksek Yoğunluklu Polietilen (HDPE): Yüzde 4 civarında bir artış gösterdi.

-Alçak Yoğunluklu Polietilen (LDPE): Yüzde 20 gibi daha belirgin bir artış gösterdi.

-Lineer Alçak Yoğunluklu Polietilen (LLDPE): Yüzde 4 civarında bir artış kaydetti.

-Polipropilen (PP): Yüzde 9 civarında bir artış gösterdi.

-Polistiren (PS): Yüzde 12 civarında bir artış gösterdi.

-Polivinil Klorür (PVC): Yüzde 10 civarında bir artış gösterdi.

3) Aromatikler:

-Benzen: Son 6 ayda yüzde 13 gibi dikkat çekici bir artış gösterdi.

-Stiren: Yüzde 8 civarında bir artış kaydetti.

 Sürdürülebilir üretim için acil adımlar

 -Tedarik güvenliğinin sağlanması için kalıcı yapısal adımlar atılmalı

-Yerli petrokimya üretim kapasitesi artırılmalı: Mevcut tesislerin verimliliğinin yanı sıra yeni yatırımlar ve bölgesel üretim üsleri desteklenmeli. Bu alan ‘enerji güvenliği kadar stratejik bir öncelik’ olmalı

-KOBİ’lere destek mekanizmaları sağlanmalı: Hammaddeye erişim için uygun finansman modelleri, vadeli alım sistemleri ve gümrük-lojistik kolaylıkları sunulmalı.

-Veri altyapısı güçlendirilmeli: Firmaların daha sağlıklı piyasa bilgilerine ulaşması sağlanmalı.

-Tüm paydaşlar ortak hareket etmeli, sektörün sürdürülebilir büyümesi ve uluslararası rekabet gücünün korunması için uzun vadeli stratejiler geliştirilmeli.

-Kamu, özel sektör ve sivil toplum kuruluşları arasında güçlü bir iş birliği oluşturulmalı.

source

En az 10 karakter gerekli


HIZLI YORUM YAP

SON DAKİKA HABERLERİ

300x250r
300x250r