Yaz sezonunda sefer sayıları yüzde 25 azaldı

Hayati ARIGAN

Yaz sezonunun en ha­reketli dönemi olma­sına rağmen, şehirle­rarası ve uluslararası otobüs taşımacılığında beklenen yolcu yoğunluğu yaşanmadı.

Türkiye Otobüsçüler Fede­rasyonu (TOFED) Başkanı Birol Özcan, geçtiğimiz yıla kıyasla seferlerde yüzde 20 ile 25 arasında düşüş olduğu­nu belirterek, “Turizm sezo­nu ama taşıma hareketi azal­dı. Eskiden Esenler 15 Tem­muz Demokrasi Otogarı’dan günde 2000 otobüs çıkardı, şimdi 1100-1200’e düştü” şeklinde konuştu.

İran ve Bağdat seferleri yapılamıyor

Otobüs taşımacılığı, özel­likle uluslararası hatlarda cid­di daralma yaşıyor. Türk fir­maları hâlâ Bulgaristan, Yu­nanistan ve Batum’a sefer düzenlemeye devam ederken, Irak hattı sadece Kuzey Irak’la sınırlı kalmış durumda. Türk otobüsleri güvenlik endişeleri nedeniyle Bağdat’a giremiyor.

İran’a ise sefer yapılmı­yor. TOFED Başkanı Özcan, “Karşılıklı seferlerin yapıl­ması gerekirdi ancak İran ta­rafı toprak bastı parası alı­yor ve ağır cezalar kesiyor. Bu maliyetlere dayanmak müm­kün değil” diyerek hattın tek taraflı İran otobüsleriyle sürdüğünü vurguladı.

2024 genelinde İstanbul Esenler Otogarı’ndan toplam 448 bin sefer yapılırken yakla­şık 20 milyon yolcu taşındı. An­cak bu yıl yaz döneminde gün­lük ortalama sefer sayısı geçen yıllara göre ciddi oranda düştü.

“Geçen yıl bayram döne­minde günlük 2800-3000 se­fer yapılıyordu, bu bayramda en fazla 2200 sefer oldu” di­yen Özcan, eylül sonrasında ise sektörde tam bir belirsiz­lik yaşandığını ifade etti.

Mazot maliyeti yolcunun üzerine biniyor

Otobüsçüler için en büyük yük ise artan akaryakıt mali­yetleri. 2017’de litre fiyatı 3,5 TL olan mazotun bugün 55 TL’ye çıkması, kar marjlarını neredeyse sıfıra indirdi. Öz­can, Van–İstanbul arası se­fer yapan bir otobüsün bir ton mazot harcadığını ve sadece mazot giderinin yolcu başına 687 TL tuttuğunu aktardı. Bu rakama şoför ücretleri, oto­gar komisyonları, köprü ve otoyol geçiş ücretleri gibi ka­lemler eklenince, bilet fiyat­ları artmasına rağmen firma­lar kârlılıktan uzaklaşıyor.

Yolcu başına kilometre maliyet hesabı çıkarıldı

TOFED Örgütlenme Ko­misyonu yolcu başına kilo­metre maliyet hesabı yapa­rak taban ücret tarifesi çı­kardı. bir yolcunun 115 km’de maliyeti 255 TL olurken, 550 km’de 388 TL, 1000 km’de 720 TL ve 2000 km ve üstün­de 1.500 TL’ye ulaşıyor.

 “Otobüsçülük bir hastalıktır bırakan olmaz”

 TOFED Başkanı Özcan, sektörde şirket kapanmalarının az olduğunu ama ortaklık yapılarının değiştiğini belirtti: “Otobüsçü otobüsünü satmaz, bu bir hastalık gibi. Şirketler el değiştirse de piyasadan çekilme çok nadir.”

 Köprü geçişlerine gece istisnası talebi

 İstanbul ile çevre iller arasında yapılan seferlerde, Yavuz Sultan Selim Köprüsü’nden geçiş, sektörde ciddi rahatsızlık yaratıyor. Özcan, “Örneğin İstanbul-Bursa arasında çalışan bir otobüs günde 3 gidiş-dönüş yaparsa fazladan 420 km yol yapıyor. Bu maliyet, firmaların belini büküyor. Biz diyoruz ki, gece 00.00’dan sonra ikinci köprü geçişine izin verilsin. Tur otobüsleri geçiyor, şehirlerarası otobüsler de geçebilsin” diyerek yetkililere çağrıda bulundu.

Verilere göre özellikle büyük şehirlerden ve denize kıyısı olmayan illerden deniz tatili yapılabilecek kıyı bölgelerine yoğun bir yönelim söz konusu. İstanbul’dan Trakya’ya Yüzde 35’ten fazla talep Eskişehir’den Ayvalık’a Yüzde 37’lik artış oldu.

 En çok gidilen bölgeler

 Enuygun.com Otobüs İş Geliştirme Müdürü Furkan Ayyıldız’ın çıkardığı verilere göre ise yurtiçi ve yurtdışı en fazla seyahat edilen destinasyonlar şunlar:

Otobüsle yurt içinde en çok gidilen destinasyonlar

 -İstanbul

-Ankara

-İzmir

-Antalya

-Bursa

-Mersin

-Adana

-Muğla

-Gaziantep

-Kocaeli

Kilometre başına yolcu taban maliyeti

476 – 550 km 388 TL

201 – 250 km 300 TL

101 – 115 km 256 TL

901 – 1000 km 600 TL

Otobüsle yurt dışında en çok gidilen destinasyonlar

-Erbil

-Batum

-Tiflis

-Selanik

-Kırcaali

-Sofya

-Zaho

-Dedeağaç

-Haskova

-Varna

 Yazlık yerlere talep artıyor

Verilere göre özellikle büyük şehirlerden ve denize kıyısı olmayan illerden deniz tatili yapılabilecek kıyı bölgelerine yoğun bir yönelim söz konusu. İstanbul’dan Trakya’ya Yüzde 35’ten fazla talep Eskişehir’den Ayvalık’a Yüzde 37’lik artış oldu.