Tuna’nın incisi: Budapeşte

Yaklaşık 1,7 milyonluk nü­fusuyla, Macaristan’ın kalbi olan Budapeşte, sa­dece mimarisiyle değil, sıcak­kanlı halkı ve zengin kültürüyle de unutulmaz bir deneyim sunu­yor. Gelin Budapeşte’nin gezile­cek yerlerinden lezzet durakları­na, müzelerinden aktivitelerine kadar benim gözümden bu şehri keşfedelim.

Buda ve Peşte: Tarihin iki yakası

Budapeşte’ye adım attığımda önce Tuna Nehri’nin büyüleyici manzarası karşıladı beni. Şehir, Buda ve Peşte olarak ikiye ayrılı­yor; bir yanda sakin ve tarihi, di­ğer yanda canlı ve modern. İkisi­ni birleştiren Zincir Köprü (Sze­chenyi Lanchid), 1849’dan beri dimdik ayakta. Gece ışıklandırıl­dığında, bu köprü adeta bir masal sahnesine dönüşüyor. Üzerinde yürürken Tuna’nın sakin akışı­nı izlemek, şehre âşık olmam için yeterliydi.

Buda Kalesi, şehrin tarihine dalmak isteyenler için ilk durak. UNESCO Dünya Mirası Liste­si’nde yer alan bu kale, 13. yüzyıl­dan beri ayakta. İçindeki Matyas Kilisesi’nin renkli kiremitleri ve Balıkçı Tabyası’nın peri masalı gibi kuleleri, insanı başka bir ça­ğa götürüyor. Tabyanın terasın­dan Peşte’yi seyretmek, hele ki gün batımında, kelimelerle tarif edilemez bir güzellik. Peşte tara­fında ise Parlamento Binası, neo­gotik mimarisiyle adeta bir sanat eseri. Rehberli tura katıldığımda, Macar taç mücevherlerini gör­mek ve o görkemli salonlarda do­laşmak, tarihin sayfalarında bir yolculuk gibiydi.

Kahramanlar Meydanı ve And­rássy Bulvarı da Peşte’nin incile­ri. Bulvar, şık mağazaları ve Ma­car Devlet Operası ile zarafetin adresi. Meydanda ise Macar tari­hinin kahramanları, heykellerle selam veriyor. Gellért Tepesi’ne tırmanmak ise biraz yorucu ol­sa da, tepeden Budapeşte’yi sey­retmek her şeye değdi. Özgürlük Heykeli’nin gölgesinde, şehrin si­luetini izlerken kendimi bir film sahnesinde hissettim.

Macar mutfağının büyüsü

Budapeşte’ye gidip de Macar mutfağını tatmadan dönmek ol­maz. İlk durağım, dünyanın en güzel kafelerinden biri sayılan New York Café oldu. Altın varak­lı dekoru ve kristal avizeleriyle, burada kendimi bir kraliyet balo­sunda gibi hissettim. Macar gu­laşı, baharatlı ve doyurucu tadıy­la içimi ısıttı; Dobos pastası ise tatlı bir rüya gibiydi. Buda Ka­lesi yakınlarındaki Ruszwurm Cukrászda, 1827’den beri hizmet veren bir pastane. Burada yedi­ğim krémes, hafif ve kremsi do­kusuyla aklımı başımdan aldı.

Yerel lezzetler için Kadar Et­kezde’ye uğradım. Burası, turist­lerden çok yerel halkın tercih et­tiği, samimi bir lokanta. Pörkölt ve lángos’un tadı hâlâ damağım­da. Büyük Pazar Hali (Nagycsar­nok) ise hem göze hem de mideye hitap eden bir şölen gibi.

Taze baharatlar, kolbaszlar ve kızarmış langos tezgâhları ara­sında kaybolmak, Budapeşte’nin ruhunu hissetmek için birebir. Gece hayatı için Yahudi Mahalle­si’ndeki Szimpla Kert’e gittim. Bu “ruin bar”, eski bir binanın için­de, eklektik dekoru ve canlı at­mosferiyle beni kendine hayran bıraktı. Bir kadeh palinka (Macar meyve brendisi) eşliğinde, sokak lezzetlerini tadarken geceye ka­rıştım.

Müzeler: Tarih ve sanat buluşuyor

Budapeşte, tarih ve sanat tut­kunları için bir hazine. Macar Ulusal Müzesi, Macaristan’ın geçmişini anlamak için harika bir başlangıç. Arpad Hanedanı’ndan modern döneme uzanan sergiler, tarihle ilgilenenler için büyüleyi­ci. Terör Evi Müzesi ise daha sar­sıcı bir deneyim. Nazi ve komü­nist rejimlerin karanlık günleri­ni anlatan bu müze, hem hüzünlü hem de düşündürücüydü. Güzel Sanatlar Müzesi, Kahramanlar Meydanı’nda, Avrupa sanatının başyapıtlarını sergiliyor. Röne­sans’tan modern döneme uzanan eserler arasında kaybolmak, sa­natseverler için bir ziyafet. Bu­da Kalesi’ndeki Budapeşte Ta­rih Müzesi ise şehrin geçmişine ışık tutuyor. Orta Çağ’dan kalma eserler, Budapeşte’nin nasıl bu­günkü haline geldiğini anlatıyor.

Budapeşte’de hayat: Aktiviteler ve kaplıcalar

Budapeşte, sadece gezmekle bitmiyor; yapılacak şeyler de bir o kadar zengin. Széchenyi Kaplıca­sı’nda termal havuzlara dalmak, hem bedeni hem ruhu dinlendi­riyor. Kışın buharı tüten açık ha­vuzlarda yüzmek, Budapeşte’nin alametifarikası. Gellért Kaplı­cası da tarihi dekoruyla benzer bir deneyim sunuyor. Tuna Neh­ri’nde gece yapılan tekne turu ise bambaşka bir keyif. Işıklandırıl­mış Parlamento Binası ve Zincir Köprü’yü nehirden seyretmek, şehri başka bir açıdan keşfetmek için harika.

Margaret Adası, şehirden kaçıp doğayla buluşmak isteyenler için bir vaha. Bisiklet kiralayıp ada­yı turlamak, yazın açık hava kon­serlerine katılmak inanılmaz ke­yifli. Yahudi Mahallesi’nde sokak sanatını keşfetmek ve ruin bar­larda canlı müziğe eşlik etmek ise Budapeşte’nin modern yüzü­nü yansıtıyor. Çocuklarla seya­hat edenler için Budapeşte Hay­vanat Bahçesi’ni öneririm; hem hayvanlar hem de tarihi mimari­siyle büyüleyici.

Budapeşte’nin ruhu

Budapeşte, sadece bir şehir de­ğil; bir duygu. Macar halkının sı­cakkanlılığı, sokaklardaki mü­zik ve dans, her anı özel kılıyor. Franz Liszt’in doğduğu bu top­raklarda, klasik müzik konserle­ri ve csárdás dans gösterileri ru­hu besliyor. Bahar Festivali veya Sziget Festivali gibi etkinlikler, şehri daha da canlı hale getiri­yor. Budapeşte, tarihle modern­liği, sakinlikle hareketliliği har­manlayan bir şehir. Tuna’nın iki yakasında geçirdiğim her an, bu şehrin neden “Tuna’nın İncisi” olduğunu bir kez daha kanıtladı.

Budapeşte’ye seyahat için en ideal mevsimler

İlkbahar (Nisan-Mayıs) ve sonbahar (Eylül-Ekim). Bu dö­nemlerde hava ılıman, genellik­le 15-25°C arasında ve şehirde gezmek keyifli. İlkbaharda Bu­dapeşte Bahar Festivali gibi kül­türel etkinlikler, sonbaharda ise renkli doğa manzaraları öne çıkı­yor. Yaz (Haziran-Ağustos) sıcak (25-35°C) ve canlı, özellikle Szi­get Festivali popüler, ancak kala­balık ve pahalı olabilir. Kış (Ara­lık-Şubat) soğuk (0-5°C), ama Noel pazarları ve termal kaplıca­ların keyfi için cazip. Ben olsam, nisan veya eylülde giderdim; hem hava güzel hem de turist kalabalı­ğı daha az.