İPA araştırdı: Türkiye’de 17 Ağustos, 6 Şubat gibi facialar yaşanmasına rağmen neler yapılmadı?

İPA Başkanı Doç. Dr. Buğra Gökce, 1960 yılında Şili’de meydana gelen 9,5 büyüklüğündeki Valdivia depreminden sonra bu ülkenin Japonya’daki mevzuatı inceleyerek kendi yapı ve deprem mevzuatını oluşturduğunu, uyguladığını ve denetlediğini hatırlatarak, “Bugün Şili’de 7,8 büyüklüğünde deprem olsa bile kimse hayatını kaybetmiyor” dedi.

Türkiye’de ise 17 Ağustos 1999 ve 6 Şubat 2023 depremlerine rağmen gerekli düzenlemelerin yapılmadığını belirten Gökçe, şu eksiklikleri sıraladı:

“- Kentlerimizin deprem direncini güçlendirmek için önerdiğimiz mevzuat değişiklikleri yapılmadı. Yapılarımızı en riskliden başlayarak, hak sahiplerini koruyarak, sosyal dokuyu bozmadan yerinde dönüştürecek adımlar atılmadı. Yapı güçlendirme ile ilgili önerilerimiz hayata geçirilmedi.

– Hızlı bina tarama yöntemi yurt çapında yaygınlaştırılmadı. Riskli binaların önceliklendirilerek tespit edilmesi çalışması yürütülmedi.

– Çeşitli tiplerde sosyal konutlar üretilerek halka sunulmadı, bir seferberlik haliyle yapı stoğunun iyileştirilmesi için adım atılmadı.

– Deprem riski yüksek şehirlerimiz için ciddi bir afet eylem planı çıkartılmadı. Deprem uzmanlarına danışılmadı hatta deprem riskine dikkat çeken uzmanlara ‘profesör müsveddesi’ denildi.

– Altyapıyı güçlendirecek adımlar atılmadı. Depremden etkilenecek şehirlerdeki altyapının yaratacağı büyük sorunlara karşı önlem alınmadı.

– Risk azaltma ve hazırlanma alanında neredeyse hiçbir şey yapılmadığı gibi afet sonrası yönetimi açısından da 1 yıl öncesinden daha iyi değiliz. AFAD başta olmak üzere kurumlar 6 Şubat tecrübesiyle yenilenerek, 6 Şubat tarihinden daha etkin, daha güçlü hale getirilmedi.”

Deprem olunca depremi konuşuyoruz ama deprem hazırlığı açısından hiç iyi durumda değiliz!

📌 1960 yılında Şili’de 9,5 şiddetinde bir deprem yaşandı. Valdivia depreminde 1000 – 6000 arasında insan hayatını kaybetti.

📌 Şili depremden gereken dersleri çıkardı. Japonya’daki… pic.twitter.com/BJk1c2OJ3f

— Doç. Dr. Buğra Gökce (@gokcebugra) August 11, 2025

Gökce, açıklamasında deprem güvenliği için çaba gösteren belediye başkanları, seçilmiş yöneticiler ve uzmanların haksız suçlamalarla tutuklandığını da vurguladı.

Gökce, “Türkiye’nin bütün ülkemizi afet direncini arttıracak, altyapıyı güçlendirecek, riskli konutları dönüştürecek, halkımıza nitelikli, güvenli sosyal konut arz edecek kaynağı da, insanı da, bilgisi de tecrübesi de var. Yönetimde zihniyet değişirse depremde ölmek kader olmaktan çıkar!” ifadelerini kullandı.