Celal Kadooğlu: Irak’taki sorunların çözümü pazardaki kayıpları giderir

Güneydoğu Anadolu’da top­lam ihracat içindeki yüzde 30’u aşan payı ile ihracat li­derliğini elinde bulunduran hubu­bat, bakliyat, yağlı tohumlar ve ma­mulleri sektörünün Ocak-Tem­muz döneminde ihracatı yüzde 6,6 artışla 2 milyar doları geçti. İhra­catta tonaj olarak yüzde 0,3 artışla 2,5 milyon tonu aşılan bu dönemde yaklaşık 250 bin ton ayçiçek yağı ihracatı ile 365,3 milyon dolar gelir elde edildi ve Türkiye’nin toplam ayçiçek yağı ihracatı içinde Gü­neydoğu’nun payı yüzde 57,6 ola­rak gerçekleşti.

Afrika’ya ihracat artışının yüzde 28,6’ya ulaşarak iv­mesini koruduğu bu dönemde Irak pazarında yaşanan yüzde 9,5’lik gerileme 60 milyon doların üze­rinde gelir kaybı getirdi. Irak’a hu­bubat ihracatında en fazla düşüş pastacılık ürünleri ile değirmenci­lik ürün gruplarında gözlemlenir­ken, Suriye pazarında yakalanan 55,3 milyon dolarlık ihracat artışı bu kayıpları dengeledi.

Irak’a gerçekleşen ihracatın­da yaşanan gerilemeyi değerlen­diren Kadooğlu bu durumun özel­likle Irak’ın uygulamaya koyduğu yeni gümrük ve sevkiyat düzenle­meleri, kuzey–güney geçişlerin­de yaşanan siyasi gerilimler, ba­zı ürün gruplarında artan güm­rük vergileri, lojistik süreçlerdeki aksamalar ve başta Rusya olmak üzere rakip ülkelerin agresif pazar stratejilerinin birleşen etkilerin­den kaynaklandığını söyledi.

Ka­dooğlu şöyle devam etti: “Taşıma maliyetlerini ve transferlerde ope­rasyonel yükü artıran uygulamalar olabiliyor. İhracatçı firmalarımı­zın karşılaştığı sorunların çözümü için hem Irak merkezi hükümeti hem de bölgesel yönetim nezdin­de yoğun temaslar yürütüyoruz, gümrük prosedürlerinin basitleş­tirilmesi, ticareti yavaşlatan bü­rokratik engellerin kaldırılması ve karşılıklı ticaretin kolaylaştı­rılması yönünde taleplerimizi yi­neliyoruz.

Ayrıca alternatif lojis­tik kanallarının oluşturulması, Irak pazarında Türk ürünlerinin rekabet gücünü artıracak ticaret anlaşmalarının geliştirilmesi ve sektörel tanıtım faaliyetlerinin güçlendirilmesi için çalışmaları­mız var. Bölge ihracatçılarımızın Irak pazarındaki güçlü konumla­rını koruyabilmeleri için hem kı­sa vadeli çözüm adımlarını hem de uzun vadeli stratejik işbirlikle­rini kararlılıkla hayata geçirmeye devam ediyoruz.”

“Suriye’ye ihracat yıl sonunda 2 milyar doları geçer”

Türkiye ve Suriye arasın­da yeni nesil kapsamlı eko­nomik ortaklık anlaşması tesis edilmesi kapsamında imzalanan mutabakatlar­dan birinin tarafı oldukla­rının altını çizen Güney­doğu Anadolu Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçı­ları Birliği Başkanı Celal Kadooğlu şunları söyledi: “Türkiye-Suriye Ekono­mi ve Ticaret Ortak Komi­tesi’nin çalışmaları kapsamında, Güneydoğu Anadolu Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Ma­mulleri İhracatçıları Birliği ola­rak Şam Ticaret Odası ve Halep Ticaret Odası ile birer mutaba­kat zaptı imzaladık.

TİM Suriye Masası olarak ayrıca Suriye Eko­nomi ve Sanayi Bakanlığı heye­tiyle de bir araya geldik ve Tür­kiye-Suriye ti­cari ilişkileri, bölgesel yatı­rım konula­rı ve kurum­lar arası iş birliğine yö­nelik değer­lendirmelerde bulunduk. İki ül­ke arasında ticari ilişkileri geliş­tirme konusunda büyük bir istek ve karşılıklı güven mevcut.

Suri­ye ile daha önce imzalanan ancak 2011’den sonra fiilen işlemeyen serbest ticaret anlaşmasının ye­rine, çok daha kapsamlı bir eko­nomik ortaklık anlaşması yapıl­ması yönünde Bakanlığımızın önemli girişimleri var. Bu süreçte Suriye Ekonomi ve Sanayi Baka­nı’nın, Türkiye’nin kendileri için ikinci bir vatan olduğunu ve pa­zarlarımızı entegrasyon içinde büyütme arzusunu ifade etmesi, güvenimizi tazeledi.”

Türkiye’nin Suriye’ye ihracatı­nın yüzde 49,3 artışla 1,2 milyar doları aştığı yılın ilk 7 ayında Gü­neydoğu’nun payının 500 milyon dolara yaklaştığını belirten Ka­dooğlu şunları ifade etti: “Güney­doğu Anadolu’nun Suriye’ye ihra­catında 7 aylık dönemde yüzde 41 yükseliş oldu ve bu sayede geçen yılın aynı dönemine göre 150 mil­yon dolara yaklaşan bir gelir artı­şı oldu.

Mevcut sipariş ortamına göre yıl sonuna kadar Türkiye’nin Suriye’ye ihracatının 2 milyar doları aşmasını, bölgemizin ise 1 milyar dolara yaklaşmasını bek­liyoruz. Hububat sektörü toplam ihracatımızda ilk sıradaki yerini korumakla birlikte, iki ülke ara­sında özellikle kimyevi maddeler ve mamulleri, su ürünleri ve hay­vansal mamuller ile elektrik-e­lektronik gibi farklı sektörlerde ciddi bir hareketlilik gözlemli­yoruz. 27 Ağustos – 5 Eylül 2025 tarihlerinde düzenlenecek olan 62. Şam Uluslararası Fuarı kap­samında milli stantla bir katılım organizasyonumuz olacak. Bu etkinliğin karşılıklı yatırım fır­satlarının hayata geçirilmesine yönelik önemli fırsat sunacağını düşünüyoruz.”