İddia: Zelenskiy'den toprak bırakmaya yeşil ışık
ABD lideri Trump ve Rus lider Putin'in, Rusya-Ukrayna Savaşı'nı bitirme amacıyla cuma günü Alaska'da yapacakları tarihi görüşme öncesinde İngiliz Daily Telegraph gazetesi kritik bir haber paylaştı.
Habere göre Ukrayna, Avrupa destekli bir barış planının parçası olarak çatışmaları durdurmayı ve Rusya'nın fiili kontrolündeki Ukrayna topraklarını Rusya'ya bırakmayı kabul edebilir.
Ukrayna lideri Zelenskiy Avrupalı liderlere, Donald Trump tarafından önerilen ve Ukrayna'nın daha fazla toprak vermesini öngören herhangi bir anlaşmayı reddetmeleri gerektiğini, ancak Rusya'nın ele geçirdiği toprakların bir kısmını elinde tutmasına izin verilebileceğini söyledi.
Bu, cephe hattının olduğu yerde dondurulması ve Rusya'ya Luhansk, Donetsk, Zaporizhzhia, Kherson ve Kırım'da işgal ettiği toprakların fiili kontrolünün verilmesi anlamına geliyor.
Avrupa'nın 'Trump' endişesi
Avrupalı bir yetkili, Kiev ve müttefikleri arasında 'çılgın' bir hafta sonu diplomasisi yaşandığını belirterek, "Plan sadece orduların mevcut pozisyonlarıyla ilgili olabilir" dedi.
Ancak Avrupa, Trump ve Putin arasındaki görüşme öncesinde kaygılı.
Avrupalı diplomatlar, Putin'in Ukrayna'nın Batı'ya dönük hükümetini devirip yerine Moskova dostu bir vekil atamayı amaçlayan genel savaş hedeflerinde kayda değer bir değişiklik olmadığını söylüyor.
Washington merkezli düşünce kuruluşu Institute for the Study of War tarafından hazırlanan bir rapora göre Rusya hala Kiev'in NATO üyeliğini ve askerden arındırılmasını engellemek de dahil olmak üzere "tamamen teslim olmasını" hedefliyor.
Zelenskiy, yaklaşan barış görüşmelerine rağmen Rusya'nın savaşı sona erdirmeye hazırlandığına dair hiçbir işaret olmadığını söyledi.
Ukrayna istihbaratından gelen bir rapora atıfta bulunan Zelenskiy, "Aksine, birliklerini ve güçlerini yeni saldırı operasyonları başlatacak şekilde hareket ettiriyorlar" dedi.
Görünüşte bir miktar toprak vermeye ikna olmuş görünen Ukrayna, sadece silah sevkiyatı ve NATO üyeliğine giden yol şeklinde sağlam güvenlik garantileri sunan bir barış anlaşmasını kabul etmeyi planlıyor.
Fransa'dan Emmanuel Macron ve Almanya'dan Friedrich Merz de hafta sonu toprak tavizlerine yönelik sert bir yaklaşımı destekleyen benzer açıklamalar yaptılar.
Avrupa Komisyonu, Fransa, İtalya, Birleşik Krallık, Polonya ve Finlandiya liderleri tarafından yapılan ortak açıklamada "mevcut temas hattının müzakerelerin başlangıç noktası olması gerektiği" belirtildi.
Trump, Rusya Devlet Başkanı ile görüşmesinin ardından önce "saygısından dolayı" Zelenskiy'yi, ardından da Avrupalı liderleri arayabileceğini söyledi.
Zelenskiy'in 'anayasa' çıkmazı
Avrupalı yetkililer Zelenskiy'nin, savaşın sona ermesinin bedeli olarak Moskova'ya toprak teslim etmeyi hazmedecek seçmenlerin sayısının artmasıyla birlikte hareket alanı bulduğuna inanıyor.
Ancak Kiev, özellikle Donetsk'in doğu bölgesinde daha fazla toprak vermeyi göze alamaz çünkü bu, Moskova güçlerinin 2014'teki ilk Donbas savaşından bu yana inşa edilen tahkimatları serbestçe aşmasına olanak tanıyacaktır.
Bir diğer engelse Ukrayna anayasası. Zelenskiy'in siyasi çabasını Ukrayna halkına yönelik de sarf etmesi gerekecek çünkü ülke anayasası, ülke çapında bir referandum yapılmadan toprak bırakmasını engelliyor.
Trump, Ukraynalı mevkidaşını taviz vermeyi reddettiği için eleştirdi:
"Zelenskiy'in 'Anayasal onay almam gerekiyor' demesi beni biraz rahatsız etti. Yani, savaşa girip herkesi öldürmek için onaya ihtiyacı yok ama toprak takası yapmak için onaya mı ihtiyacı var?"
Rusya şu anda Kiev'in uluslararası alanda tanınan 1991 sınırlarına göre Ukrayna topraklarının yaklaşık %20'sini işgal altında tutuyor.
source