Sıfır ‘cep’ yakıyor ‘yenilenmiş’ yükseliyor

Enflasyonla alım gücü­nün azalması, global markaların fiyat artışla­rı ve sıfır cihaz satışlarında tak­sit olmaması, tüketicileri alter­natif çözümlere yöneltti. Bu çö­zümlerden biri de yenilenmiş cep telefonları. Kredi kartına 6 aya kadar taksit, sıfır bir cihaza göre fiyatların yaklaşık yarı ya­rıya kadar daha düşük olması ve 12 ay garantili satışlar, tüketi­cileri cezbediyor. Üstelik bu ci­hazlar, Ticaret Ba­kanlığı’ndan lisans alan kuruluşlarca yenileniyor.

Bakanlık onaylı 22 merkezde yenileniyor

Bakanlık onay­lı yetkili yenileme merkezleri 22’ye çıkmış durumda. Lisanslı tesislerde ikinci el cihazlar, detaylı kontrolden geçiriliyor, varsa arızalı parça­ları değiştiriliyor, onarılıyor ve 12 ay garanti kapsamında yeni­den satışa sunuluyor. Yenileme işlemi ayrıca, önceki kullanıcı­ya ait kişisel veriler dâhil tüm bilgilerin yok edilmesi, cihazın fabrika ayarlarına getirilmesini de kapsıyor. Böylelikle yasal alt­yapı ve standartlarla hem tüke­tici teşvik ediliyor, hem de ver­gi kayıplarının önüne geçilmesi amaçlanıyor.

İthalatta yavaşlama imalatta düşüş var

Türkiye’de telefon pazarı­na bakıldığında ise rakamlar dikkat çekici. BTK verilerine göre, 2024 yılı dördüncü çey­rekte mobil abone sayısı yüzde 2,3 artışla 94,3 milyona yükse­lirken, 2024 yılında IMEI nu­marası ithalatçı başvurusuyla kayda alınan mobil cihazlar da yüzde 3,42 arttı. Oysa, bir önce­ki 2023 yılında bu oran yüzde 43,14’tü. İthal edilen cihaz sa­yısı 2023’te yüzde 36,50 artar­ken, 2024 yılında bu artış ora­nı yüzde 3,83’te kaldı. İmalat­çı başvurusuyla kayda alınan cihaz oranı ise 2024 yılında, 2023’e göre yüzde 9,42 azaldı.

Halbuki, 2023 yılında, 2022’ye göre yüzde 17,18 artmıştı. Bu­gün gerek taksit, gerekse fiyat avantajıyla yenilenmiş cep te­lefonları yükselişte. Yenile­menin bakanlık onaylı mer­kezlerde yapılması da tüketi­ci güvenini artırıyor. Lisanslı kuruluşlardan biri de EasyCep. Ticaret Bakanlığı’ndan Hazi­ran 2021’de lisans aldıkları­nı açıklayan EasyCep Kurucu Ortağı ve CEO’su Mehmet Akif Özdemir, 2022 Mayıs’ta ise ya­tırım aldıklarını, yatırımcılar arasında RePie Portföy, Fiba­banka, Turkcell, Oyak, Ziraat Portföy’ün bulunduğunu söy­ledi.

Böylelikle daha fazla bü­yümeye başladıklarını vurgu­layan Özdemir, pazarın yüzde 60’ına hitap ettiklerini, Tür­kiye genelinde 35 şehirde 73’ü franchise olmak üzere 75 ma­ğazaya ulaştıklarını açıkladı. Türkiye’deki telefon pazarına da değinen Özdemir, şu bilgi­leri verdi: “Yılda 10 milyon sı­fır cep telefonu satılıyor. İkinci elde satılan telefon sayısı da 5 milyon adet. Türkiye genelin­deki telefoncu sayısı da 25 bin. Hedefimizde, bu 25 bin tele­foncuyu da EasyCep’e dönüş­türmek var” dedi.

“IMEI güvenlik kontrolünü yapıyoruz”

Kendilerine gelen cihazla­rı, IMEI numarasını BTK gü­venlik kontrolü ve kimlik bil­gileri sonrasında kabul ettik­lerini söyleyen Özdemir, satın aldıkları ve yeniledikleri ci­hazları faturasıyla satışa sun­duklarını söyledi. Özdemir, eski kullanıcıya ait bilgilerin, geri getirilemeyecek şekilde silindiğini söyledi.

“Maliyeti uygun, tüketici tercih ediyor”

MOBİSAD Yönetim Kurulu Baş­kanı Mustafa Kemal Turnacı, Türkiye’de sıfır akıllı telefon pazarının uzun süredir 12 mil­yon adet seviyelerinde sabit seyrettiğine işaret ederek, şöy­le devam etti: “Bu yıl da benzer adetlerde kapanacağını öngö­rüyoruz. Bunun başlıca sebeple­ri olarak yüksek vergiler, taksit sınırlamaları ve alım gücündeki düşüşü sayabiliriz. Bu koşullar tüketicinin giriş segment cihaz­lara yöneldiğini görüyoruz. Son yıllarda yenilenmiş telefonlar da daha uygun maliyetli bir alterna­tif olarak tüketiciler tarafından tercih edilmeye başlandı.”

“Yarı yarıya kadar fiyat farkı var”

Enflasyonist ortam, sıfır cihazda taksitin kaldırılması ve fiyat artışlarının yenilenmiş cihaz talebini nasıl etkilediği yönündeki bir sorumuza EasyCep Kurucu Ortağı ve CEO’su Mehmet Akif Özdemir, şöyle yanıt verdi: “Yenilenmiş cihazlara ilgi çok arttı. Yılda yaklaşık 200 bin cihaz yenileyip satabiliyoruz. Bu yıl hedefimiz 350 bin. Belki 2030’a kadar yıllık 2 milyon tane olacak. Her yıl ortalama yüzde 50 büyüyor pazar.

Fiyatı aslında çok değişiyor, çok popüler modellerde yüzde 10-15 arasında fiyat farkı oluyor. Onun dışında yüzde 40-50 arası fiyat farkı söz konusu. Ortalamada ise yüzde 30 denilebilir. Ortalama fiyatı 25 bin TL olarak düşünebilirsiniz. Üzerine bir de 6 ay taksit var, vade farksız şekilde. En fazla iPhone satışı söz konusu, yaklaşık yüzde 70. Özdemir, geçen yıl cep telefonu yenileme pazarının yaklaşık 250 bin adetle 3,9 milyar TL olduğunun tahmin edildiğini belirtti.

“Fiyat avantajı, taksit ve garanti pazarı büyütüyor”

Türkiye’de yenilenmiş pazar büyüklüğüne ilişkin Kemal Turnacı, şu bilgileri paylaştı: “2024 yılında lisanslı yenilenmiş cihaz pazarı 430 bin adet seviyesine ulaştı. Bu sene pazarın 600 bin adedin üzerine çıkmasını ve 9 milyar TL’ye ulaşmasını bekliyoruz.” Yenilenmiş cihaz pazarının büyümesini sağlayan birkaç önemli unsur olduğuna işaret eden Turnacı, bu noktaları şöyle özetledi: “12 ay garanti zorunluluğu ve yenileme merkezlerinin Bakanlık denetiminde olması tüketici güvenini önemli ölçüde artırdı.

Yasal güvence ve garanti sayesinde tüketiciler sıfır cihazla benzer haklara sahip oluyor. Fiyat avantajı, yenilenmiş cihazları sıfır muadillerine göre çok daha ulaşılabilir hale getiriyor. Yenilenmiş telefonlar, sıfırına göre ortalama yüzde 30 daha ucuza alınabiliyor. Çevresel duyarlılığın artmasıyla elektronik atığın azaltılması tüketicileri cezbeden bir diğer faktör olarak karşımıza çıkıyor. Ayrıca, yenileme merkezlerinin operatörler ile elektronik market zincirleriyle yaptığı iş birlikleri ve genişleyen bayi ağları büyümenin önemli katalizörlerini oluşturuyor.”

Tedarikçide, ikinci el için finansman talebi 3’e, 4’e katlandı

MARS kurucu ortak Emrah Kaya, yenilenmiş cihazlara yönelik kredi talebinde bir hareketlilik yaşandığını söyledi. Kaya, şöyle devam etti: “Hem bireysel tarafta, hem de tedarikçi tarafında. İkinci el cihazlarda toplu olarak alım yapmak isteyen tedarikçiler, o noktada finansmana ihtiyaç duyuyorlar. Orada bir ivme yakalandı. Bu sayede ikinci el cihazları toplu alım yapıp, ekipleriyle tamir edip, yenileyip, kutulayarak son kullanıcı için satışa sunuyorlar. O noktada ikinci el telefonlara da talep büyüdü.

Tedarikçinin yanında bireysel kredi talepleri de gelmeye başladı yenilenmiş cep telefonlarına. Son 3-4 aydır. Burada kredi talebi yüzde 150’leri aştı. Bize gelen talep açısından. Tedarikçi tarafında da 3, 4 kat büyüdü, finansman açısından kredi talebi. Orada bayi başına kredi talebi 200 bin TL’den başlıyor, 1-1,2 milyon liraya kadar çıkıyor. Bayi potansiyeline göre. Her ay. Orası hızlı büyüyor. Bireysel tarafta da 6-7 bin TL’den başlıyor, 35-40 bin TL’ye kadar çıkıyor kredi talebi.”