Türk döküm sektörü çevresel yatırımlarla globalde öne çıkacak
Avrupa Birliği Yeşil Mutabakatı, Avrupa’nın 2050 yılına kadar karbon nötr olmayı hedefleyen, temiz enerjiye dayalı bir ekonomiye geçiş yapmasını amaçlayan önemli bir strateji. Sınırda karbon vergisi mekanizması ile çevresel standartlara uygunluğun sağlanması ve adil rekabet koşullarının korunmasını amaçlayan Avrupa Birliği’nin attığı bu adımların ana ihracat pazarı Avrupa olan metal döküm sektörümüze etkileri ve sektörün yaptığı hazırlıklar kısa ve orta vadedeki projeksiyonlar için değerli. Metal döküm sektöründe ‘sürdürülebilirlik’ hedefiyle çevre yatırımlarını belirli bir stratejiyle gerçekleştiren şirketlerin konuya dair hedefleri, ayırdıkları bütçeler, gerçekleştirdikleri ve gerçekleştirecekleri projeleri mercek altına aldık. Türkiye Döküm Sanayicileri Derneği (TÜDÖKSAD) üyeleri katma değerli yatırımları devreye aldı. Yapılan bu yatırımlarla döküm sektörü, global rakiplerine nazaran bir adım öne çıkacak. Özellikle sürdürülebilirlik alanında Çin ve Hindistan başta olmak üzere bu alandaki birçok rakibe yeni siparişler konusunda üstünlük sağlanacak.
Firmaların yapmış olduğu yatırımlarda sürdürülebilirlik hikayeleri...
Sürdürülebilirliği gelecek vizyonu olarak ele alıyoruz
Cevher Jant Sanayi olarak, döküm sektöründe sürdürülebilirlik alanında örnek gösterilebilecek uygulamalara imza atarak çevresel sorumlulukları sadece bir kurumsal görev değil, stratejik bir gelecek vizyonu olarak ele alıyoruz. Karbon emisyonlarının azaltılması, atıkların geri kazanımı, kaynakların verimli kullanımı ve yenilikçi teknolojilerin entegrasyonu, şirketin sürdürülebilirlik yaklaşımının temel taşlarını oluşturuyor.
Yatırımlarda aslan payını sürdürülebilirlik aldı
2024 yılında Cevher Jant, çevresel sürdürülebilirlik hedeflerine yönelik 150 bin Euro ayırdı. Cevher Jant’ın çevreye yaklaşımı reaktif değil, tamamen stratejik. Sadece bugünün değil, yarının kaynaklarını da koruma hedefiyle geliştirilen çevresel planlar, şirketin tüm birimlerine entegre edilmiş durumda. Bu çerçevede şirketin sürdürülebilirlik stratejisi şu temel alanlara odaklanıyor:
Karbon Ayak İzi Azaltımı: Elektrik kaynaklı sera gazı emisyonları 2021’den bu yana yeşil enerji (IREC) sertifikalarıyla sıfırlanıyor.
Malzeme Geri Kazanımı: Üretimden çıkan talaş ve atık jantlar geri kazanılarak yeniden ergitiliyor. 2024 yılında 17 bin 226 ton alüminyum atık yeniden üretime kazandırıldı. Enerji Verimliliği: ISO 50001 belgeli enerji yönetim sistemiyle elektrik ve doğalgaz tüketimi optimize ediliyor. KAIZEN ve Yalın 6 Sigma projeleri bu süreci destekliyor.
Atık Yönetimi: “Tehlikesiz Atık Geri Kazanım Lisansı” ile hem iç kaynaklardan hem de dış tedarikçilerden gelen hurda malzemeler sürdürülebilir üretimde kullanılıyor. Yeni nesil teknolojilerle temiz üretim İkinci fabrikada kurulan kimyasal atıksu arıtma tesisi ve EDI proses suyu üretim sistemi gibi yatırımlar, Cevher Jant’ın çevresel performansını artıran yeni nesil teknolojilerin örneklerinden sadece birkaçı. Boya tüketiminde sağlanan yüzde11’lik azalma hem kaynak tasarrufu hem de tehlikeli atık miktarının düşürülmesi açısından dikkat çekici bir gelişme. Şirketin sürdürülebilirlik çabaları ulusal ve uluslararası ölçekte belgelenmiş durumda. Sahip olunan çevre belgeleri arasında:
- ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi
- ISO 14046 Su Ayakizi Doğrulama
- ISO 14064 Sera Gazı Emisyonları Doğrulama
- ASI (Aluminium Stewardship Initiative) Sertifikası – Türkiye’de jant sektöründe bu belgeyi ilk alan firma Bu belgeler, çevre mevzuatına tam uyumun ötesinde, global çevresel standartlara entegre olma başarısının göstergesi. Sürdürülebilirlik yalnızca üretimle sınırlı değil. Çalışanlara yönelik çevre bilinci eğitimleri, sürdürülebilir tedarik zinciri uygulamaları ve sosyal sorumluluk projeleri ile Cevher Jant, doğrudan topluma katkı sağlayan bir model oluşturuyor. 2023 itibarıyla 1.106 adet ağaç dikilerek Manisa’da şirket adına bir koru oluşturuldu.
ERKUNT SANAYİ GENEL MÜDÜRÜ VE YÖNETİM KURULU ÜYESİ DİLEK GÜNDÜZ:
Sanayileşmenin hız kazandığı günümüzde, üretim faaliyetlerinin yalnızca ekonomik başarıya odaklanması yetersiz kalıyor; çevresel sürdürülebilirlik ve iş güvenliği kavramları, kurumsal sorumluluğun vazgeçilmez bileşenleri haline geliyor. Çalışan sağlığını koruyan, çevreye duyarlı ve kaynakları verimli kullanan işletmeler, sadece bugünün değil, geleceğin de kazananları arasında yer alacak. Bu kapsamda, sürdürülebilir üretim ile iş güvenliği arasında güçlü bir bağ kurulması hem insan hem de çevre odaklı bir sanayi dönüşümünün temelini oluşturuyor. Erkunt Sanayi, çevre koruma ve iş güvenliğini entegre bir yaklaşım içinde ele alarak, sektörde örnek teşkil eden uygulamalarıyla bu dönüşüme öncülük ediyor.
Enerji yönetimi konusunda ISO 50001 standardı uygulanıyor
Erkunt Sanayi A.Ş., aynı zamanda enerji yönetimi konusunda ISO 50001 standardını uyguluyor. Enerji tüketimlerini ölçmekte, önemli enerji performans göstergelerini belirlemekte ve enerji verimliliğini artırmaya yönelik sürekli iyileştirme çalışmaları yürütmektedir. Yıllık Enerji raporunda da belirttiğimiz üzere, hava kaçaklarını büyük oranda azaltan Kaizen projeleri gerçekleştirildi ve dizel forkliftlerin yerine elektrikli forkliftler kullanılarak motorin sarfiyatı düşürüldü. Bu tür uygulamalar hem enerji tasarrufu sağlamakta hem de çalışanların maruz kaldığı zararlı gaz seviyelerini düşürerek iş sağlığı açısından olumlu etkiler yaratıyor. Su verimliliği çalışmaları kapsamında Erkunt Sanayi, su tüketimini azaltmaya ve geri kazanım sistemlerini artırmaya yönelik projeler geliştiriyor. Üretim süreçlerinde suyun daha etkin kullanılması, atık suyun arıtılarak tekrar üretime kazandırılması ve yağmur suyu toplama sistemleri için yapılacak uygulamalar, şirketin su yönetimi stratejisinin önemli parçaları arasında. Geri dönüşümü atık yönetimi konusunda ise Erkunt Sanayi, proseslerden çıkan atıkları geri kazanmakta veya lisanslı firmalar aracılığıyla bertaraf ederek çevresel kirlenmeyi önlemektedir. Ar-Ge çalışmaları ile sürdürülebilir üretim teknolojileri üzerine yoğunlaşan Erkunt Sanayi, daha az enerji ve su tüketen, karbon salınımını azaltan yenilikçi çözümler geliştirmektedir. Özellikle döküm süreçlerinde çevreci malzemelerin kullanımı, enerji geri kazanım sistemleri ve düşük emisyonlu üretim teknikleri üzerine yapılan yatırımlar, şirketin çevre odaklı dönüşümüne katkı sağlamaktadır. Bu dönüşüm, aynı zamanda çalışanların daha az zararlı emisyona maruz kaldığı, daha kontrollü ve güvenli üretim ortamlarının oluşturulmasına hizmet etmektedir.
DÖKTAŞ DÖKÜMCÜLÜK STRATEJIK PROJELER VE SATINALMA DIREKTÖRÜ UĞUR DEMİRCİ:
2024'te gerçekleştirdiğimiz toplam yatırımın yaklaşık yüzde 0,3’ü çevre projelerine yönelik oldu. Enerji verimliliği, emisyon azaltımı ve kaynak optimizasyonu gibi çevre odaklı projelere düzenli yatırım yaparak çevresel etkimizi en aza indirmeyi hedefliyoruz. Sektörümüzde enerji yoğun üretim sürecine sahip olmamız nedeniyle, doğal kaynakların verimli kullanımı, karbon ayak izinin azaltılması ve döngüsel ekonomi uygulamalarını hayata geçirmek, uzun vadeli başarı ve sorumluluk anlayışımızın bir parçasıdır. Bu hedefler için şu adımları uyguluyoruz:
Enerji ve çevre yönetim sistemleri
ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi ve ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi sertifikalarına sahibiz ve bu sistemleri etkin şekilde uygulayarak çevre ve enerji verimliliği projeleri geliştiriyoruz. Üretim süreçlerimizde minimum atık prensibi ile çalışıyor, dökümhanelerimizde kullanılan hammaddelerin geri dönüşüm oranlarını artırarak çevresel etkimizi azaltıyoruz. Üretim tesislerimizde kullandığımız elektriğin tamamını yenilenebilir enerji kaynaklarından temin ederek karbon salınımımızı en aza indiriyoruz.
Döktaş’ta öne çıkan çevre yatırımları:
ENERJI VERIMLİLİĞİ PROJELERİ
Verimli kompresör tipine geçiş, LED aydınlatma dönüşümü ve enerji izleme sistemleriyle enerji tasarrufu sağlıyoruz. Fırın baca atık ısısından yararlanma projeleriyle üretimde ortaya çıkan fazla ısıyı yeniden kullanıyoruz. Üretim süreçlerinde yapılan iyileştirmelerle daha az enerji kullanarak aynı üretim kapasitesini koruyoruz ve verimlilik konusunda önemli girdiler elde ediyoruz. KARBON EMISYONLARINI AZALTMA PROJELERI Dizel forkliftlerin elektrikli forkliftlerle değiştirilmesiyle fosil yakıt kullanımını azaltıyoruz. Elektrikli araç kullanımına geçerek karbon salınımını düşürüyoruz. Yeni nesil kazan sistemlerine geçiş yaparak doğalgaz tüketimini azaltıyor, daha temiz üretim gerçekleştiriyoruz.
ÜRETIM OPTIMIZASYONU VE ATIK YÖNETIMI PROJELERI
Üretim süreçlerinde fan, pompa ve soğutma sistemlerinin kapatılmasıyla enerji tüketimini azaltıyoruz.
Hafif ve yenilikçi malzeme kullanımıyla enerji tasarrufunu artıran yeni fan sistemleri geliştiriyoruz.
KUTES METAL İCRA K. BAŞKANI / CEO'SU ALI ESAT KUTMANGİL:
Kutes Metal olarak önümüzdeki beş yıl içinde kapsam 1 ve 2 kaynaklı karbon ayak izimizi sıfırlamayı hedefliyoruz. Bu kapsamda ciromuzun yüzde 75’iyle yeşil enerji yatırımı yaptık. Güneş enerjisi yatırımımız bu hedefe ulaşma yolunda attığımız en önemli adımlardan biriydi. Gelecek yıllarda da enerji yatırımlarımıza devam ederek ihtiyaç duyduğumuzdan daha fazla yeşil enerji üretmeyi ve böylece kapsam 1 ve 2 dahilinde pozitif bir etki yaratmayı planlıyoruz. 2024 yılında devreye aldığımız yeşil enerji yatırımı, en önemli çevreci projelerimiz arasında yer alıyor. 2018 yılında tesislerimize yaptığımız yatırımlarla Avrupa standartlarında filtrasyon sistemleri kullanmaya başladık. 2023 yılında ise sıfır atık sertifikası alarak gerekli çevre standartlarını sağladık. 2024 yılı itibariyle tesislerimizde elektrikli forklift kullanmaya başladık. Bu adımlarla birlikte karbon ayak izimizi azaltacak verimlilik yatırımlarını ve yeni teknolojileri takip etmeye ve araştırmaya devam ediyoruz.
EKSTRAMETAL GENEL MÜDÜR YARDIMCISI ARDA ÇETİN:
Çevresel sürdürülebilirlik konusu her sene şirket hedeflerimiz arasında mutlaka yer alıyor. Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (SKDM) süreci ile birlikte, yukarıda da belirttiğim üzere bu hedefler mevzuat süreçlerine uyum çerçevesinde şekilleniyor. Sektörde SKDM kapsamına giren nadir firmalardan bir tanesi olmamız nedeniyle, 14064 kurumsal karbon ayak izi hesaplamamızın yapılması, bu hesaplamalar için gerekli alt yapının kurulması öncelikli hedefimiz oldu. Çünkü yapılabilecek iyileştirmelerin veriyle desteklenmesi gerektiğine inanıyoruz. Doğru verileri üretebilecek sistemleri kurgulamadan, yatırım kararları almanın doğru olmadığını düşünüyoruz. Örneğin birçok firmanın güneş paneli yatırımlarına öncelik verdiği bu dönemde, biz bu sistemleri kurarak ve analizlerimizi yaparak en büyük emisyon kaynaklarımızın “kapsam 3” olarak tanımlanan tedarik zinciri kaynaklı emisyonlarda olduğunu tespit ettik. O nedenle öncelikli olarak bu emisyonların azaltılmasına yönelik yol haritaları üzerinde çalışıyoruz.
Firmaların başlangıç noktası kendi kurumsal karbon ayak izi olmalı
Döküm Termal reklamasyon gibi atık azaltımına ve hammadde geri dönüşümüne odaklanan yatırımlarımızı yaptık. Ancak SKDM raporlaması sürecinde gördük ki, bu kapsamda yatırımlar yapmayı planlayan her firmanın başlangıç noktası kendi kurumsal karbon ayak izi olmalı. Çünkü beklemediğiniz, sürpriz sonuçlarla karşılaşabiliyorsunuz. O nedenle bizler için en önemli konu doğru ve sağlıklı veri akışlarının oturtulması ve bu verilerin analizi ile doğru noktalara yönelik aksiyonların tanımlanması diye düşünüyoruz. Bu kapsamda ilk odak noktamız hammadde kaynaklı emisyonlara yönelik çalışmalarımız olacak.
EKU FREN DÖKÜM FABRIKA MÜDÜRÜ AHMET HENDEN:
Şirketimizde yıllık ciromuzun en az yüzde 1’ini çevre yatırımlarına ayırıyoruz. EKU Fren Döküm, çevresel sürdürebilirliği stratejik planlama hedefleri arasına alan bir şirkettir. 2030 yılına kadar olan çevresel sürdürebilirlik projelerimizi hazırladık.
Sürdürülebilirliği üretimde uçtan uca uyguladık EKU Fren Döküm olarak çevresel sürdürülebilirlik projelerimiz ve çıktılarını aşağıdaki şekilde özetleyebiliriz:
- 2024 yılında 600 bin Euro bütçeye sahip solvent bazlı boya sisteminden su bazlı boya sistemine geçiş yaptık. Bu proje devreye alınmıştır. Bu projenin çevresel boyutu 25 ton/yıl kontamine atığı 8 ton/yıl mertebesine çekmesidir.
- Her yıl döküm sektöründe proses gereği binlerce ton atık kum çıkmaktadır. Bu kumların rejenerasyon işlemiyle belli oranlarda tekrar kullanılması mümkündür. EKU olarak 2026-2027 yılı için 1.000.000 Euro bütçeli bir rejenerasyon yatırımı planlamaktayız, bu proje gerçekleştiğinde yıllık 10.000 ton atık kum yerine 3.500 ton atık kum çıkacaktır.
- Döküm sektöründe su tüketimi önemli bir yer tutmaktadır. Şirketimizde proseslerimizde yılda 12.000 ton su kullanılmaktadır. 2026 yılı için 40.000 Euro bütçeli bir arıtma tesisi projemiz bulunmaktadır. Bu proje gerçekleştiğinde yılda 4.000 ton su proseslerimizde kullanılacak. 2023 yılında gerçekleştirdiğimiz 50.000 Euro bütçeli VAP projeleriyle yıllık 400.000 KW enerji tasarrufu sağlanarak önemli girdiler elde edildi.
KALKANCI SÜRDÜRÜLEBILIRLIK VE ENERJI MÜD. NILAY IŞIKLAR:
Kalkancı olarak son yıllarda ciromuzdan çevre yatırımlarına ayırdığımız pay her sene artıyor. 2024 yılında bu oran yaklaşık yüzde 2 olarak gerçekleşti. Sürdürülebilirlik endeksimizi arttırmak ve iklim dirençliliği için Kurumsal Karbon Ayak İzimizi azaltmak 2030 yılına doğru uzun vadeli hedeflerimizin içinde yer alıyor. “Since Base Target’s Bilimsel Temelli Hedefler” 1,5°C iklim senaryosuna göre; 2021 yılını baz alarak Kurumsal Karbon Ayak İzi kapsam 1 ve 2 emisyonlarımızı 2030 yılında yüzde 42 oranında azaltma taahhüdümüzü sağlamak, iklim dirençliliğimizi arttırmak üzere sürdürülebilirlik çalışmalarımızı 2022 yılından beri yürütüyoruz.
CDP beyanımızı vererek puanımızı C ‘den B’ye yükselttik
2023 ve 2024 yıllarında iklim alanında CDP beyanımızı vererek puanımızı C‘den B’ye yükselttik. Su alanında ise C puan aldık. Kurumsal Karbon Ayak İzimizi 2021’den beri hesaplıyoruz. Yeşil enerji ile elektrik üretimi yapan RES ve GES’lere yönlendirilen IREC sertifikası ile Scope 2 emisyonumuzda dengeleme yapıyoruz. Aylık su tüketimimizi, ürettiğimiz mamullerin net döküm ağırlığına göre KPI hedefli ile takip ediyoruz. Bütün bu çalışmalarımızda; “ESG Sürdürülebilirlik Parametreleri (Çevresel, Sosyal, Yönetişim) ve Sürdürülebilir Kalkınma” amaçlarına bağlam ile öncelik konularımızı çifte önemlilik prensibi ile paydaşlarımızın ve çalışanlarımızın katılımı belirledi.Çok yüksek öncelikli konularda birinci sırada; işçi sağlığı ve güvenliği, ikinci sırada iklim, emisyonlar ve enerji yönetimi çıktı. “Risk Yönetimi, Atık Yönetimi, Su Yönetimi” konularımıza verdiğimiz önemi ise hem yasal mevzuatlara uyum hem de ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemini uzun yıllardır “Entegre” yönetimimizin içinde takip etmekteyiz.
source