Kariyerinizdeki süper güç: Kişisel marka oluşturmak

DR. ŞULE YALÇIN / Kariyer Danışmanı-Eğitmen
Schulee Araştırma & Eğitim & Danışmanlık

Hiç düşündünüz mü, siz odadan çıktıktan sonra insanlar hakkınızda ne­ler söylüyor? Belki yaptığınız işi ne kadar iyi bildiğinizi, belki de ne kadar güvenilir olduğunuzu… Dünya öyle bir hızla değişiyor ki, bazen sabah uyandığımızda dü­nün kuralları artık geçerli olmu­yor. Rekabet mi? Hiç olmadığı kadar yoğun. Artık sadece iyi iş yapmak yetmiyor; fark edilmek, hatırlanmak ve değer katmak ge­rekiyor. Bir zamanlar markalaş­ma dediğimiz şey yalnızca şirket­ler ve ürünler içindi. Bugün ise bireylerin kendilerini bir marka olarak konumlandırması, profes­yonel hayatta fark yaratmanın en güçlü yollarından biri haline geldi.

Ama dürüst olalım… ‘Kişi­sel marka’ dediğimizde çoğu ki­şinin aklına sosyal medyada sık paylaşım yapmak, şık görsel­ler kullanmak ya da kusursuz bir imaj çizmek geliyor. Oysa kişisel markalaşma bundan çok daha faz­lası. Yıllardır kariyer danışman­lığı yapan biri olarak şunu rahat­lıkla söyleyebilirim: Kişisel mar­ka; derin, stratejik ve samimi bir süreçtir. Ve doğru yönetildiğinde, kariyerinizin gidişatını tamamen değiştirebilir.

‘Paydaş haritası’

Peki, bu yolculuk nereden baş­lar? Öncelikle kendinize şu soru­ları sormalısınız: Sabah kalkıp işe gitmenizi sağlayan motivasyon nedir? Henüz geliştirmediğiniz ama öğrenmek istediğiniz beceri­ler hangileri? Sizi gerçekten heye­canlandıran konular neler? Bu so­ruların cevabı, markanızın temeli­ni oluşturur.

Bir örnek vereyim… Yıllar ön­ce danışmanlık yaptığım biri var­dı. İşinde çok başarılıydı ama fark edilmiyordu. “Yaptığım işler za­ten ortada, ayrıca kendimi göster­meme gerek yok” derdi. Ona küçük bir ödev verdim: Bir ‘paydaş hari­tası’ oluşturmak. Yani, kariyerinde ilerlemesine yardımcı olabilecek kişileri ve onların hangi alanlarda destek olabileceğini yazmasını is­tedim. Ardından bu kişilerle bağ­lantı kurdu, projelerini anlattı. Şu an artık sadece ‘işini iyi yapan bi­ri’ değil, ‘değer katan ve hatırlanan biri’ oldu.

Kişisel markanızın değeri, ancak insanlar onu fark ettiğinde ortaya çıkar. Bu yüzden görünür olmak çok önemlidir. Görünürlük, yalnız­ca sosyal medyada paylaşım yap­mak değildir; doğru ortamlarda bu­lunmak, stratejik bağlantılar kur­mak, fikirlerinizi ifade etmektir.

Bir diğer kritik konu da dijital dünyadaki varlığınız. Artık bir po­zisyona başvurduğunuzda, yalnız­ca CV’niz değil, LinkedIn profili­niz, sektörel paylaşımlarınız, hatta online yorumlarınız bile değerlen­dirmeye alınıyor. Tutarlı, profes­yonel ve güvenilir bir dijital görü­nüm, sizin için sessiz bir referans mektubu gibidir.

Beklenmedik fırsatlar olarak geri döner

Networking, çoğu kişinin dü­şündüğü gibi kartvizit toplamak ya da LinkedIn’de bağlantı eklemek değildir. Gerçek ağ kurma, karşı­lıklı güven, ilgi ve değer üzerine in­şa edilir. Bir etkinlikte tanıştığınız kişiye sadece kendinizi anlatmak yerine, onun hikâyesini dinlemek, ona gerçekten ilgi göstermek, ka­lıcı bağların temelini atar. Güç­lü bir kişisel marka, bu ilişkilerin kalitesini artırır. Zaman içinde bu bağlar mentorluk, iş ortaklığı ya da beklenmedik fırsatlar ola­rak size geri döner. Kariyer dün­yasında uzun zamandır ‘T-shape insan modeli’ konuşuluyor. Yani bir alanda derinleşmiş ama diğer alanlarda da genel bilgiye sahip bi­reyler… Ama artık bu kavrama ye­ni bir kardeş geldi: ‘Pi-shape’ in­san modeli. Pi-shape’i şöyle düşü­nün: İki sütun var. Her bir sütun, sizin iki ana uzmanlık alanınızı temsil ediyor. Ama bu sütunla­rı birbirine bağlayan yatay çizgi, farklı alanlara dair sahip olduğu­nuz geniş perspektifi… Bu model hem derin hem geniş düşünebi­len, farklı disiplinleri harmanla­yabilen bireyleri tanımlıyor.

Geçenlerde üniversite öğrenci­leriyle bir sohbetimde bu konuyu açtım. Dedim ki: “Bugün çift ana dal ya da yan dal yapan öğrenci­ler, farkında olmasalar da Pi-sha­pe modeline adım atıyorlar.” Çün­kü bir yandan asıl alanlarında uz­manlaşıyorlar, diğer yandan ikinci bir disiplinden bakış açısı kaza­nıyorlar. Bu da onları, tek boyutlu değil; çok yönlü ve uyum yeteneği yüksek profesyoneller haline ge­tiriyor.

Peki, bu model kişisel markay­la nasıl kesişiyor? Aslında çok net: Kişisel markanızı güçlendirme­nin yolu, derinleştiğiniz alanlarda o konuyla ilgili bir ihtiyaç doğdu­ğunda akla gelen ilk kişi olmaktır. Düşünün, iki güçlü uzmanlık ala­nınız var. Bir proje ortaya çıktığın­da insanlar sadece “Bunu kim ya­pabilir” diye sormuyor; “Bunu en iyi kim yapar” diye soruyor. Ve ce­vap siz oluyorsunuz. İşte bu nok­tada artık sadece ‘iş yapan’ değil, değer yaratan ve yön veren bir lider konumuna geliyorsunuz.

Tüm bunların merkezinde ise otantiklik var. Herkesin her şey olmaya çalıştığı bir dünyada, sizi farklı kılacak şey, kendi gerçeğiniz. Başkalarının kopyası olmak yerine, kendi hikâyemizi, değerlerimizi, bakış açımızı ortaya koymak. Çün­kü en güçlü marka, en dürüst olan­dır. Geçenlerde bir etkinlikte tanış­tığım bir genç, bana “Kişisel marka deyince kendimi pazarlamak gibi geliyor, bu da bana yapay hissettiri­yor” demişti. Aksine kişisel marka, kim olduğunu, neye değer verdiğini ve hangi konularda katkı sağlayabi­leceğini net bir şekilde göstermek. İnsanlar yapay olanı anlar, samimi­yeti ise hisseder.

Stratejik bir yatırım aracıdır

Sonuç olarak, kişisel marka bir imaj çalışması değil, kariyerini­zin stratejik bir yatırım aracıdır. Kendinizi tanımakla başlar, değer üretmekle gelişir, görünürlük ve güvenle güçlenir, anlamlı ilişkiler­le beslenir. Kendinize yaptığınız bu yatırım, kariyerinizin her aşa­masında fazlasıyla geri döner.

Ve belki de en önemlisi… Bu yol­culukta direksiyon sizin elinizde. İster akışa kapılıp arka koltukta seyirci kalırsınız, ister direksiyo­na geçip kendi rotanızı çizersiniz. Benim önerim belli: Rotayı siz be­lirleyin. Çünkü kişisel markanız, kariyer yolculuğunuzdaki en güç­lü kartınızdır. Ve bence, başarının herkes için bir formülü var…