EVRİM KÜÇÜK
ABD’nin demir hurda ihracatı yılın ilk yarısında keskin düşüş yaşadı. Düşüşün başlıca sebebi Türkiye’nin çelik üretiminde alternatif girdi olarak kütüğe yönelmesi. Son veriler, haziran ayında ABD’nin hurda ihracatının yıllık bazda yüzde 25 azaldığını, buna karşılık Türkiye’nin kütük ithalatının yüzde 53 arttığını ortaya koyuyor.
Haziran ayında ABD’nin toplam hurda ihracatı 1,01 milyon ton olarak gerçekleşti. Bu, bir önceki aya göre yüzde 19, geçen yılın aynı dönemine göre ise yüzde 25 düşüş anlamına geliyor. Türkiye’ye yapılan sevkiyatlar yüzde 11 gerileyerek 319 bin tona indi. Aynı dönemde Meksika, Bangladeş ve Hindistan’a satışlarda da gerileme gözlendi.
S&P Global verileri, ABD’nin yılın ilk altı ayında toplam hurda ihracatının 6,33 milyon ton ile geçen yılın aynı dönemine kıyasla 1,1 milyon ton azaldığını gösteriyor. Buna karşılık ABD’nin hurda ithalatı aynı dönemde 1,39 milyon tondan 1,82 milyon tona çıktı.
Türkiye’nin mini çelik fabrikaları, maliyet avantajı nedeniyle son aylarda hurda yerine kütüğe yönelmeye başladı. Haziran ayında Türkiye’nin kütük ithalatı yüzde 53 artışla 846 bin tona yükseldi. Rusya, 320 bin tonluk sevkiyatla en büyük tedarikçi olurken, onu 159 bin tonla Malezya, 138 bin tonla Endonezya ve 112 bin tonla Çin izledi.
Küresel piyasada hurda fiyatları gerilerken, kütükte de düşüş gözleniyor. Platts verilerine göre Haziran’da CFR Türkiye bazında hurda HMS 1/2 (80:20) fiyatı 342 dolar/ton olurken, kütüğün ithal fiyatı 454 dolar/ton seviyesinde gerçekleşti. Geçen yıl aynı dönemde bu fiyat 522 dolar/tondu.
Türkiye’nin kütük ithalatındaki artış, yalnızca ABD hurdasına olan talebi sınırlamakla kalmıyor, uzmanlara göre aynı zamanda Rusya ve Asya’daki üreticilere de yeni fırsatlar sunuyor. Özellikle Rusya, Ukrayna savaşının ardından Avrupa pazarında zorlanan arzını Türkiye’ye yönlendirerek güçlü bir pozisyon kazandı. Malezya ve Endonezya gibi Güneydoğu Asya üreticilerinin devreye girmesi ise Türkiye’nin tedarik kaynaklarını çeşitlendirdiğini gösteriyor.
ABD tarafında ise ihracatın zayıflaması, iç pazardaki talep ve fiyat dengelerini etkilemeye başladı. Kanada ve Meksika’dan yapılan ithalat rakamları, Kuzey Amerika hurda ticaretinde de dalgalanmanın sürdüğüne işaret ediyor.
■ ABD hurda ihracatı Haziran 2025’te yıllık yüzde 25 düşüşle 1,01 milyon ton oldu.
■ Türkiye’nin kütük ithalatı aynı ayda yüzde 53 artışla 846 bin tona yükseldi.
■ Başlıca tedarikçiler: Rusya, Malezya, Endonezya, Çin
■ Fiyatlar: Haziran’da Türkiye için ithal hurda 342 $/ton, kütük 454 $/ton seviyesinde gerçekleşti.
■ Türkiye’nin yönelimi, ABD hurdasının rekabet gücünü azaltırken, Rusya ve Asya üreticilerine alan açıyor.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine dayandırdığı habere göre, Türk çelik şirketlerinin 2025 yılı Ocak-Haziran dönemindeki demir hurdası ithalatı, 2024 yılı aynı dönemine göre yüzde 5,8 azalarak 9,38 milyon tona geriledi. Altı aylık dönemde hammadde ithalatına yapılan harcamalar, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 16,2 azalarak 3,56 milyar dolara geriledi.