Gemi inşada yeni siparişler azalıyor

Özlem SARSIN

Küresel piyasalarda ABD Başkanı Donald Trump’ın aldığı gümrük vergisi kararlarının piyasayı etkilediğini belirten Öztürk, Türkiye’ye de ek yüzde 15 gümrük vergisi uygulanacak olmasının ihracatı ve lojistiği etkileyeceğini ifade etti.

Ağustos ayı meclis toplantısında konuşan Öztürk, “Bu dönemde Çin’in aldığı yeni gemi siparişlerinin toplam içindeki payı ise yüzde 52,4 olarak kaydedildi. Bu oran, Çin’in küresel siparişlerdeki payının 2024 yılının ilk yarısındaki yüzde 72’lik seviyesinden belirgin bir düşüşü temsil ediyor” dedi.

“Navlunda hareketlilik var”

14 Ağustos günü itibariyle, küresel deniz taşımacılığı piyasalarının nabzını tutan Baltık Kuru Yük Endeksi’nin (BDI), son verilere göre 2.025 puan seviyesine yükseldiğini kaydeden Öztürk, “Bu artış, bir önceki güne kıyasla yaklaşık yüzde 0,40’lık bir toparlanmaya işaret ediyor. Haftalık bazda ise endeksin geçtiğimiz günlerde 2.018 puana kadar gerileyerek bir önceki haftaya kıyasla düşüş kaydettiği görülmüştü.

Son haftalarda yaşanan bu dalgalanmalar, navlun piyasasında hem talep hem de arz tarafındaki hareketliliğin devam ettiğini gösteriyor. BDI, dünya çapında demir cevheri, kömür, tahıl gibi temel ham maddelerin taşınmasında kullanılan Capesize, Panamax ve Supramax tipi kuru yük gemilerinin navlun fiyatlarının ortalamasına dayanıyor. Endeksin yükselmesi, küresel ticarette canlanma ve yük taşıma talebinin artışı anlamına gelirken, düşüşler ise ticaret hacminde yavaşlama beklentisini güçlendiriyor.

Uzmanlar, son haftalarda endekste görülen gerilemenin, bazı bölgelerde yük talebinin zayıflamasından ve arz fazlası gemilerin piyasada navlun fiyatlarını baskılamasından kaynaklandığını belirtiyor. Ancak son günlük artış, piyasanın kısa vadede toparlanma potansiyeline sahip olduğunu ortaya koyuyor” bilgisini paylaştı.

“Denizi kirletenlere Bakanlıktan 2 milyar 657 milyon lira ceza”

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın, 2025 yılının ilk yarısında, çevreyi kirleten 3 bin 167 tesis ve deniz aracına, toplam 2 milyar 657 milyon 863 bin TL para cezası kestiği bilgisini veren Öztürk, “Bakanlığın açıklamasına göre, çevre kirliliğiyle mücadele kapsamında 6 ayda 32 bin 676 denetim gerçekleştirildi.

Bu denetimlerin ardından 233 işletmenin faaliyetleri durduruldu. Denizlerimizin ne kadar hoyratça kullanıldığını gösteren bir rakam. Ancak burada hesaplama yönteminin değişmesi gerekiyor. Küçük bir tekne büyük bir kirliliğe yol açabilirken büyük bir gemi küçük bir kirliliğe yol açabilir. Denizi kirletenlere tolerans gösterilmesin ama hesaplama yöntemi değişmeli. Denizlerimizin ve çevremizin korunmasında sadece kurumlar olarak değil, kişisel olarak da hassasiyet göstermemizin önemini bir kez daha vurgulamak isterim” dedi.