Barış zirvesi için Türkiye öne çıktı

Recep ERÇİN

Ukrayna Devlet Başka­nı Volodimir Zelens­kiy, Rusya Devlet Baş­kanı Vladimir Putin ile yapıla­cak olası görüşmenin, Türkiye, İsviçre veya Avusturya’da ya­pılabileceğine işaret etti. Rus­ya-Ukrayna Savaşı’nı son­landırmayı hedefleyen Tür­kiye-Rusya-Ukrayna Üçlü Toplantısı, haziran ayı başın­da Türkiye’nin ev sahipliğin­de İstanbul’da gerçekleştirildi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da ülkeler ve taraflar nezdinde yaptığı doğrudan giri­şimlerle barışa en büyük katkıyı veren lider oldu.

Cumhurbaş­kanı Erdoğan önceki gün Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile de bir görüşme yaptı. Putin, çabalarından dolayı Cumhur­başkanı Erdoğan ve Türkiye’ye teşekkür etti. DÜNYA’nın ulaş­tığı T.C. Dışişleri Bakanlığı kay­nakları, zirvenin Türkiye’de yapılması ihtimaline yönelik sorumuz üzerine, “Rusya ve Ukrayna arasındaki savaşı dur­durmaya yönelik çabalara her türlü desteği vermeye hazırız” mesajı verdi.

“Türkiye, Karadeniz boyunca güvenlik sağlamaya hazır”

Cumhurbaşkan Erdoğan, dün Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile Fransa tarafının talebi üzerine bir te­lefon görüşmesi gerçekleştirdi. Cumhurbaşkanı Erdoğan gö­rüşmede Türkiye'nin, Ukrayna ile Rusya arasındaki barış gö­rüşmelerinde her türlü çabaya ev sahipliği yapmaya hazır ol­duğunu ifade etti.

Dışişleri Bakanı Hakan Fi­dan da iki ülke arasında haziran ayında İstanbul’da yapılan gö­rüşmeler esnasında, “Aslolan sürdürülebilir bir barışın sağ­lanmasıdır. Böylelikle küresel alanda yaşanan enerji, gıda ve ulaştırma güvenliği gibi pek çok meselenin de çözümüne katkı­da bulunulacaktır. Bu süreçte Türkiye olarak her türlü kolay­laştırıcı adımı atmaya hazırız. Aynı coğrafyayı paylaştığımız tarihi, kültürel, ekonomik ve siyasi açıdan güçlü bağlarımız olan iki ülkenin Türkiye’ye duy­dukları güven bizim için her türlü mülahazanın ötesinde­dir” mesajları vermişti.

Öte yandan görüşmelerin ABD Başkanı Donald Trump ile üçlü bir formatta da yürütü­lebileceğini kaydeden Zelens­kiy, “7 ile 10 gün içerisinde gü­venlik garantileri mimarisine ilişkin bir anlayışa sahip olmak istiyoruz.

Ve bu anlayış teme­linde üçlü bir toplantı gerçek­leştirmeyi hedefliyoruz. Benim mantığım buydu” dedi. Zelens­kiy, Trump’ın “ikili bir toplan­tı aracılığıyla üçlü bir toplantı” yaklaşımı önerdiğini belirterek, “Ancak daha sonra hepimiz, her halükarda güvenlik garantile­ri üzerinde çalışmaya devam etmemiz, (NATO) 5. maddeye benzer çerçeveyi oluşturma­mız konusunda anlaştık. Ve bu­gün sahip olduğumuz şey bu­nun için siyasi destektir” di­ye konuştu.

Trump’tan gelen ve ABD’nin Ukrayna için “NA­TO’nun 5. maddesine benzer” güvenlik garantilerini destek­leyeceğini ima eden son olum­lu sinyallerin ve Ukrayna’nın Avrupa Birliği’ne (AB) katıl­ma umutlarının bu tartışmala­rı yeniden canlandırdığını söy­leyen Zelenskiy, ABD Başkanı Trump’ın Ukrayna için güven­lik garantilerini destekleme ih­timaline açık görünmesinin ardından Türkiye’nin de Kara­deniz boyunca güvenlik sağla­maya hazır olduğunu dile getir­diğini aktardı. Zelenskiy, Uk­rayna’nın müttefiklerinin ne tür güvenlik garantileri sağla­maya istekli olduğunu anlamak için yoğun toplantılar yapaca­ğını söyledi. Toplantıların ay­rıntılar üzerinde çalışıldığını belirten Zelenskiy, bunların 10 gün içinde netlik kazanabilece­ğini aktardı.

MSB: Misyonun görev tanımı netleşmeli

T.C. Milli Savunma Bakanlı­ğı (MSB) kaynakları da, Ukray­na’ya barış gücü gönderilmesi­ne ilişkin basında yer alan iddi­alara yönelik soruları yanıtladı. Haftalık bilgilendirme toplan­tısında konuşan bakanlık kay­nakları, “Türkiye, bölgesinde barış ve istikrar üreten ve bu yöndeki tüm inisiyatiflere kat­kı sunmaya çalışan bir ülkedir ancak Rusya ile Ukrayna ara­sında öncelikle bir ateşkesin sağlanması, ardından görev ta­nımı netleştirilmiş bir misyo­nun çerçevesinin belirlenmesi ve hangi ülkenin ne ölçüde kat­kı sunacağının ortaya konulma­sı gerekmektedir. Henüz somut bir zemine oturtulmamış öngö­rüler üzerinden değerlendirme yapmak ise sağlıklı ve doğru ol­mayacaktır” yanıtını verdi.

ABD: En büyük payı Avrupa üstlenmeli

ABD Başkan Yardımcısı JD Vance, Rusya-Ukrayna Savaşı sonrası Kiev’in güvenliğini sağ­lama konusunda yükün büyük kısmını Avrupa’nın üstlenme­si gerekeceğini söyledi. Vance, Ukrayna’ya yakınlığı ve bunun sonucunda ortaya çıkan gü­venlik çıkarları nedeniyle bi­rincil sorumluluğun Avrupa’ya ait olduğunu vurguladı.

Van­ce, “Bu onların kıtası, bu onla­rın güvenliği ve Başkan (Donald Trump), onların bu konuda adım atmaları gerektiği konu­sunda çok net konuştu” ifade­lerini kullandı. JD Vance, Rus­ya-Ukrayna savaşını sonlandır­maya yönelik müzakerelerin, Ukrayna’nın güvenlik garan­tileri ve Rusya’nın -işgal etme­diği Ukrayna toprakları dahil-kontrol etmek istediği toprak­lar üzerinde odaklandığını da söyledi.

Rusya: NATO barış gücünü kabul etmeyeceğiz

Rusya Güvenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Dmitriy Medvedev, Ukrayna’da barış gücü olarak NATO askerlerini ve bu tür bir güvenlik garantisini kabul etmeyeceklerini söyledi. Medvedev, yaptığı açıklamada, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un Ukrayna’ya asker gönderme fikrinden vazgeçmediğini belirtti.

Buna karşı olduklarını açıkça söylediklerini belirten Medvedev, “Barış gücü olarak NATO birliklerine hayır. Rusya böyle bir güvenlik garantisini kabul etmeyecektir” ifadesini kullandı. Medvedev, Macron’a yönelik “Galya horozu” benzetmesi yaparak, “Ancak kısık sesli, zavallı kuş, kümesin kralı olduğunu kanıtlamak için ötmeye devam ediyor” dedi.

“Putin görüşmeye hazır”

Rusya Dışişleri Bakanı Sergei Lavrov da, Putin’in Zelenskiy’le görüşmeye hazır olduğunu söyledi. Rus bakan, Avrupalı liderleri geçen hafta Alaska’da yapılan ABD-Rusya zirvesinde Ukrayna’da olası bir barış anlaşması konusunda kaydedildiğini söylediği ilerlemeyi baltalamaya çalışmakla suçladı. Kiev’in Avrupalı müttefiklerinin, odağı Rusya’nın savaşın “temel nedenleri” olarak adlandırdığı meseleleri çözmekten uzaklaştırmaya çalıştıklarını belirten Lavrov, ayrıca Rusya’nın 2022’de İstanbul’da Ukrayna ile yaptığı görüşmelerde ortaya koyduğu güvenlik garantileri taslağından farklı herhangi bir fikrin kendileri için masada olmadığını belirtti.

Güvenlik garantilerinde koordinasyon başlıyor

Ukrayna Devlet Başkanlığı Ofisi Başkanı Andriy Yermak, Avrupa ve NATO ülkelerinin ulusal güvenlik danışmanlarıyla somut askeri güvenlik garantilerini ilerletmek ve gelecekteki saldırıları önlemek için günlük koordinasyon süreci başlattıklarını belirtti. Yermak, “Washington’dan döner dönmez Almanya, İtalya, Fransa, İngiltere, Finlandiya ile Avrupa Birliği ve NATO’yu temsil eden ulusal güvenlik danışmanlarıyla ilk ve oldukça uzun koordinasyon görüşmesinde bulundum” ifadesini kullandı. Yermak, müttefiklerle günlük koordinasyon kurulmasının kararlaştırıldığını da belirtti.