Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikaları Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas, ABD’yi Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu toplantısı öncesinde Filistinli yetkililerin vizelerini iptal etme kararını gözden geçirmeye çağırdıklarını açıkladı.
AB üyesi ülkelerin dışişleri bakanları, Danimarka’nın Avrupa Birliği (AB) Dönem Başkanlığı kapsamında Kopenhag’da gerçekleştirilen Gymnich formatındaki AB Dışişleri Bakanları Gayriresmi Toplantısı’nda bir araya geldi. AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikaları Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas, ev sahibi Danimarka’nın Dışişleri Bakanı Lars Lokke Rasmussen ile ortak basın toplantısı düzenledi.
Toplantıda öncelikle Rusya-Ukrayna Savaşı konusunda esaslı görüşmeler gerçekleştirildiğini vurgulayan Yüksek Temsilci Kallas, “Avrupa Birliği ve tüm üye ülkeler, barışın sağlanması ve Rusya’nın savaşına son verilmesi için diplomatik çabalara destek veriyor. Ancak Rusya’nın barış hazırlığı içinde olmadığı açık. Aksine daha fazla savaşa hazırlanıyor. Rusya, bu hafta Kiev’e savaşın başından bu yana en büyük ikinci hava saldırısını gerçekleştirdi. Saldırılar birçok sivilin ölümüne neden oldu” dedi.
“Bakanlar, bir sonraki yaptırım paketinin muhtemel unsurlarını görüştü”
Bu çerçevede AB dışişleri bakanlarının Rusya’yı müzakere masasına oturtmayı sağlamanın yollarını tartıştıklarını kaydeden Kallas, “Yaptırımlar, Rusya’yı savaşını finanse edecek milyarlarca eurodan mahrum bıraktı. Yaptırımlar işe yarıyor. Bakanlar, bir sonraki yaptırım paketinin muhtemel unsurlarını görüştü” ifadelerini kullandı.
Kallas, seçenekler arasında Rusya’nın savaşına destek verenlere yönelik ikincil yaptırımlar, ithalat yasakları ve Rusya’nın gölge filosuna yönelik tedbirler olduğunu söyledi.
“Ukrayna’nın finansman açığının giderilecek, zararlardan Rusya sorumlu tutulacak”
Kallas, bakanların ayrıca Rusya’nın dondurulmuş varlıklarına ilişkin meseleleri de ele aldıklarını ifade ederek, “Bu gerçekten çok iyi ve esaslı bir tartışma oldu. Tüm tarafların argümanlarını duymamız ve konuyu derinlemesine tartışmamız gerekiyordu ve bu tartışma devam edecek. Bakanlar, Ukrayna’nın finansman açığının giderilmesi ve savaşın yol açtığı zararlardan Rusya’nın sorumlu tutulması gerektiğini kabul ettiler” dedi.
Kallas, “Finans piyasası, varlıkları dondurduğumuzda tepki vermedi. Piyasalar biz bu konuyu tartışırken de sakin. Riskler var ancak bu riskleri hafifletebileceğimizden eminim. Kesin olan ve herkesin üzerinde anlaştığı şey var. Rusya’nın Ukrayna’da sebep olduğu ve halen sebep olmakta olduğu yıkım göz önüne bulundurulduğunda, Ukrayna’nın zararları tamamen telafi edilmeden Rusya’nın bu parayı geri alması asla düşünülemez” açıklamasını yaptı.
“Top İran’ın sahasında”
Kallas, toplantıda İran’a ilişkin başlıklara da değinildiğini söyleyerek, “E3 ülkeleri Almanya, Fransa ve İngiltere, İran’a yaptırımların geri getirilmesi sürecini başlattı ve bizler bu konuda bir görüşme gerçekleştirdik. 30 günlük süre başladı ve bu diplomasinin sona erdiği manasına gelmiyor. İran, hala Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) ile işbirliği yapma ve ABD ile nükleer müzakerelere yeniden başlama şansına sahip” ifadelerini kullandı.
Yüksek Temsilci Kallas, “Artık top İran’ın sahasında. Dolayısıyla ben de bir çözüm bulunmasına yönelik her türlü diplomatik çabayı desteklemeye hazırım” dedi.
“Gazze’de askeri çözüm mümkün olsaydı, savaş çoktan bitmiş olurdu”
İsrail’in Gazze kentini işgal etme planlarına da değinen Kallas, “İsrail’in Gazze şehrini savaş bölgesi ilan etmesi, insani durumu daha da kötüleştirme tehdidi içeriyor. Eğer askeri çözüm mümkün olsaydı, savaş çoktan bitmiş olurdu. Gazze’nin ihtiyacı olan şey daha fazla değil, daha az savaş” ifadelerini
kullandı.
Kallas ayrıca, İsrail’in Batı Şeria’daki Yahudi yerleşim yerlerini ilerletme kararının da yasa dışı olduğunu ve iki devletli çözümü baltaladığını vurgulayarak, “Neler yapabileceğimizi tartıştık. Sahadaki durumu iyileştirmek için İsraillilerle irtibat halinde olduk fakat elbette daha fazlası yapılmalı” dedi.
“İsrail’e karşı ne tür adımlar atılabileceği değerlendiriliyor”
İsrail’e karşı alınacak tedbirler konusunda AB dahilinde oy birliği sağlanamadığına dikkat çeken Yüksek Temsilci Kallas, “Üye ülkeler, daha fazla ne yapılabileceği konusunda yeni fikirler sundu. Bu fikirleri daha çok inceleyeceğiz. Ancak üye devletlerin, İsrail hükümetinin rotasının nasıl değiştirileceği konusunda farklı düşündükleri ortada. Seçenekler belli ve masada duruyor. Biz seçeneklere ilişkin bir teklif sunduk fakat sorun, AB’ye üye ülkelerin tamamının buna destek vermemesi. Yine de farklı seçenekler hakkında çok iyi bir tartışma yürüttük ve neler yapabileceğimizi keşfetmenin yollarını aramaya devam edeceğiz” dedi.
ABD’ye Filistinli yetkililere yönelik vize kararını gözden geçirme çağrısı
Kallas, ABD’nin New York’ta yapılacak BM Genel Kurulu toplantısı öncesinde Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) heyeti ve Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas’ın vizelerini iptal etme kararına da değindi. Kallas, “BM ile ev sahibi ülke arasındaki mevcut anlaşmalar ışığında bu kararın uluslararası hukuk ve BM’nin kuruluş ilkeleri de dikkate alınarak tekrar gözden geçirilmesi gerektiğini hep birlikte vurguladık. Bu konuda vardığımız ortak mutabakat bu şekilde” dedi.
“AB’de İsrail’e karşı tedbirlere destek veren çoğunluk artıyor”
Kallas, soru-cevap bölümünde AB dahilinde İsrail’e ilişkin fikir ayrılıkları ve bölünmelerin arttığı yönünde bir görüntü olduğu yönündeki soru üzerine, “Eğer çoğunluk büyüyorsa bu durumda bölünme artmıyor, aksine küçülüyor demektir. Çünkü çoğunluk artıyor. Yani durum, meseleye nasıl baktığınızla ilgili. Fakat yine de bu tedbirler konusunda bir anlaşmaya varabilmiş değiliz.
Önceden ifade ettiğim gibi, mevcut durumu olduğundan farklı göstermeye gerek yok. Bugün çok açık ve dürüst bir tartışma gerçekleştirdik. Özellikle, şu veya bu tedbire karşı çıkan ülkelere şunu sorduk: ‘Peki o zaman ne olabilir? Hangi önlem olabilir?’ Çünkü, hepimiz durumun çok ciddi olduğunda hemfikiriz. O zaman bizim için soru şudur: ‘Buna karşı ne yapıyoruz?’ İşte burada, farklı konularda giderek büyüyen bir çoğunluk var. Fakat henüz gerekli oyları sağlayabilmiş değiliz” dedi.
Danimarka Dışişleri Bakanı Rasmussen: “İsrail’in adımları meşru müdafaanın çok ötesine geçiyor”
Danimarka Dışişleri Bakanı Lars Lokke Rasmussen ise, “Gazze’deki mevcut insani felaket, her gün devam eden korkunç bir şiddetle devam ediyor ve geçtiğimiz hafta BM, Gazze’de kıtlık yaşandığını açıkladı. Bu eylemler meşru müdafaanın çok ötesine geçiyor ve biz defalarca İsrail’i savaşı durdurmaya ve rotasını değiştirmeye çağırdık. Bugün de AB’ye üye ülkeleri, İsrail’in rotasını değiştirmesi için baskıyı artırmaya çağırdım” ifadelerini kullandı.
Rasmussen, Danimarka’nın İsrail ile Ortaklık Anlaşması’nın ticaretle ilgili bölümünün askıya alınmasını desteklediğini de açıkladı.
İsrail’e yönelik tedbirlerin Hamas’ı desteklemek olacağı argümanlarına da karşı çıkan Rasmussen, “İsrail’e yükümlülüklerini yerine getirmesi için baskı yapılması, sürekli olarak Hamas’ı güçlendirmek şekilde yorumlanıyor. Bu yanlış söylemlerle mücadele etmemiz gerekiyor. Sanırım henüz ilerleyememiş olmamızın sebeplerinden biri de bu. Çok kutuplaşmış durumdayız. İsrail, şu anda iki devletli çözümü baltalıyor ve buna karşı harekete geçmek, Hamas’ı güçlendirmek değildir. Aksine tam tersini savunabilirsiniz çünkü müdahale etmez ve hiçbir adım atmazsak, çatışmanın her iki tarafındaki en radikal çevrelere alan bırakmış oluruz” dedi.
İsrail’e karşı adım atabilmek için daha yenilikçi düşünceler geliştirilmekte olduğunu da ifade eden Rasmussen, “Örneğin işgal altındaki topraklardan ithalatı yasaklamak istiyoruz. Bu (oy birliği gerektirdiği için) muhtemelen uygulanabilir değil. Diğer yandan, bu ithalata ağır gümrük vergileri uygulanması mümkün çünkü bu, nitelikli çoğunlukla alınabilecek bir karar. Tüm bu olasılıkları değerlendireceğiz” dedi.
News
