Avrupa gümrüklerinde siyah incire gözaltı

EKONOMİ (BURSA) - Türkiye’nin coğrafi işaretli ürünlerinden ve tamamen organik üretim modeliyle dünyada ün kazanmış Bursa Siyah İnciri, Avrupa Birliği ülkelerinde uygulanan tartışmalı gümrük denetimleri nedeniyle büyük bir krizle karşı karşıya. Uludağ Yaş Meyve ve Sebze İhracatçıları Birliği (UYMSİB) Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Senih Yazgan, özellikle Almanya ve Avusturya gümrüklerinde yapılan “bilimsel dayanağı olmayan” kontrollerin ihracatı ciddi biçimde sekteye uğrattığını açıkladı. Yazgan, doğal olgunlaşma sürecinde oluşabilen “fusarium” adı verilen renk değişimlerinin insan sağlığı açısından riskli olup olmadığının bilimsel olarak kanıtlanmadığını, buna rağmen ürünlerin keyfi bir şekilde bloke edildiğini söyledi. Yazgan, “Her tırdan rastgele alınan örneklerde görsel bozulma görülmesi durumunda, tüm yük reddediliyor. Bu yaklaşım yüzünden milyonlarca Euro değerindeki ürünler gümrüklerde bekletiliyor ve ülkeye girişine izin verilmiyor” dedi.

Üretici ve ihracatçı zor durumda

Bursa Siyah İnciri’nin raf ömrünün kısa olduğuna dikkat çeken Senih Yazgan, “İncir birkaç gün içinde tüketiciye ulaşmazsa değerini kaybediyor. Onlarca tır günlerdir yolda bekliyor. İhracatçılar alımları durdurdu, üreticilerimizin ürünleri alım merkezlerinde elde kaldı” diye konuştu. Bu durumun yalnızca üreticiyi değil, ülke ekonomisini de tehdit ettiğini belirten Yazgan, “18 bin ton ürünün zayi olması, 45 milyon Euro kayıp demek. İç piyasada da arz fazlası oluşacağı için fiyatlar düşecek, çiftçi dalındaki ürünü toplamaktan bile vazgeçebilir” ifadelerini kullandı.

Acil çözüm çağrısı

Yazgan, ilgili bakanlıkların ve ticaret ataşeliklerinin konuyla yakından ilgilendiğini ancak çözümün gecikmesinin riskleri artırdığını ifade etti. Yazgan, “Bu sorun 2026 için bilimsel ölçütler çerçevesinde değerlendirilebilir ama bugün ihracatın önünün açılması gerekiyor. Aksi halde hem ihracatımız duracak hem de üreticinin bir yıllık emeği heba olacak” açıklamasını yaptı. Avrupa’daki zincir marketlerin de bu belirsizlik nedeniyle alımları durdurduğunu hatırlatan Yazgan, Bursa Siyah İnciri’nin Türkiye’nin dünyaya sunduğu en özel ürünlerden biri olduğuna dikkati çekerek, “Bu kriz, yalnızca üreticiyi değil ülkenin ihracat itibarını da zedeliyor” dedi.