HANDAN SEMA CEYLAN
Küresel e-ticarette rekabet Çin ve ABD ekseninde kızışırken, ‘bölgesel şampiyonlar’ da yarışta yeni güç birlikleri ile üçüncü bir yol açıyor. Bu yılın ilk çeyreğinde Hepsiburada’nın yüzde 65,4’ünü 1,1 milyar doları aşan bir rakamla satın alan Kazakistan merkezli Kaspi, fintek milyarderi Vyacheslav Kim’e ait. Kaspi, Rabobank Group’un Türkiye birimini de satın alma sürecinde. Türkiye’de banka satın alımının tamamlanması ve fintek yatırımlarıyla birlikte Kaspi’nin sadece 2025’te Türkiye’ye yapacağı yatırım 1,5 milyar dolara ulaşacak. Bu da Türkiye de son yılların en büyük işlemi olma özelliği taşıyor. Yatırımla iki bölgesel şampiyonun e-ticaret devlerine karşı yeni bir yol açması hedefleniyor.
Hepsiburada Kurumsal İlişkiler, İletişim ve Sürdürülebilirlik Başkan Yardımcısı Cem Tanır, Avrupa Erkek Basketbol Şampiyonası 2025 kapsamında, ev sahibi Letonya’nın başkenti Riga’da düzenlenen basın buluşmasında “Dünyada önümüzdeki 15 yılda en önemli rekabet alanı e-ticaret olacak. e-ticaret platformlarında 3 eksen ve 3 yapay zekâ ekosistemi öne çıkıyor: ABD, Çin ve ‘bölgesel şampiyonlar’” diye konuştu. E-ticaret platformlarının gelecekte ülkelerin ekonomik güçlerini de belirleyeceğini savunan Tanır, şunları kaydetti: “Orta Asya’da Kaspi, Güney Amerika’da Mercado Libre, Kore’de Coupang, Polonya’da Allegro, Kuzey Afrika’da Jumia gibi platformlar bölgesel şampiyonlara liderlik ediyor. Türkiye’nin yerel- bölgesel şampiyonu ise 25 yıldır Hepsiburada. İkisi de aynı eksende ikisi de Nasdaq’da işlem gören bu iki şirket benzer vizyona sahip. e-ticarette dünya ikiden büyüktür. Ülkelerin, dijital geleceğini sadece Silikon Vadisi ya da Shenzhen belirleyemez. Bu yüzden Kaspi’nin Hepsiburada satın alması çok önemli.”
Türkiye’de e-ticaretin toplam ticaretin yüzde 20’sine yaklaştığının altını çizen Tanır, önümüzdeki 10 yıl içinde bu oranının yüzde 40’a çıkmasını beklediklerini, dolayısıyla şimdiki kadar yepyeni bir hacmin oluşacağını bunun da önemli bir büyüme potansiyeli sunduğunu anlattı. Tanır, “e-ticaret sadece bir şey alıp satmak demek değil. Fintek, ödeme sistemi, data yönetimi, yapay zeka ve lojistik de demek. Aynı zamanda kayıtlı ekonominin de bir parçası. Biz Hepsiburada olarak bu yıl 25’inci yaşımızı kutladık. Daha uzun bir süre de büyüyerek yolumuza devam edeceğiz. Kaspi ile ekiplerimiz çalışıyor yeni ürünler çıkartıyor. Temmuz ayında Kargo Destek Modeli’nin hayata geçirdik” dedi.
Avrupa Erkekler Basketbol Şampiyonası 2025 kapsamında ev sahibi Letonya’nın başkenti Riga’da düzenlenen basın buluşmasının ardından Cem Tanır (sağda) ve David Ferguson, Türkiye-Letonya maçını birlikte izledi. Millilerimizin 93-73 kazandığı karşılaşmada atılan her sayı aynı zamanda “mama” anlamına geldi. Hepsiburada’nın “Potadan Patiye” projesi kapsamında, Millilerimizin turnuva boyunca attığı her sayı için Kurtaran Ev Derneği’ne 5 kilogram mama bağışlanıyor. Bu da Letonya, Çekya ve Portekiz maçlarında atılan toplam 280 sayının, 1.400 kilogram mamaya dönüşmesi demek. Proje, turnuva boyunca devam edecek.
Hepsiburada’nın davetlisi olarak Riga’ya Türk Milli Takımı’nı desteklemek için gelen Kaspi Yatırımcı İlişkileri Yönetici Direktörü David Ferguson, şunları söyledi: “Türkiye 85 milyon nüfusu, güçlü girişimcilik ruhu, köklü ticari mirasıyla olağanüstü bir pazar. Amacımız ‘kopyala-yapıştır’ şeklinde Türkiye’ye taşımak değil; pazar yeri, fintek ve ödeme inovasyonlarımızı Türkiye’nin kendine özgü koşullarına uyarlamak. 2025, bizim için ‘önce nitelik, sonra nicelik’ yılı. Yani çok sayıda çözümü bir anda pazara sunmayacağız. Var olan çözümlerimizi ilk etapta çok daha iyi seviyeye taşıyacağız. Gelecek 5-10 yıllık dönemde, tüm odağımız Türkiye’de olacak” şeklinde konuştu.
Kaspi’nin iş modeli Harvard’da MBA müfredatında öğrencilere okutuluyor. 2007’de yerel bir banka olarak kurulan Kaspi, bugün Kazakistan’ın en büyük dijital platformu. Kaspi’nin Süper App’i yüzde 70’lik kullanım oranıyla, dünyadaki en yüksek etkileşimlerden birine sahip. Kazakistan’da kullanıcılar, Kaspi üzerinden aylık ortalama 73 işlem gerçekleştiriyor. Kazakistan’da nüfusun yaklaşık yüzde 75’ine hizmet veren Kaspi, aynı zamanda Hepsiburada gibi Nasdaq’ta işlem görüyor ve piyasa değeri 17,6 milyar dolar seviyesinde. Şirket geçtiğimiz yılı yaklaşık 5 milyar dolar gelir ve 2 milyar dolar net kâr ile tamamladı. Kaspi’den önce Kazakistan’da ödemelerin yüzde 85’i nakit ile yapılırken bugün ödemelerin yüzde 85’i dijitale taşınmış durumda.