Sosyal medyada yayılan yeni bir akım, tip 2 diyabet ve obezite tedavisinde kullanılan GLP-1 ilaçlarının, uzun yaşam amacıyla ‘mikrodoz’ adı verilen düşük miktarlarda kullanılmasını teşvik ediyor. Başta Ozempic ve Mounjaro gibi popüler ilaçları hedef alan bu trend, birçok tele-sağlık şirketi tarafından da destekleniyor. Ancak bilim dünyası, bu uygulamanın etkinliği ve güvenliği konusunda ciddi endişeler taşıyor.
Scripps Translasyonel Araştırma Enstitüsü Direktörü kardiyolog Eric Topol, Washington Post’a yaptığı açıklamada bu yöntemin ‘kanıtla desteklenmediğini’ ve ‘çılgınlık’ olduğunu belirtti. Topol, ilaçların yaşa bağlı hastalıklar üzerindeki potansiyel etkilerinin araştırılmaya değer olduğunu, ancak “insanların bunu yapması için henüz çok erken” olduğunu vurguladı.
Uzmanlar, GLP-1’leri mikrodozlamanın daha uzun bir ömür sağlayıp sağlamadığına dair bilimsel bir kanıt olmadığını belirtiyor. Her ne kadar standart dozların vücuttaki iltihaplanmayı azaltabileceğine dair bazı bulgular olsa da, Toronto Üniversitesi’nden Daniel Drucker, düşük dozların gerçekten iltihapla mücadele edip edemeyeceğinin belirsiz olduğunu ifade etti. Ayrıca, ‘mikrodoz’ olarak tanımlanan miktar konusunda da henüz bir fikir birliği bulunmuyor.
İlaç üreticisi firmalar da bu akıma karşı çıkıyor. Ozempic’i üreten Novo Nordisk, ‘FDA onayı almamış taklit versiyonlarını satanlar ve GLP-1’ler hakkında halka yanlış bilgi yayan kaynaklarla’ ilgili endişe duyduklarını açıkladı. Benzer şekilde, Eli Lilly de Zepbound ve Mounjaro için ‘mikrodozlamanın yararları veya riskleri hakkında herhangi bir veriye sahip olmadığını’ bildirdi.
ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) ise onaylanmamış ilaçların kullanımının ‘hastalar açısından risk’ taşıdığı uyarısında bulunarak konunun ciddiyetini bir kez daha gözler önüne serdi.
Bu ilaçlar, obezite ve tip 2 diyabet tedavisinde çığır açsa da, bu ilaçların potansiyel yan etkileri de tartışılmaya devam ediyor. Bu yan etkilerden biri, nadir görülen ve kalıcı görme kaybına yol açabilen nonarteritik ön iskemik optik nöropati (NAION) olarak biliniyor.
NAION, gözün arkasını beyne bağlayan sinir demetinde kan akışının yetersiz kalması sonucu ortaya çıkıyor. Bu durum, genellikle tek gözde aniden başlayan bulanıklık veya karanlık noktalar şeklinde kendini gösteriyor. İlaçların Alzheimer, bağımlılık ve depresyon gibi farklı rahatsızlıklara da çözüm olabileceği yönündeki olumlu emarelere rağmen, görme kaybı riski bilim dünyasında endişe yaratıyor.
GLP-1 ilaçlarının kilo verme üzerindeki etkileri, özellikle Hollywood dünyasında büyük ilgi görüyor. Ünlüler arasında hızla yayılan Ozempic kullanımı, sosyal medyada da geniş yankı buluyor. Bu ilaçları kullandığı iddia edilen isimler arasında Melissa McCarthy, Rebel Wilson, Oprah Winfrey, Elon Musk, Sharon Osbourne ve Robbie Williams gibi tanınmış simalar yer alıyor.