Nurdoğan A. ERGÜN
Türk mobilya sektörü, ABD pazarında yakaladığı ivmeyi koruma ve 1 milyar dolarlık ihracat hedefine ulaşma yolunda önemli bir sınamayla karşı karşıya. Türk mobilya sektörü, tüm küresel tedarikçiler gibi ABD Başkanı Trump’ın 23 Ağustos 2025 tarihli mesajıyla duyurduğu ‘50 günlük büyük tarife soruşturması’ ihtimali ve olası yeni gümrük vergilerini endişe ile bekliyor.
ABD pazarının Türk mobilyası için önemli bir pazar olduğunu ve beklenen kadar olmasa da son zamanlarda bir ivme yakalandığını söyleyen ihracatçılar, ek soruşturmanın yansımaları için kasım ayını görmek gerektiğini belirtiyor. Yılın ilk yarısında ABD’de önemli ticari bağlantılar kurulduğuna işaret eden ihracatçılar, son çeyrek için ‘bekle gör’ dönemine girildiğine işaret ediyor.
Geçen yıl ABD’ye 303 milyon dolarlık mobilya ihraç eden Türkiye, şimdilik 1 milyar dolar hedefinden uzak görünse de ihracatçıların bölge ziyaretleri tüm hızıyla devam ediyor. Yıllık ortalama 60 milyar dolarlık mobilya ithalatı bulunan ABD, 2023 yılında 69 milyar dolarlık ithalat gerçekleştirdi. Bu dönemde ABD’nin genel ithalatı içerisinde mobilya 9’uncu sırada yer aldı.
ABD, Türk mobilya sektörü için hâlâ önemli hedef pazarlardan biri. 2024 yılında 4 milyar dolara yaklaşan toplam mobilya ihracatı içinde ABD’ye yapılan satışlar, bir önceki yılki eğilimini korurken Mobilya Sanayicileri Derneği (MOSDER) Yönetim Kurulu Başkanı Davut Karaçak, yakalanan ivmeye rağmen ABD’de 1 milyar dolarlık hedefe henüz yaklaşılmadığına işaret etti.
Bununla birlikte, Türkiye’nin ABD’ye olan mobilya ihracatı son yıllarda kayda değer bir artış gösterdi. 2023 yılında 336 milyon dolara ulaşan ihracat, son 10 yılda yaklaşık dört katına çıktı. 2024’ün toplamında ise ABD’ye mobilya ihracatı 303 milyon doları aştı. 2025’in ilk altı ayında da bu artış eğilimi devam ederek yüzde 36’lık bir büyüme ile 195.5 milyon dolara ulaşıldı. Bu veriler, ABD’nin diğer tedarikçilerine uyguladığı ek vergilerin Türk mobilyası için yeni fırsatlar yarattığını gösteriyor.
ABD Başkanı Donald Trump’ın duyurduğu “50 günlük büyük tarife soruşturması” sonucunda tüm ithal mobilyalara genel bir ek tarife uygulanması söz konusu. Modoko Başkanı Koray Çalışkan, bu durumun, ABD-Çin ticaret savaşlarında ABD’nin elini güçlendirmeyi amaçladığını ancak Türkiye gibi son yıllarda pazarda atağa geçen ülkeleri de yakından ilgilendirdiğini vurguladı.
Olası yüksek vergi tarifelerinin Çin’in mobilya ihracatını azaltarak, Çinli üreticilerin başka pazarlara yönelmesine ve bu durumun Türk mobilyacılarının rekabetini zorlaştırmasına neden olabileceğini ifade etti. Sektör, kasım ayında belli olacak soruşturma sonucuna göre stratejilerini belirleyecek. Geleneksel pazarlara göre kilogram başına ihracat değerini artıran Türk mobilyası, ABD pazarındaki büyüme hedefini korumaya kararlı görünüyor.
Sektör temsilcileri, olası ek vergilere rağmen Türk mobilyasının pazarda pozitif ayrışma şansı olduğunu belirtiyor. MOSDER Başkanı Davut Karaçak, Türk mobilyasının ABD’ye ortalamanın yüzde 45 üzerinde bir katma değerle gittiğini vurguladı.
Tasarım, gerçek ahşap kullanımı ve butik üretim kabiliyeti sayesinde Türk mobilyası, ‘fiyat duyarlılığı düşük’ segmentte marjlarını koruyabilir. Karaçak, lojistikte daha kısa transit süreleri ve çevik üretimin stok riskini minimize ettiğini ve bu durumun rekabet avantajı sağladığını belirtti.
Soruşturma sonucunda tarifenin Çin ve Vietnam gibi ülkelere yönelik olması durumunda, ABD’nin tedarik çeşitlendirme arayışının Türkiye lehine bir fırsat yaratabileceği düşünülüyor. Art Design Yönetim Kurulu Başkanı Turgay Terzi, Çin’in dünya pazarında dev bir oyuncu olduğunu ancak Türkiye’nin sürdürülebilir ve katma değerli ürünlerle öne çıkabileceğini ifade etti.
-Aydınlatma cihazları, sabit bir ışık kaynağına sahip ışıklı panolar, ışıklı isim tabelaları, vb. eşya için camdan aksam ve parçalar
-Masa, yatak odası komodini, vb. üzerine konulan elektrikli lambalar ve ayaklı lambalar
-Mutfaklarda kullanılan ahşaptan mobilyalar
-Kamış, sepetçi söğüdü veya benzeri maddelerden oturmaya mahsus mobilyalar; bambudan ve hintkamışından olanlar hariç
-Ahşap iskeletli oturmaya mahsus içleri doldurulmuş, kaplanmış diğer mobilyalar
Mobilya sektörünün genel ihracat rakamlarına bakıldığında yılın ilk sekiz ayında bir miktar kayıp yaşandığı dikkat çekiyor. TİM kayıtlarına göre, ağustos ayında mobilya, kağıt ve orman ürünleri ihracatı 2024 yılında 664 milyon 863 bin dolar olurken, bu yılın aynı döneminde 656 milyon 808 bin dolar oldu. Geçen yıl 26 iş günü çalışan sektöre, bu yılki 25 iş gününün ihracat faturası yüzde 1.2’lik kayıp olarak yansıdı. 2024’ün ilk sekiz ayında 5.1 milyar dolarlık ihracat yapan mobil, kağıt ve orman ürünleri sektörü, bu yılın aynı döneminde yine aynı rakama ulaştı.
ABD bizim için ilk üç hedef pazardan biri. Orta vadeli planımızda ABD’yi büyüme lokomotiflerimizden biri yapacak; fuar katılımları, mağazalaşma ve tasarım odaklı konumlanmayla çıtayı yukarı taşıyacağız. ‘50 günlük büyük tarife soruşturması’ ihtimali, bütün küresel tedarikçiler gibi bizi de yakından ilgilendiriyor. Soruşturmanın 232. madde (ulusal güvenlik) çerçevesinde yürütülmesi ve sonucunda genel bir ek tarife uygulanması söz konusu olursa, ABD’ye satış yapan tüm ülkeler için maliyet baskısı doğar. Öte yandan ABD’de son aylarda gümrük vergileriyle ilgili yargı süreçleri de yaşandığını gördük; dolayısıyla nihai oran ve kapsam belirsiz.
Biz, müşterilerimizle uzun vadeli kontratlarımızı güçlendirip ürün karmamızı ‘tasarım + katma değer’ ekseninde yukarı taşıyarak bu tür dalgalanmalara karşı esnek kalacağız. Hedefli/ülke bazlı önlem gelirse ABD’nin Çin/ Vietnam ağırlıklı ithalatı düşünüldüğünde, tedarik çeşitlendirmesi Türkiye lehine fırsat yaratabilir. Nitekim sektörümüz ABD’yi öncelikli pazar kabul ediyor; NeoCon/Chicago gibi fuarlarda güçlü görünürlük sağlandı ve ABD, ilk 3 pazar konumunu koruyor. Bu zeminde doğru fiyatlama ve sürdürülebilirlik ile Türk markalarımızı pozitif ayrışır.
Trump’ın yönetime geçmesiyle birlikte gündemi sürekli gümrük vergileri meşgul ediyor. Bu vergilerden bir kısmı uygulanıyor bir kısmı uygulanmıyor, bir kısmında tarife sistemi değişiyor. Amaç ABD-Çin ticaret savaşlarında ABD’nin elini güçlü kılabilmek. Diğer sektörlerden sonra şimdi de Trump, mobilya ithalatına gümrük vergisi gelebileceğini bununla ilgili bir soruşturma açıldığını ve 50 günün sonunda bir karar verileceğini açıkladı. Burada ülke ayrımının olmadan bütün ülkeleri kapsaması bizim gibi son yıllarda ABD pazarında atağa geçen ülkeleri yakından ilgilendiriyor. ABD, en büyük mobilya tüketicisi. Çin de dünyanın mobilya ihracat devi.
Tabii ki bu gümrük vergisi öncelikle Çin’in ihracatını azaltmaya yönelik ki önceki yıllarda tarife sistemi nedeniyle ABD’li alıcılar Vietnam, Türkiye pazarlarına yönelmişlerdi. Bizim de son 10 yılda ABD’ye 4 kat artan bir ihracatımız var ve ihracatın düştüğü aylarda dahi ABD’ye ihracatımız artmış. Geleneksel pazarlara göre de kilogram başına ihracatımız 2 kat artıyor. Yüksek bir tarife uygulanırsa Çin, ABD’ye yaptığı 50 milyar dolarlık ihracatı bizim ihracat yaptığımız pazarlara ihracat yaparak telafi edecektir. Bu ihracatımıza ve büyüme hedeflerimize olumsuz yansıyacak.
ABD Başkanı Donald Trump, ithal mobilyalara yönelik tarife soruşturması yürütüldüğünü ve soruşturma sonucunda ABD’ye gelen mobilyalara gümrük vergisi uygulayacaklarını bildirdi. Yüzde 15’lik senaryo da konuşuluyor. Daha yeni çıkan ABD’ye yurt dışından gelen her mobilya ürününe tarihte görülmemiş bir şekilde vergi uygulanacağı açıklandı. 50 günlük bir soruşturma sürecinden sonra bu işin yürürlüğe gireceği söylendi. Ondan dolayı yüzde 15 bizim için iyi bir senaryo.
Daha sonra daha ağır bir vergi gelecektir. Aslında burada hedef Türkiye değil ama özellikle Çin’den yaptıkları ithalat derecesi çok yüksek. Bunun önüne geçmek için bu adımlar atılıyor ama ileride bizim için de çok söz sahibi olmamız gereken bir pazar. Bizim gibi ABD’ye yatırım yapan başka firmalar da var. Bizim açımızdan kötü bir haber bu ki dünyada baktığınız zaman tüketimin bu kadar yüksek bir yerde mobilya sektörü olarak güçlü olmayışımız, gerekli payı almayışımız bir dezavantajdı. Yatırımların hız kazandığı bir dönemde bu tarife ve sonrasında çıkan bu açıklamayla önümüz biraz daha tıkanacak gibi duruyor.