Demokrasiye sürülen leke: 12 Eylül

Türkiye’nin demokrasi tarihine düşen gölge olan 12 Eylül 1980 darbesinin üzerinden 45 yıl geçti. “Bayrak Harekatı” kod adıyla hazırlanan darbe planı, yaklaşık dört ay süren gizli çalışmaların ardından uygulamaya konuldu.

Tarihler 12 Eylül’ü gösterdiğinde, Türk demokrasisine darbe vuracak plan, sabaha karşı uygulandı. 12 Eylül sabahı, Genelkurmay Başkanı Orgeneral Kenan Evren’in radyodan okuduğu bildiriyle Türkiye, karanlık bir döneme uyandı. Genelkurmay Başkanı Orgeneral Kenan Evren, Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Nurettin Ersin, Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Tahsin Şahinkaya, Deniz Kuvvetleri Komutanı Oramiral Nejat Tümer ve Jandarma Genel Komutanı Orgeneral Sedat Celasun’dan oluşan darbeci Milli Güvenlik Konseyi, tüm yetkileri gasp ederek antidemokratik faaliyetlerine başladı.

Darbeciler, siyasi ve sosyal yapıyı kökten değiştirmeyi hedefliyordu. Sendikaların ve meslek kuruluşlarının faaliyetleri durduruldu. Anayasa yürürlükten kaldırıldı ve Türkiye Büyük Millet Meclisi lağvedildi. Darbeciler, acısı yıllarca hafızalardan silinmeyecek idam kararlarına da imza attı. Darbe sonrası kurulan mahkemeler, yüzlerce kişiyi idamla yargıladı. 

12 Eylül’ün bilançosu

– İdam edilenlerin sayısı 48
– Gözaltına alınanların sayısı 650 bin.
– Fişlenen kişilerin sayısı 1 milyon 683 bin.
– Açılan dava sayısı 210 bin.
– Sıkıyönetim mahkemelerinde yargılananların sayısı 230 bin.
– 141-142-163. maddelerden yargılanan kişilerin sayısı 71 bin 500