İsveç, kamu yararı dolandırıcılığını önlemek için iş arayanları çevrimiçi olarak takip ediyor. Kurum, takip sistemiyle belirlenen ve kamu yararlarını kaybetme riski altında olan 4 bin kişiye yakında ulaşmaya başlayacak.
İşsizlik yardımı alanların iş araması zorunlu
İsveç işsizlik mevzuatına göre, işsizlik yardımı alan kişilerin İsveç’te yaşaması ve ülke içinde aktif olarak iş araması gerekiyor.
Yurt dışına çıkışlar özel izne tabi
Ayrıca, işsizlik ödeneği alamadıkları tatillerini de bildirmeleri gerekiyor. İş arama amacıyla yurt dışına seyahat etmek için önceden özel izin alınması şart koşuluyor.
Ancak İsveç Kamu İstihdam Servisi (Arbetsförmedlingen), vatandaşların gerçekten ülkede olup olmadıklarını tespit etmek için onları çevrimiçi olarak takip ediyor. Her cihaza atanan ve fiziksel konumunu belirlemek için kullanılabilen benzersiz sayı dizileri olan İnternet Protokolü (IP) adreslerini kontrol ediyor.
İzinsiz seyahatlerde yardımlar kaldırılıyor, para cezası veriliyor
İzinsiz olarak yurtdışında bulundukları tespit edilen İsveç vatandaşları, yardımlarını kaybetme veya vergiler düşüldükten sonra aylık en fazla 2.500 euroya kadar olan parayı geri ödemeleri riskiyle karşı karşıya kalıyor.
IP adreslerini izleme kararı verilmişti
İş ve işçi bulma kurumunun IP adreslerini izleme kararı haziran ayında kamuoyuna duyuruldu ve İsveç gazetesi Dagens Nyheter’e göre, yabancı IP adresiyle oturum açan yaklaşık 4.000 kişi tespit etti.
Kamu İstihdam Servisi’nde operasyon kontrolörü olan Andreas Malmgren gazeteye yaptığı açıklamada, “Bu, yanlış ödeme riskini önlemenin bir yolu” dedi.
Malmgren, “İsveç’te olmaları gerekirken yurtdışında bulunan ve iş arayan veya işgücü piyasası politika programlarına katılan insanlardan bahsediyoruz” diye ekledi.
Kurum, bu sonbahardan itibaren 4.000 kişiyle iletişime geçerek, yardımları geri çekmeden veya başka bir işlem yapmadan önce devamsızlıklarını açıklamaları için onlara fırsat tanıyacak.
Malmgren, “Sonuç olarak tazminat alma hakkının bulunmadığı düşünülebilir” dedi.
Hollanda’nın tepkisi
İsveç’in yaklaşımı, Hollanda’da yaşanan tartışmaların ardından geldi. Devlet yardımları kurumu (Çalışan Sigorta Ajansı veya UWV), hükümet avukatlarının gizlilik yasalarını ihlal ettiği yönündeki uyarısının ardından geçen yıl benzer bir sistemi iptal etmek zorunda kalmıştı.
Avrupa Birliği’nin veri gizliliği kuralları uyarınca, IP adresleri kişisel veri olarak sınıflandırılıyor. Ayrıca, sanal özel ağlar (VPN’ler) gibi araçlar bir IP adresini maskeleyebileceği veya değiştirebileceği için, bir kişinin konumunun kesin kanıtı değiller.
2023 yılında Hollandalı yayın kuruluşu NOS ve Nieuwsuur , UWV’nin IP adreslerini topladığını, gizli çerezler yerleştirdiğini ve yurtdışında olduğundan şüphelenilen işsizlik yardımı alan kişileri işaretlemek için algoritmalar kullandığını bildirdi.
Sistem sayesinde 3 bin 600 soruşturma yürütülürken, 460 vakada yardımlar yeniden düzenlendi. Ancak Hollandalı kurum, algoritma nedeniyle hiç kimsenin ödemelerini kaybetmediğini söyledi.
O dönemde Hollanda Veri Koruma Kurumu (Autoriteit Persoonsgegevens) bu yöntemi “endişe verici” olarak nitelendirmiş ve soruşturma açılmasını talep etmişti.
Yetkililer yerel medyaya yaptığı açıklamada, “İnsanların, özellikle hükümet politikalarını uygulayan ve birçok insanın güvendiği büyük kuruluşlar söz konusu olduğunda, mahremiyetlerinin güvenli ellerde olduğuna güvenebilmeleri gerekiyor.” dedi.
Hollanda izleme programı, dokuz ay boyunca devam etti ve sonunda hükümetin incelemesinin yasal dayanaktan yoksun olduğu sonucuna varmasının ardından kapatıldı. UWV daha sonra yaptığı açıklamada, “yeterli özeni göstermediği için pişman olduğunu” belirterek özür diledi.
İsveç’te benzer bir endişe dile getirilmedi. İsveç Kamu İstihdam Servisi, web sitesinde , IP adresleri de dahil olmak üzere kişisel verilerin “iş sağlama misyonumuzu yerine getirmek ve aynı zamanda bir otorite ve işveren olarak rolünü yerine getirmek” amacıyla yasal olarak işlendiğini belirtiyor.
News
