Develi’den yükselen ses: Ben de varım

Başak Nur GÖKÇAM
basaknur.gokcam@dunya.com

Dünya Bankası tara­fından yayınlanan verilerine göre ka­dınların iş gücüne katılım oranındaki yüzde 1’lik artış, ülke ekonomilerine ortala­ma yüzde 0,3’lük ek büyüme sağlıyor. Türkiye’de ise Tür­kiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 2024 yılı verilerine göre kadınların iş gücüne ka­tılım oranı yüzde 36 seviye­sinde. Bu oran OECD ortala­masının oldukça gerisinde. Uzmanlara göre kadınların iş hayatına daha fazla katıl­ması yalnızca ekonomik bü­yüme için değil, aynı zaman­da sürdürülebilir kalkınma hedeflerinin gerçekleştiril­mesi için de oldukça önemli konumda yer alıyor. Çeşitli­liğin ve fırsat eşitliğinin des­teklendiği iş dünyası da bu anlamda inovasyonu artıra­rak, karbon ayak izini azalta­cak daha kapsayıcı çözümler üretiyor ve toplumsal refahın kalıcı şekilde güçlenmesine katkıda bulunuyor. Söz konu­su katkılardan biri de kadının iş gücüne dahil edildiği sosyal katkı projeleri.

Bu kapsamda 2024 yılı so­nu itibarıyla toplam 17 milyon dolar sosyal yatırımı hayata geçiren Öksüt Madencilik’in Develi Kadın Kooperatifi’ne olan desteğinin hikâyesini, Öksüt Madencilik Çevre, Sos­yal ve Kurumsal Yönetişim Di­rektörü Pelin Usta Özkayhan, DÜNYA Gazetesi’ne anlattı.

“Toplumun yüzde 50’sini saymama lüksümüz yok”

Projeyi, Kayseri Develi’de­ki ev hanımlarının “Ben de va­rım” çığlığı olarak tanımlayan ve Türk toplumunda her ka­dının var olmak için çabaladı­ğına dikkat çeken Pelin Usta Özkayhan, “Projenin hikâye­si Develi’deki ev hanımlarının sarı kapaklı bir dosyada ‘Ben de varım’ yazılı bir şey gönder­meleri ile başladı. Burada her­kes kendi yapabildiği şeyle iş hayatında yer edinmek istiyor­du. Kimi açtığı mantıyla, kimi ördüğü bebekle. Fakat içinde oldukları mücadele başka bo­yuttaydı. Onların inancına ta­nık oldum ve siz varsanız ben de varım diyerek hep birlikte kolları sıvamak için yola ko­yuldum. Kiminin eşini ikna ettik, kiminin çocuklarını, ki­minin babasını. Engelleri, ön­yargıları yıkmak için yılmadık. Ve sonucunda çabalarımız so­nuçsuz kalmadı, hep birlikte başardık. Kadınları konuşa­bilir ve görünür kıldık. Zaten toplumun yüzde 50’sini say­mama lüksümüz yok” dedi.

Develi Kadın Kooperatifi’ni hayata geçirme fikri ile asıl odağın ilk başta ekonomik öz­gürlük olduğunu ama asıl me­selenin ‘gerçek özgürlük’ oldu­ğunu anladıklarını belirten Öz­kayhan, “Artık bir eş için saygı duyulan bir kadın, bir evlat için ise artık daha çok güven veren annelerin var olduğunu görün­ce, aslında bir sonraki jeneras­yonu değiştirdiğimizin bilinci­ne vardık. Ve Develi kadınları artık kendi kafelerini açmaya, kendi dükkanlarını kurmaya, kendi işlerinin başına geçmeye başladılar. Bu bir dönüşümün mesajıydı” diye konuştu.

Sürdürülebilirliğin ne oldu­ğunu, insana ve hayata dokun­manın önemini bu proje ile anladığının vurgusunu yapan Özkayhan şöyle devam etti:

"Kadın iyileşirse, dünya iyileşir"

“Sonrasında sektöre ilham olduğumuzu hissettik. 2021 yılında başlattığımız bu proje, bugün pek çok şirket tarafın­dan farklı kooperatiflerle as­lında aynı amaç altında şekil­leniyor. Bugün ise aynı kadın­lar, kadın üreticiler pazarında yaptıkları şeyleri satarak para kazanıyorlar. Bu çok umut ve­rici. Çünkü onlar iyileştiğinde biliyoruz ki dünya iyileşecek. İyileşmiş bir kadının yetiştir­diği çocuk da sağlıklı bir birey olacak. Toplumu iyileştirmek için önce kadını iyileştirmek gerekiyor.”

17 milyon dolarlık sosyal yatırım kapsamında hayata geçirilen bazı projeler:

* 2024’te Türkiye’nin 13 yaş ve üzeri bireylere hizmet veren ilk Otizm Destek Merkezi Kayseri-Develi’de açıldı.

* Flake Yem Tesisi ile bugüne dek bölgede 400’e yakın üreticiye sulama borusu ve tarım ekipmanı desteği sağlandı.

* Bugüne dek 150’den fazla öğrenciye burs verildi, 3 köy okulunda kütüphane ve bilgisayar sınıfı kuruldu.

* Develi’deki amatör spor kulüplerine ekipman desteği verildi.

Sürdürülebilir madencilik mümkün mü?

Madenciliğin sürdürülebilir bir şekilde yapılmasının mümkün olduğuna dikkat çeken Öksüt Madencilik Çevre, Sosyal ve Kurumsal Yönetişim Direktörü Pelin Usta Özkayhan, “Eğer ki doğru kapama yapar, karbon ayak izi hesaplamalarınıza dikkat eder ve maden sahasında maden bittikten sonraki süreçte de o bölgenin halkına gelecek vaat eden bir sistem kurarsanız, madenciliği sürdürülebilir yapmanız mümkün olur. Burada en önemli detaylardan biri maden şirketinin özellikle çalıştığı alandaki tarımı desteklemesi. Çünkü bölge halkına verilebilecek en kalıcı istihdam desteği tarım ile mümkün” ifadelerini kullandı.

Çevre ve enerji verimliliği alanındaki çalışmaları

* Sıfır Atık Yönetim Sistemi uyguluyor.

* Kompost üretim ünitesine sahip.

* LED dönüşümleri ve güneş enerjisi sistemleriyle enerji tasarrufu sağlıyor.

* ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi Belgesi’ni 2024’te aldı.

* 2024 yılında kişi başı enerji tüketimini yüzde 4,6 azalttı.

* Aynı yıl toplam sera gazı emisyonu yüzde 8 oranında düşürüldü.

* Develi’de kaplumbağa geçiş yolları ve kuş popülasyonunu izleme çalışmaları sürüyor.

* 2023 yılında bilimsel literatüre kazandırılan Astragalus oksutdagensis (Öksüt Geveni) türü korunuyor.