Beşeri sermaye endeksinde en yüksek ve en düşük iller belli oldu

Bugün doğan bir çocuğun yaşadığı ülkede hâkim olan sağlık ve eğitim şartları göz önünde bulundurularak, 18 yaşına geldiğinde elde etmiş olması beklenen beşeri sermayeyi ölçen Beşeri Sermaye Endeksi'nde "İl Seviyesinde Beşeri Sermaye Endeksi" verileri belli oldu.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2021-2023 dönemine ilişkin verilerine göre, beşeri sermaye endeksi 2021'de 0,693 iken 2022'de yıllık yüzde 0,5 artarak 0,696 oldu. Söz konusu endeks, 2023'te ise bir önceki yıla kıyasla yüzde 0,9 azalarak 0,690 olarak hesaplandı.

Endeksin alt bileşenleri hayatta kalma, 2023'te yıllık yüzde 0,3 azalarak 0,985 olarak kayıtlara geçti. Sağlık bileşeni ise 2023'te bir önceki yıla göre yüzde 0,2 artarak 0,966 olurken, eğitim bu dönemde yüzde 0,8 azalarak 0,725 olarak hesaplandı.

Avrupa Birliği (AB) üyesi 27 ülkenin 2020'de endeks değerinin ortalamasının 0,730 olduğu görüldü. AB içinde endeks değeri en yüksek olan ülkelerin 0,796 ile Finlandiya, 0,795 ile İsveç ve 0,793 ile İrlanda olduğu belirlendi. Endeks değerinin en düşük olduğu ülkeler ise 0,584 ile Romanya, 0,614 ile Bulgaristan ve 0,665 ile Slovakya olarak kayıtlara geçti.

Endeksin en yüksek olduğu il Çanakkale

İl seviyesinde en yüksek beşeri sermaye endeksine sahip il 2023'te, 0,781 ile Çanakkale olarak kayıtlara geçti.

Bu ili, 0,761 ile Antalya, 0,756 ile Erzincan, 0,755 ile Eskişehir ve 0,749 ile Rize izledi. Beşeri sermaye endeksi en düşük olan il 0,599 ile Şırnak olurken, bu ili sırasıyla Ağrı, Şanlıurfa, Gümüşhane ve Muş takip etti.

Beşeri sermaye endeksinin 2021-2023 döneminde en çok artış gösterdiği ilk 5 il 0,026 puan ile Çanakkale, 0,022 puan ile Uşak ve 0,017 puan ile aynı değer artışına sahip Siirt, Antalya, Erzincan oldu.

Aynı dönemde, beşeri sermaye endeksinin düşüş gösterdiği illerin 0,066 puan azalışla Hatay, 0,059 puan azalışla Adıyaman, 0,048 puan azalışla Kahramanmaraş, 0,024 puan azalışla Manisa ve 0,022 puan azalışla Malatya olduğu görüldü.

İlk kez il seviyesinde yayımlandı

Metodolojisi, Dünya Bankası tarafından belirlenmiş olan endeks hayatta kalma (5 yaş altı), sağlık ve eğitim olmak üzere üç bileşenden oluşurken 0 ile 1 arasında değer alıyor. Endeks değerinin 1'e yaklaşması bugün doğan bir çocuğun sahip olduğu kaliteli eğitim ve sağlık koşulları neticesinde, gelecekteki bir çalışan olarak üretkenliğinin en yüksek değerde olduğunu ifade ediyor.

Dünya Bankası tarafından ülke mukayeseleri için üretilen beşeri sermaye endeksi, milli politikalara yön verebilmesi amacıyla Türkiye için ülke seviyesinin yanı sıra il seviyesinde de ilk kez bu haber bülteniyle resmi istatistik olarak yayımlandı.