Ticaret savaşlarının “İyi, Kötü ve Çirkin”i

Allianz Trade “Sektör At­lası 2025” raporda, sek­tör savaşlarını “İyi, kötü ve çirkin” filmine benzeterek ele alıyor. BT (bilgi teknolojileri) ve ilaç sektörü güvenli bir liman ko­numunda “İyi”; tarım, gıda, elekt­ronik, enerji ve telekom için ça­lan tehlike çanlarıyla “Kötü”. En olumsuz etkilenin sektörlerin başında ise “Çirkin” olarak oto­motiv geliyor.

Rapora göre yaz aylarında yapı­lan anlaşmalar ve moratoryum­lara rağmen, üretim kapasitesi için ABD, Avrupa ve Asya’da sü­ren rekabet hükümetler için yük­sek öncelikli konuların başında geliyor.

Buna ek olarak Ukrayna ve Or­ta Doğu’daki jeopolitik gerilim­ler, emtia ve enerji piyasalarında­ki dalgalanmayı artırıyor. Sonuç olarak gümrük tarifeleri, mali­yet rekabetçiliği, maliye ve para politikaları ile ticaret politikası­nın şekillendirdiği mevcut küre­sel ekonomi bazı sektörleri yuka­rı çekerken bazılarının aleyhine işliyor.

Güvenli limanlar

Sağlam talep ve gümrük vergi­lerini bypass eden yer değiştirme stratejileri sayesinde BT hizmet­leri ve ilaç sektörünün güvenli li­manlar olmaya devam ettiği vur­gulanıyor. Bilgi teknolojisi hiz­metleri, dijitalleşme ve yapay zekâ dalgası sayesinde büyümeyi sürdürürken bulut bilişim ve oto­masyona yapılan önemli kurum­sal yatırımların etkisiyle gelir­ler hızla artıyor. Rapora göre ilaç endüstrisi de istikrarını koruyor; bunun nedeni olarak ise yaşla­nan nüfus ve kronik hastalıkların yaygınlığı gösteriliyor. Pazara gi­riş engellerinin yüksek olması ve patentli ilaçların sağladığı yük­sek fiyatlandırma gücü, sağlam nakit akışını garantiliyor.

Savunmasız sektörler

Raporda “Kötü” başlığı altın­da olumlu yapısal eğilimler tara­fından desteklenen ancak poli­tikalar, jeopolitik gelişmeler ve ticaret gerilimleri karşısında sa­vunmasız durumda olan sektör­ler kendine yer buluyor. Bu baş­lık altında yer alan tarım ve gıda ürünlerine nüfus artışı ile talep artsa da iklim şokları, yüksek girdi maliyetleri, korumacılık ve göç politikalarının sektörde dalgalanmalara neden olduğu­na dikkat çekiliyor.

Yapay zekâ ve otomasyon elektronik ve yarı iletkenlere olan güçlü talebi des­teklese bu alan küreselleşmiş te­darik zincirleri, ABD-Çin reka­beti ve gümrük vergilerine karşı oldukça savunmasız. Enerji sek­törü ise bir geçiş döneminde ve yenilenebilir enerji kaynakları­na rekor düzeyde yatırım yapılı­yor olsa da artan maliyetler, bazı segmentlerdeki kapasite fazlası ve yine ABD’de sektöre yönelik politika değişiklikler sektöre za­rar veriyor.

Petrol ve gaz şu anda kârlı ol­makla birlikte önümüzdeki 10 yıl talep­te düşüşle karşı karşıya kalacak. Yıllar­dır 5G’ye yapılan yoğun yatırımların ardından, te­lekom şirketleri de nihayet gelir ve marjlarında artış gör­se de yüksek borçlar ve hiper öl­çekli şirketlerin oluşturduğu re­kabet, söz konusu artışları sınır­lıyor.

Ve “çirkinler”

Raporda “çirkin” başlığı al­tında dönemsel dalgalanmalara maruz kalan, sermaye yoğun ve korumacı olan, sınırlı başa çık­ma kapasitesine sahip çok sayı­da sektörün kârlılık baskısı al­tında olduğuna işaret ediliyor. Rapora göre; otomobil üretici­lerinin karşı karşıya olduğu zor­luklar satışların yavaşlaması, elektrikli modellere geçişin ma­liyetleri, yeni Çinli ve teknolo­ji uzmanı rakipler, tedarik zin­cirlerini bozan ve kısa vadede uyum sağlaması zor olan güm­rük vergileri.

Tekstil sektörü, sürdürülebi­lirlik ve yeniden satışa yönelik tüketici tercihlerine uyum sağ­larken bir yandan tedarik zin­cirlerini Çin’den uzaklaştıra­rak yeniden yapılandırıyor. Ev ekipmanı üreticilerine de deği­nen rapor faiz oranlarının düş­mesiyle birlikte geçici bir topar­lanma yaşadığına ancak konut sektörü döngüleri ve tedarik ba­kımından Asya’ya olan bağımlı­lıkları nedeniyle hâlâ savunma­sız durumda olduğuna dikkat çe­kiyor.

İnşaat sektörü ise sadece alt­yapı harcamalarının sağladığı rahatlama ile yüksek risk al­tında kalmaya devam edi­yor. Faiz şoklarının etki­siyse sürüyor. Ulaşım ekipmanı sektörü, pan­demi sonrası birikmiş iş yükünü temizliyor, an­cak yüksek borç yükü altında kalmaya devam ediyor. Bu sektörlerin çoğunda, kârlılık; güm­rük vergileri, maliyetli üretim rotası değişiklik­leri ve ABD’de yapı­lan yatırımlar ne­deniyle baskı al­tında.

Sadece yüzde 9’u düşük riskli grupta

Raporda öne çıkan bir diğer çarpı­cı veri ise sek­törlerin yalnız­ca yüzde 9’unun düşük riskli grupta olması. Bu oran, pan­demi öncesindeki yüz­de 15’lik payın oldukça altında. Bölgesel farklılıklar da belirgin; Asya en güvenli bölgeyken, La­tin Amerika en riskli bölge, Orta ve Doğu Avrupa da baskı altında.