ABD’ye yün ve keçe halılarla ‘Koza’ dokuyor

Hamide HANGÜL

Dünya halı üretiminin yüzde 65’ini tek başı­na gerçekleştiren Gazi­antep, bugün yaklaşık 1.500 tez­gah ve 200 firmayla, bir dönem makine halısı ithal ettiği Belçi­ka’yı geçti. Gaziantep’ten yakla­şık 40 ülkeye ihracat gerçekleş­tiren Koza Halı, suya ve güneşe dayanıklı halılarla Amerikan pe­rakende devi Wallmart’a girer­ken, ayrıca ABD’nin yüzde 55 vergi tarifesiyle Hindistan’dan boşalan yün ve keçe halılarla da pazarda büyüyor. Gaziantep’te halı sektörünü ve firmanın he­deflerini Koza Halı İcra Kurulu Başkanı İbrahim Cingisiz, fabri­ka ziyareti sırasında anlattı.

Üretimin yüzde 60’ı ihracat

Üretimlerinin yaklaşık yüzde 40’ının iç piyasaya, yüzde 60’ının da ihraç ettiklerini söyleyen Cin­gisiz, toplam ihracatın yaklaşık yüzde 50’sinin Amerika, geri ka­lanın da Almanya, İspanya, İngil­tere, Fransa gibi Avrupa ülkele­rine, Ortadoğu, Suudi Arabistan, Uzak Doğu’da Çin ve Malezya’ya olduğunu söyledi. Ülkeye döviz kazandırdıklarını ve ihracatları­nın 25-28 milyon dolar civarın­da olduğuna işaret eden Cingisiz, “Bu yıl iştihamız Kuzey Avrupa ülkeleri. Biraz Orta Doğu ve Gü­ney Amerika’ya iştahlıyız. Çalış­tığımız 25-30 ülke var, ancak ba­zı dönemler 40-45 ülkeye çıktığı­mız da oluyor” diye konuştu.

“ABD’ye yün, keçe halı üretmeye başladık”

ABD’nin gümrük tarifeleri­ne değinen Cingisiz, bu pazarda önemli rakiplerinin Hindistan ol­duğunu ifade ederek, şöyle devam etti: “Ancak 1-1,5 ay önce Hindis­tan’a yüzde 55 vergi getirildi. Bu da bizim için bir avantaj sağladı. Onların kendisine has ürettiği bazı el halısı, el dokuması ürün grupları var, yün, keçe gibi. Şimdi onlara muadil ürünler yapıyoruz Amerika için. Oradaki müşterile­rin istekleri oluyor, ona göre ürün geliştiriyoruz. Firmamız içinde bir Ar-Ge bölümümüz var.”

“Walmart’ın, Sam’s Club’ın tedarikçisiyiz”

ABD’de 3-4 farklı pazar olduğu­na işaret eden Cingisiz, bu pazar­ları şöyle özetledi: “Bunlardan bi­ri online ve en güçlü oldukları ta­raflardan biri. Bir de büyük zincir mağazaları var. Walmart, Sam’s Club, Home Depot gibi. Biz onla­rın onaylı tedarikçisiyiz. Bunlar­dan her birinin 1.000-2.000 ma­ğazaları var. Bizim bir de outdoor diye tanımladığımız ürün grupla­rı var. Orada çok güçlüyüz. Bun­lar, hem güneşe, hem suya daya­nıklı ürünler. Dünyada sayılı üre­ticilerden bir tanesiyiz.”

“2026 yaz sezonu ürünlerini hazırlıyoruz”

ABD pazarının ilerlediğini dile getiren Cingisiz, “Şu anda 2026 yılı yaz döneminde satılacak ürünleri üretiyoruz. Çünkü uzak bir ülke, stoklanması ve sezona hazırlık zaman alıyor. Hindistan grubu ürünlerde de orta vadede önemli talep alacağımızı düşünü­yoruz. Ar-Ge çalışmalarımız da bu yönde” açıklamasında ulundu.

“Belçika’yı tezgahta geçtik, dünya üretiminin yüzde 65’ini karşılıyoruz”

Gaziantep’in toplam parça ha­lı ihracatının 2.6 milyar dolar ol­duğuna işaret eden İbrahim Cin­gisiz, “Metrekare başına fiyatı da 4,5-5 dolarlarda seyrediyor” dedi. Dünya halı pazarı büyük­lüğünün de 50 milyar dolar ol­duğuna işaret eden İbrahim Cin­gisiz, “Gaziantep, parça halıda dünya üretiminin yüzde 65’ini karşılıyor” dedi. Gaziantep’in yaklaşık 1.500 tezgâh ve 200 halı firmasına sahip olduğunu söyle­yen Cingisiz, “Dünyanın hiçbir yerinde bu kadar tezgahın oldu­ğu başka bir şehir yoktur. 2000’li yılların başında Belçika’dan ma­kine halısı alımları başladı. Tek­nolojisi 5-6 yıllık olmasına rağ­men ikinci el makinelerini bize sattılar. Makine ithalatıyla her­kes bu işe yöneldi. Zaten dünya­da iki büyük halı makinesi üre­ticisi var. Onlar da Almanya ve Belçika. Belçika’dan makineler Gaziantep’in önünü açtı ve ih­racat başladı. Önce yakın pazar­lar Türki Cumhuriyetler, Rusya, Suudi Arabistan, Irak, Yunanis­tan gibi ülkelere ihracat yapıldı.”

“Halıcılık Gaziantep’in bel kemiği”

Kendilerinin sadece halı ürettiğini, iplik üretmediğini söyleyen Cingisiz, “Halıcılık, Gaziantep’in bel kemiği. Beş organize sanayide çalışan 250 bin kişinin 130 bini halı ve iplikte çalışıyor. Biz de ipliğin yüzde 90’ını Gaziantep’ten alıyoruz” diye konuştu. Çalışan sayısının da 750 kişi olduğunu söyleyen Cingisiz, yeni koleksiyonların eklenmesiyle sayının 1.000’e çıkacağını açıkladı.

Mısır bizimle baş edemez

Cingisiz, tekstil sektörünün aksine halı sektöründe Mısır’a göç olmadığını söyledi. Cingisiz, “Bugün Mısır da Türki Cumhuriyetleri de bizimle baş edebilecek seviyede değil. Aynı makineleri, aynı hammaddeleri kullansalar sonuçta bir know-how var. Burada oturmuş bir ihracat yapısı var. Avrupa’ya çok yakınız” dedi. Cingisiz enerji maliyetlerinin yüzde 13-14’lerden yüzde 24-25’lere ulaştığını ancak bunu kontrol edilebilecek seviyede olduğunu kaydetti.

Calvin Kline’a 17 koleksiyon için 500 milyon TL yatırım

Calvin Klein’ın marka kullanım hakkını aldıklarını açıklayan İbrahim Cingisiz, şu bilgileri paylaştı: “ABD’de 7-8 koleksiyonla dönüyordu. Biz 17 koleksiyonda 155 desen geliştirdik. Bu 17 koleksiyonun dokunması için yatırımımız 500 milyon TL’yi geçti. Şu anda ona ek 3-4 koleksiyon daha ek yapıyoruz. Koleksiyonlarımız ABD’de de kullanılıyor. Calvin Klein, Almanya’da bir firmayla çalışıyordu. Şu an Almanya’daki firma da bize döndü, bizden alıyor. Sadece Türkiye değil, Suudi Arabistan, Dubai, Katar, Kuveyt için de aldık.”