Protestolar sessizliği kırdı, Filistin’in BM nüfuzu arttı

Dünya genelindeki en büyük diplomatik et­kinliklerden, üye ül­kelerin liderlerini bir ara­ya getiren Birleşmiş Millet­ler (BM) Genel Kurulunun 80’incisi, New York’ta yapı­lıyor. Genel Kurul, 23-29 Ey­lül’de “Birlikte daha iyi: Ba­rış, kalkınma ve insan hakla­rı için 80 yıl ve daha fazlası” temasıyla düzenlenecek. BM Genel Kuruluna 150 civarın­da devlet ve hükümet başka­nının yanı sıra çok sayıda baş­kan yardımcısı, bakan ve bu heyetlere eşlik edecek resmi yetkililerden oluşan binlerce diplomatın, sivil toplum ör­gütü çalışanının ve gazeteci­nin katılması bekleniyor. Ge­nel Kurulda “Filistin Mese­lesine Çözüm Bulunması ve İki Devletli Çözümün Hayata Geçirilmesi Konulu Yüksek Düzeyli Uluslararası Konfe­rans” da düzenlenecek.

New York gösterilere sahne olacak

İki devletli çözüm kapsa­mında İngiltere ve Kana­da gibi Batılı ülkeler de dahil Filistin Devletini tanıyaca­ğını duyuran ülkelerin sayı­sı artarken bu konuda İsrail ile hareket eden ABD, Filis­tin Devlet Başkanı Mahmud Abbas ve kendisine eşlik ede­cek Filistinli yetkililere BM Genel Kurul ziyareti için vi­ze vermeyeceğini duyurdu. Abbas’ın bu nedenle BM ko­nuşmalarını video üzerinden yapması bekleniyor.

Öte yandan İsrail Başbaka­nı Binyamin Netanyahu’nun da 26 Eylül Cuma sabahı, ilk sırada Genel Kurula seslen­mesi öngörülüyor. Bu yıl ilk kez BM Genel Kurul toplan­tılarına katılacak olan Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şa­ra’nın da 24 Eylül Çarşamba sabahı BM Genel Kurul sa­lonunda konuşma yapma­sı bekleniyor. Şara, 1967’den bu yana BM Genel Kurul top­lantılarında Suriye’yi temsi­len konuşan ilk lider olacak. Geçen yıl olduğu gibi bu yıl da İsrail’in Gazze’deki saldı­rılarının ve uyguladığı soykı­rım politikalarının BM çevre­sinde ve New York’un değişik noktalarında protesto edil­mesi bekleniyor.

Batılı devletler desteği çekti

İngiltere, Kanada, Avust­ralya ve Portekiz Filistin’i ta­nıma kararı aldı. Fransa’nın da BM Genel Kurulu’nun 80. oturumunda Filistin’i tanı­ması bekleniyor. Bu kararlar, Avrupalı devletlerin artık bu hususta ABD’den farklılaş­tığını ve İsrail’in eskiden ol­duğu gibi Batı ittifakından sı­nırsız destek alamayacağını gösteriyor. İsrail’in Gazze’de işlediği soykırım karşısında Avrupalı siyasetçiler nezdin­de yaklaşık iki yıldır süren sessizlik, Filistin Devleti’nin Birleşmiş Milletler (BM) Ge­nel Kurulu marjında giderek daha fazla ülke tarafından ta­nınmasıyla bozuluyor. İsra­il’in Gazze’ye 7 Ekim 2023’te başlayan saldırılarının ardın­dan geçen yaklaşık iki yılda Avrupa’nın tutumu uluslara­rası kamuoyunun hedefinde yer alıyor.

AB’nin fiili lideri, yürütme organı Komisyonun başında­ki Alman siyasetçi Ursula von der Leyen’in 14 Ekim 2023’te Tel Aviv’i ziyaret ederek ko­şulsuz destek sunması, Av­rupa’nın tarafsızlık iddiasını zedeleyen ve kıtanın uzun yıl­lardır kurmaya çalıştığı den­geli arabulucu imajını sarsan bir dönüm noktası oldu. Sal­dırıların soykırım niteliği ka­zanmaya başladığı ilerleyen aylarda dahi Avrupa’dan İsra­il hükümetine eleştirel sesin yükselmemesi kamuoyunda öfke uyandırdı.

On binlerin sesi siyasete yön verdi

Yöneticilerini soykırıma suç ortağı olmakla, çifte stan­dartlarla itham eden on bin­ler başkentleri doldururken, bazı ülkeler Filistin Devle­ti’ni tanıyacaklarını dillendi­rerek Avrupa’da değişimin fi­tilini ateşledi.

İspanya, İrlanda, Norveç 28 Mayıs 2024’te, Sloven­ya 4 Haziran 2024’te Filistin Devleti’ni tanıma kararı aldı. AB Komisyonu İsrail’in in­san haklarını ihlal ettiği tes­pit edildi.

Çin: Gazze Filistin’in ayrılmaz parçası

Çin, İsrail’in saldırılarının sona ermesinin ardından yönetim ve yeniden inşa düzenlemelerinde Filistin’in meşru ulusal haklarının güvenceye alınması gerektiğini vurguladı. Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Guo Ciakun, dün yaptığı açıklamada, “Savaş sonrası yönetim ve yeniden inşa düzenlemelerinde Filistin’in meşru ulusal hakları güvenceye alınmalı, iki devletli çözüm hayata geçirilmeli” dedi. Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Guo Ciakun, Gazze’nin Filistin halkına ait ve Filistin topraklarının ayrılmaz parçası olduğunu vurguladı.

Almanya: İlhak çözümü baltalıyor

Almanya Dışişleri Bakanı Johann Wadephul, İsrail’in Filistin topraklarını uluslararası hukuka aykırı şekilde ilhakına yönelik her türlü adımın çatışmalardaki çözüm şansını da baltaladığını söyledi. Wadephul, İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırısının tamamen yanlış bir yol olduğunu belirterek, “İşgal altındaki toprakların uluslararası hukuka aykırı bir şekilde ilhakına yönelik her türlü adım, çatışmayı kalıcı olarak çözme şansını da baltalamaktadır” diye konuştu. Wadephul, “Almanya için Filistin Devleti’nin tanınması, sürecin daha çok sonunda yer almaktadır ancak böyle bir süreç şimdi başlamalıdır” dedi.

İngiltere’nin tavrı Değişti

İngiltere, İsrail’e tam destek veren bir ülkeden Filistin Devleti’ni resmen tanıyan ülke haline geldi. Filistin’i tanıyan yaklaşık 150 ülke arasına giren İngiltere’nin Filistin ve Gazze konusundaki tutumunda 7 Ekim 2023’ten bugüne yaşanan değişimi dikkat çekiyor. İngiltere’de 21 Şubat 2024, İsrail’e ateşkes çağrısının yapıldığı ilk gün oldu. Mayıs 2025’te İsrail’le yürütülen ticaret anlaşması müzakerelerini durduran İngiltere, Filistin topraklarını gasbeden çok sayıda İsrailliye ve İsrail kurumuna yaptırım uyguladı. İngiltere’de 7 Ekim 2023’ten bu yana binlerce Filistin’e destek eylemi yapıldı.