Dicle'den 5 yıl içinde 60 milyar TL’lik yatırım

Mehmet H. GÜLEL

Dicle Elektrik, faaliyet gösterdiği Güneydo­ğu Anadolu Bölgesi’n­de yer alan altı ildeki yatırım­larının açılışlarını ‘Enerjisi Bitmeyen Festival’ mottosuy­la düzenlediği DicleFest et­kinliğiyle yapıyor. Siirt Park AVM açık otoparkında dü­zenlenen festivalin açılış tö­renine Siirt Valisi Kemal Kı­zılkaya, Eksim Holding Yöne­tim Kurulu Başkanı Ebubekir Tivnikli, Dicle Elektrik Yöne­tim Kurulu Başkanı Memet Atalay ve Dicle Elektrik Genel Müdürü Yaşar Arvas’ın yanı sıra çok sayıda davetli katıl­dı.

Bugüne kadar bölgeye 60 milyar TL’nin üzerinde yatı­rım yapan şirket, önümüzde­ki 5 yılda bölgeye 60 milyar TL daha yatırım yapmayı hedefli­yor. 2013 yılından bu yana Si­irt’in elektrik altyapısı için 4 milyar TL’lik yatırım yaptık­larını kaydeden Dicle Elektrik Genel Müdürü Yaşar Arvas, “Önümüzdeki yıllar için de 2,5 milyar TL’lik ek yatırım plan­lıyoruz. Hizmet bölgemizin en az kayıp kaçak oranına sahip ili olan Siirt şehir merkezinde kaçak elektrik kullanımı yüz­de 26’dan yüzde 3’e kadar dü­şürdük ve Türkiye ortalama­sının altına indi” dedi.

En büyük pay akıllı şebekeye ayrıldı

Yeni dönem yatırımları ve bölgedeki son bilgileri payla­şan Yaşar Arvas, dağıtım böl­geleri olan Şanlıurfa, Diyar­bakır, Mardin, Batman, Siirt ve Şırnak’a 2013’ten bu ya­na 60 milyar liralık yatırım yaptıklarını aktardı. Bugün akıllı şebeke dönüşümün­den kırsal alan yatırımları­na, yenilemeden aydınlat­ma projelerine kadar geniş bir alanda yıllık ortalama ya­tırım tutarını yaklaşık 10 kat arttırdıklarını ifade eden Ar­vas, “Yatırım bütçemizde­ki en büyük payı yüzde 25 ile akıllı şebeke projelerimiz oluşturdu. Ayrıca 8 bini aş­kın çalışanımızla bölgenin en büyük istihdam sağlayan şir­ketlerinden biri olduk. Mev­cut yatırımlarımıza ek olarak önümüzdeki beş yılda yapa­cağımız 60 milyar TL’yi aşkın yatırımla birlikte toplam kat­kımız 120 milyar TL’yi aşmış olacak” diye konuştu.

Siirt’te 382 projeye 2,5 milyar TL yatırım planı

Hizmet verdikleri iller ara­sında en az kayıp kaçak oranı­nın Siirt’te olduğunu belirten Arvas, “Özelleştirme öncesi yıllık ortalama yatırım tutarı 54 milyon TL iken, bugün 307 milyon TL. Bu artışla birlik­te şehir genelinde toplamda 4 milyar TL’lik yatırımı haya­ta geçirdik. Sadece son üç yıl­da 1,6 milyar TL’nin üzerin­de yatırım gerçekleştirdik. Bu yatırımlar sonucunda Siirt, hizmet bölgemiz içerisinde en az kayıp kaçak oranına sa­hip il oldu” ifadelerini kullan­dı. Şirket, önümüzdeki 10 yıl içerisinde ise kırsal alan akıllı şebeke dönüşümüne yönelik 382 projeye 2,5 milyar TL ya­tırım yapmayı planlıyor.

Öte yandan Dicle Elekt­rik’in Ar-Ge Merkezi bün­yesinde geliştirilen Data­link projesi sayesinde, GSM kapsamasının sınırlı olduğu bölgelerde de şebeke izleme ve sayaç okuma gibi işlemler uzaktan yapılabiliyor. Hiz­met bölgesinde bulunan 1,3 milyon abonede kayıp kaça­ğı yapay zekâ ile tespit edi­yor. Devir aldığı dönemde hizmet bölgesinde kayıp ka­çak kullanımı yüzde 76 ora­nını bugün yüzde 37’ye kadar düşürdü.

Hizmet bölgesinin altyapısal ihtiyaçlarına özel teknolojilerin geliştiren şir­ket, bugüne kadar 79 proje­ye, 25’in üzerinde akademik yayın ve tescilli buluş yaptı. Bunun yanı sıra 15’ten fazla üniversite ve 50’nin üzerinde firma ile iş birliğine gitti. Şir­ket, İHA destekli hat kontrol­leri, robotik bakım sistemleri ve yeraltı tarama teknolojile­ri gibi uygulamaları da enerji altyapısına dâhil ederek ope­rasyonel süreçlerinde yüzde 70’e varan zaman tasarrufu sağlıyor.

DicleFest enerji, sanat ve teknolojiyi buluşturuyor

Üçüncüsü Siirt’te düzenlenen ve önceki gün başlayan DicleFest, dört gün boyunca Siirtlilere konserler, tiyatrolar ve bilimsel deneyim alanları sunuyor. Ziyaretçiler, festival alanında dev planetaryum çadırı, Van de Graaff jeneratörü, plazma küresi ve interaktif enerji deneyim alanları bulunuyor. Bunların yanı sıra akıllı şebeke dönüşümü, kaçakla mücadelede kullanılan dron teknolojileri ve veri analitiği uygulamaları da festivalde ziyaretçilere tanıtılıyor. Bugüne kadar Diyarbakır, Batman ve Siirt’te düzenlenen DicleFest’in, Şanlıurfa, Mardin ve Şırnak’ta da düzenlenmesi planlanıyor.

Yasaklı mısır ekimi enerji sistemini zorluyor

Tarım ve Orman Bakanlığı’nın “tarımsal yeraltı su kısıtı” nedeniyle ikinci ürün mısır ekimini yasaklamasına rağmen, bu yıl Şanlıurfa ve Mardin’de 1 milyon 647 bin dekar alanda mısır ekimi yapıldığını ileten Arvas, “Bu alanların büyük kısmı 800 metre derinlikteki ruhsatsız kuyulardan aşırı enerji tüketen motopomplar kullanılarak kaçak elektrikle sulanıyor. Son iki yılda tespit ettiğimiz ve neredeyse tamamı sulama için kullanılan 11 bin 454 kaçak trafonun 6 bin 416’sı Şanlıurfa’da bulunuyor. Yasaklara rağmen sürdürülen bu üretim, hem enerji altyapısını hem de su kaynaklarını kritik düzeyde tehdit ediyor” dedi.