117 yaşındaki kadının DNA’sı, uzun yaşamın sırlarına ışık tuttu

Barselona’daki Josep Carreras Lösemi Araştırma Enstitüsü öncülüğünde yürütülen çalışmada, Branyas’ın kan, tükürük, idrar ve dışkı örnekleri analiz edildi. Araştırmacılar, Branyas’ın hücrelerinin biyolojik olarak kronolojik yaşından çok daha genç olduğunu ortaya koydu. Onun genomu, uzun ömür, bağışıklık sistemi sağlığı ve kalp-damar hastalıklarına karşı dirençle ilişkilendirilen nadir genetik varyantlar içeriyordu.

Branyas, yaşadığı Katalonya bölgesindeki kadınların ortalama ömründen 30 yıl fazla yaşadı. Bu süreçte genel sağlık durumu oldukça iyiydi. Kalp-damar sağlığı mükemmeldi, vücudundaki iltihap seviyeleri ise şaşırtıcı derecede düşüktü. “Kötü” kolesterol ve trigliserit seviyeleri düşük, “iyi” kolesterol düzeyleri ise yüksekti. Ayrıca bağışıklık sistemi ve bağırsak mikrobiyomu, çok daha genç bireylerle benzerlik gösteriyordu.

Branyas’ın yaşam tarzı da oldukça dikkat çekiciydi: zihinsel, sosyal ve fiziksel olarak aktif bir hayat sürmüştü. Akdeniz tipi beslenme düzeni ve yoğurt tüketimi gibi faktörlerin etkisi olsa da, araştırmacılara göre bu derece uzun bir ömür büyük oranda genetik ve çevresel faktörlerin birleşimine dayanıyor.

İlginç bir bulgu ise Branyas’ın telomer uzunluğu ile ilgili. Telomerler, kromozomların uçlarını koruyan yapılardır ve kısalmaları genellikle yaşlanma ve ölüm riskiyle ilişkilidir. Ancak Branyas’ta bu telomerlerde “büyük bir erozyon” olduğu saptandı. Bilim insanları, bu durumun tersine, hücresel ömrü sınırlayarak kanser gibi hastalıkların gelişmesini önlemiş olabileceğini düşünüyor.

Araştırmanın başyazarları Eloy Santos-Pujol ve Aleix Noguera-Castells, bu çalışmanın tek bir kişiye dayandığını ve daha geniş örneklem gruplarına ihtiyaç duyulduğunu vurgulasa da, elde edilen bulgular insan yaşlanmasına dair yeni stratejiler ve sağlıklı yaşlanma biyobelirteçleri için umut vadediyor.

Branyas’ın nadir görülen yaşam süresi, bilim insanlarına aşırı uzun ömürlerin nasıl mümkün olabildiğini araştırmak için eşsiz bir fırsat sundu. Araştırma, Cell Reports Medicine dergisinde yayımlandı.