Spot LNG’de en büyük kontrat alıcısı Türkiye oldu

MEHMET KAYA

Bazıları iki-üç yıl gibi enerji anlaşmaları için kısa sayılabilecek süreler olsa da görünüm yıllık 15 milyar metreküpe kadar çıkacak bir hacim oluştu. Ülke adı geçse de bu anlaşmaları BOTAŞ yapıyor. Serbestleşmiş olsa da doğalgaz piyasasında BOTAŞ Türkiye’nin özel sektörün çok az LNG alımı dışında, piyasanın hemen hemen tamamına hakim. BOTAŞ’ın son yıllarda imzaladığı kontratlarla elde ettiği LNG’yi “nasıl değerlendireceğine” yönelik kapsamlı bir plan kamuoyuna açıklanmadı. Ancak bölgesel gelişmeler ışığında, görece pahalı bu gazın bir kısmının iç piyasada kullanılması olası ama tamamının kullanılması oldukça yüksek bir maliyet. Bu ortamda BOTAŞ’ın kontratlarda bulunan başka müşterilere satış imkanını değerlendirmek üzere Avrupa merkezli bir ticaret şirketi kurması olası görünüyor. Bu şirket, başta LNG olmak üzere, BOTAŞ’ın elindeki gaz kontratlarıyla başka ülkelere spot piyasada gaz satışını yürütebilir.

Yeni bir şirket kurulabilir

Enerji alanında BOTAŞ’ın TPAO odaklı bir dizi yurt dışı faaliyeti bulunuyor. Bu amaçla her iki şirketin kurduğu yurt dışı şirketler, 2020’de, 4646 Sayılı yasaya eklenen Ek Madde 1’e bağlı olarak Türkiye’de kurulmuş şirketlere tüm hak ve yükümlülüklerini devrettiler. TPIC, Botaş International gibi şirketler Ankara merkezli olarak faaliyetlerini yürütüyor. TPIC Türkiye’deki petrol ve gaz arama, sondaj, çıkarma faaliyetlerini yürütüyor. Bu şirketin aynı zamanda ticaret yetkisi de bulunuyor.

Diğer yandan, BOTAŞ’ın son dönem LNG spot piyasası için çok sayıda kontrat imzalaması, üstelik bunların son 1 yılda yoğunlaşması bu kontratlarla elde edilecek LNG’nin ticaretinin, üçüncü taraflara satılmasını gündeme getirdi. Bu konuda BOTAŞ’ın Avrupa Merkezli yeni bir şirketi kurması ihtimalini akla getirdi. Böyle bir şirket, BOTAŞ’ın LNG spot piyasa ticaretini kolaylaştırabilir. Diğer yandan, İstanbul’un bir gaz merkezi olması girişimleri şimdilik yoğun gündemde olmasa da bu yöndeki kararlılık biliniyor.

Türkiye, gelecek birkaç yılda LNG spot piyasasında varlığını sürdürecek. Elbette bu pahalı bir ticaret, kar ya da zarar olasılığı var. Diğer yandan enerji arzındaki küresel riskler dikkate alındığında, iç ihtiyacı karşılamak için de kontrat sahibi olmak önemli.