TBMM yeni yasama dönemine başlıyor: Hangi konular görüşülecek?

Yeni dönemde yoğun bir gündem Meclis'i beklerken çözüm süreci kapsamındaki yasal düzenlemelere ilişkin hazırlıklar en çok konuşulacak ve tartışılacak konulardan olacak.

Bu yıl Meclis gündeminde başta çözüm komisyonunun çalışmaları ve terör örgütü PKK üyeleri ile ilgili yasa hazırlıkları olmak üzere 11'inci yargı paketi ve infaz düzenlemeleri, CHP'ye yönelik iktidar baskısı ve tutuklu belediye başkanları, dış siyasetin iç siyasete yansımaları gibi önemli başlıklar olacak.

CHP'den Erdoğan'a protesto

DW Türkçe'in haberine göre, Meclis'in ilk günü yapılacak özel oturumda Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın konuşma yapması ve gündemdeki konulara ilişkin mesajlar vermesi bekleniyor.

Ancak CHP Erdoğan'ın konuşma yapacağı özel oturuma bu yıl katılmama kararı aldı.

CHP Sözcüsü Deniz Yücel, yaptığı açıklamada aldıkları bu kararı açıklayarak "1 Ekim'de Meclis açılacak. Merak edilen bir konu, Meclis açılışına CHP'nin katılıp katılmayacağı. Böyle bir siyasi ortamda biz Cumhurbaşkanı'nı ne oturarak ne de ayakta karşılarız. Bizim nezdimizde meşruiyetini yitirmiştir. Ancak elbette ki milletvekillerimizce diğer programlara katılım sağlanacak" ifadelerini kullandı.

CHP iktidar ile sürdürülen "normalleşme süreci" çerçevesinde geçen yılki açılışta Erdoğan'ı ayakta karşılamış ve Özel yönetiminin attığı bu adım hem parti içinde hem de tabanda çok tartışma yaratmıştı. Bu karara katılmayan bazı CHP'li vekiller ayağa kalkmazken bazıları ise kuliste beklemişti.

Yeni yasama döneminde CHP'nin tutuklu cumhurbaşkanı adayı ve İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Başkanı Ekrem İmamoğlu ile birlikte belediye başkanları ile ilgili durumu yeniden gündeme taşıması bekleniyor.

CHP duruşmaların TRT'den canlı yayımlanması için geçen dönemde teklif vermişti.

Bu arada CHP Genel Başkanı Özgür Özel hakkında TBMM'ye gönderilen fezleke sayısının Eylül ayı başında gelen sonuncular ile 31'e çıktı. TBMM Başkanlığına geldikten sonra karma komisyona sevk edilen fezlekelerin sayısının artıp artmayacağı yeni dönemde de konuşulacak.

Çözüm komisyonu ve yasal adımlar

Bu yasama yılında Meclis'teki en önemli gündem maddelerinden birisi iktidarın "Terörsüz Türkiye" olarak adlandırdığı süreç kapsamında yapılması beklenen yasal düzenlemeler olacak.

Bu konuda en tartışma yaratan başlıklar ise örgütten ayrılanların entegrasyonun nasıl olacağına yönelik kamuoyunda "Eve Dönüş" olarak adlandırılan yasa, infaz düzenlemeleri ile MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli'nin dile getirdiği “umut hakkı” olacak.

Süreçle ilgili kurulan ve yaz aylarında çalışmalarını sürdüren Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu'nundinlemelerinin birkaç hafta içinde tamamlanması öngörülüyor.

Komisyonun 13'üncü toplantısının bu hafta Perşembe yapılmasının ardından diğer haftalar Adalet ve Dışişleri bakanları ile MİT Başkanı'nı da dinlenmesi gündemde. MİT Başkanı İbrahim Kalın'ın örgütün silah bırakması ile ilgili son gelişmeler hakkında komisyonu bilgilendirmesi bekleniyor.

Komisyonun dinlemelerin ardından bir rapor hazırlaması da planlanıyor.

Komisyon teröristbaşı Öcalan'ı dinleyecek mi?

DEM Parti yaz aylarında sık sık komisyonun İmralı'da cezaevindeki terör örgütü PKK elebaşı Abdullah Öcalan'ı da dinlemesi gerektiğinde ısrarcı olmuştu ve yeni dönemde bu ısrarını sürdürmesi bekleniyor.

Ancak teröristbaşı Öcalan'ın dinlenmesi konusu henüz komisyonun resmi gündemine alınmadı.

Bu nedenle önümüzdeki haftalarda komisyonun içinden oluşturulacak küçük bir heyetin İmralı'ya gidip gitmeyeceği ve hangi partinin bu heyete üye vereceği en çok tartışılacak konulardan biri olacak.

TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş da konunun henüz komisyon gündemine gelmediğini hatırlatarak "Gündeme gelirse karar nitelikli çoğunlukla alınacak. Komisyon buna karar verecek" demişti.

Uçum'dan 7 adım, 11. yargı paketi

Bu arada Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Mehmet Uçum, X hesabından paylaştığı son yazısında süreç kapsamında hangi adımların atılacağına ilişkin değerlendirme yaptı.

Uçum, silah bırakmanın pratikte teyit edilmesine bağlı olarak geçiş sürecine dair rapor hazırlanmasında geniş bir mutabakatın olduğunu söyleyerek "geçiş süreci hukukuna ilişkin TBMM adımlarını” şöyle sıraladı:

"Komisyonda hukuk politikası öneren raporun hazırlanması, raporun TBMM Başkanlığına sunulması, rapora dayanılarak geçiş süreci kanununa ilişkin teklifin hazırlanması, teklifin Meclis Başkanlığına sunulması, teklifin yasalaştırma sürecine girmesi, TBMM'nin teklifi kanun olarak kabul etmesi, Erdoğan'ın yasayı onayı ve Resmi Gazete'de yayımlanması."

Geçen yasama döneminde DEM Parti'nin beklentilerini çok karşılamayan 10. yargı paketinin ardından bu dönem 11. paket TBMM gündemine gelecek. Adalet Bakanı Yılmaz Tunç paketin son gelinen taslağında infaz düzenlemesi, bilişim suçları, telefon dolandırıcılığı, sanal bahis, sanal kumar gibi toplumu rahatsız eden konuların yer aldığını aktardı.

Heybeliada için yasa teklifi gelir mi?

TBMM'de yeni dönemde takip edilecek bir diğer konu da 1971 yılından bu yana kapalı olan Heybeliada Ruhban Okulu'nun açılması için yasal düzenlemeler olabilir.

ABD Başkanı Donald Trump ile Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Beyaz Saray görüşmesinde gündeme gelen konu ile ilgili önümüzdeki dönemde ne tür somut adımlar atılacağı merak ediliyor. 

Okul yasa ile kapatıldığı için açılması için de yeni bir yasanın çıkartılmasının en uygun ve kolay yol olduğu düşünülüyor.

Cumhur İttifakı'nın TBMM'de yasa geçirmek için yeterli çoğunluğu bulunuyor. Bazı muhalefet partilerinden de böyle bir düzenlemeye olumlu oy gelebileceği tahmin ediliyor.

Milli Eğitim Bakanlığı bu okulun açılmasıyla ilgili bir süredir hazırlıklarını yapıyordu.

Hukukçulara göre böyle bir yasa ile Ruhban Okulu gibi azınlık dini eğitim kurumlarına, standart yükseköğretim sisteminin dışında Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı veya özel bir statüde faaliyet gösterme imkanı tanınabilir. Gündemdeki bir başka yöntem ise okulun bir yükseköğretim kurumu yerine, yalnızca din eğitimi veren bir vakıf olarak tanınması ve buna göre düzenlenmesi. Ayrıca Ruhban Okulu'nun mevcut bir devlet üniversitesine bağlı bir bölüm ya da enstitü olarak açılabileceğini savunanlar da bulunuyor.

Yeni milletvekili transferleri olur mu?

Yeni yasama yılında merakla takip edilecek bir diğer başlık ise olası yeni milletvekili transferleri olacak.

İç siyasette yaz aylarında CHP'li belediyelere yönelik operasyonlar bolca konuşulurken, bazı belediye başkanlarının AKP'ye geçmesi çok tartışma yaratmıştı. İktidarın transferleri Meclis'te de sürdürüp sürdürmeyeceği yakından takip edilecek.

Ekonominin durumu ve bütçe görüşmeleri

TBMM'de sonbahar ve kış aylarında konuşulacak bir diğer önemli ve yakıcı konu da ekonomideki son durum ve halkın düşen alım gücü olacak.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Fatih Karahan, 7 Ekim'de TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda sunum yapacak ve küresel gelişmeler, Türkiye ekonomisi, enflasyon ve para politikasıyla ilgili son durumu aktaracak.

17 Ekim'e kadar Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın 2026 bütçe teklifini TBMM'ye gönderilmesi bekleniyor. Plan Bütçe Komisyonunun bütçe mesaisinin ise ekim ayı sonunda başlaması ve Kasım'da devam etmesi planlanıyor.