Araştırma: Müzik Aleti Çalmak Beyni Yaşlanmaya Karşı Koruyor

Kanada ve Çin’den bilim insanlarının ortaklaşa yürüttüğü yeni bir araştırma, müzik aleti çalmanın beynin yaşlanma etkilerine karşı koruyucu bir rol oynadığını ortaya koydu.

Araştırmaya göre, müzikle düzenli olarak ilgilenen yaşlı bireylerin beyinleri, dikkat gerektiren görevlerde daha az çabayla odaklanabiliyor. Bu durum, yaşlanmayla birlikte ortaya çıkan bilişsel yavaşlamalara karşı beynin daha dirençli kaldığını gösteriyor.

Uzmanlar, bu etkinin “bilişsel rezerv” adı verilen mekanizma sayesinde gerçekleştiğini belirtiyor. Bilişsel rezerv, beynin yaşla birlikte işlevselliğini korumasını sağlayarak, ileri yaşlarda dahi genç bir beyin gibi çalışmasına yardımcı oluyor.

Müzik Beyni “İnce Ayarlı” Tutuyor

Araştırmada, uzun yıllar müzikle uğraşan kişilerin işitme, hareket ve konuşma merkezleri arasındaki bağlantıların güçlendiği belirlendi. Bu sayede müzisyenler, kalabalık ortamlarda bir sesi diğerlerinden ayırt etme gibi karmaşık görevlerde daha başarılı oldu.

Araştırmanın yürütücülerinden Dr. Yi Du, BBC Science Focus’a yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı:

“Nasıl ki iyi akort edilmiş bir enstrümanı duymak için sesini artırmanız gerekmez, uzun süre müzikle ilgilenen kişilerin beyinleri de yıllar süren pratik sayesinde ‘ince ayarlı’ kalır.”

PLOS Biology dergisinde yayımlanan çalışmada, fMRI (fonksiyonel manyetik rezonans görüntüleme) yöntemiyle beyin aktiviteleri incelendi. Bulgular, müzik eğitimi almamış yaşlı bireylerin beyinlerinde işitsel işlem bölgelerinde daha yoğun aktivite görüldüğünü ortaya koydu. Araştırmacılar, bu durumun yaşla birlikte azalan bilişsel kapasiteyi telafi etme çabası olduğunu belirtti.

Buna karşılık, müzisyen yaşlı bireylerin beyin aktiviteleri genç bireylerinkine daha yakın bulundu. Özellikle beynin sağ yarı küresindeki düşük aktivitenin, kalabalıkta konuşmaları ayırt etme becerisiyle bağlantılı olduğu tespit edildi.

Müzik, Hareket ve Konuşma Merkezlerini de Güçlendiriyor

Araştırma sonuçlarına göre, müzikle ilgilenen yaşlı katılımcıların beyinlerinde hareket kontrolünden sorumlu sol precentral girus bölgesinde gençlerle benzer aktiviteler gözlendi. Bu bölge, sağ el ve kol gibi vücut hareketlerini kontrol etmenin yanı sıra konuşma ve istemli eylemleri planlamada da görev alıyor.

Bilim insanları, bu değişimlerin Alzheimer veya demans gibi nörolojik hastalıklarla değil, “normal yaşlanma süreci”ne bağlı zihinsel farklılıklarla ilişkili olduğunu vurguladı.

32 Yıllık Deneyimle Güçlenen Beyinler

Çalışmaya, ortalama 65 yaşında olup en az 32 yıldır enstrüman çalan 25 müzisyen, müzik geçmişi olmayan 25 yaşlı birey ve müzikle ilgilenmeyen 20 genç yetişkin katıldı. Tüm katılımcıların sağlıklı, sağ elini baskın kullanan ve işitme sorunu bulunmayan bireyler olduğu belirtildi.

Deney sırasında, katılımcılar “ba”, “da”, “pa” ve “ta” hecelerini farklı gürültü seviyelerinde dinledi. Sonuçlar, müzisyen yaşlı bireylerin düşük gürültü koşullarında bile heceleri daha net ayırt edebildiğini gösterdi.

Araştırmacılar, haftada yaklaşık 12 saat enstrüman çalmanın, zihinsel rezervin güçlenmesine önemli katkı sağladığını ifade etti.

Müzik, Bilişsel Yaşlanmayı Yavaşlatıyor

Araştırmanın sonuçları, yaşlı bireylerde müzik eğitiminin teşvik edilmesinin, demans ve benzeri bilişsel bozuklukların önlenmesinde yeni bir yol olabileceğini ortaya koydu.

Japonya’daki Kyoto Üniversitesi tarafından yapılan başka bir çalışma da bu bulguları destekliyor. Imaging Neuroscience dergisinde yayımlanan araştırmada, 70’li yaşlarında enstrüman çalmayı öğrenen kişilerin, dört yıl sonra yapılan sözel hafıza testlerinde daha yüksek puan aldığı tespit edildi. Düzenli olarak müzikle ilgilenmeye devam edenlerin ise bilişsel testlerde en başarılı grubu oluşturduğu bildirildi.

Editör: İlarya Naz Atmaca