0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Washington’un çip ihracat kısıtlamalarına karşılık Pekin, nadir toprak minerallerine yönelik yeni lisans sistemiyle küresel tedarik zincirlerini kontrol altına aldı. Uzmanlar, bu hamlenin ABD ve dünya ekonomisi üzerinde geniş etkiler yaratabileceğini belirtiyor.

Çin, ABD’nin ileri düzey bilgisayar çipleri ve üretim ekipmanlarına yönelik ihracat kısıtlamalarına karşılık olarak nadird toprak mineralleri üzerindeki denetimini sıkılaştırdı. Yeni lisans sistemi, yalnızca ABD ekonomisini değil, küresel çapta tedarik zincirlerini de etkileyebilir.

Son üç yılda Washington, dünya genelinde şirketlerin Çin’e çip göndermesini engelleyen kurallar koymuş ve bu adımların Çin’in yapay zekâ yarışında üstünlük sağlamasını önlemek için gerekli olduğunu savunmuştu. Ancak Pekin’in duyurduğu kapsamlı kısıtlamalar, ABD’nin kendi oyununu Çin’e karşı oynayabileceğini gösterdi.

Analistlere göre, Çin’in nadir toprak minerallerindeki hâkimiyeti, tedarik zincirlerini silah olarak kullanmada ABD’den daha güçlü olmasını sağlıyor. Johns Hopkins Üniversitesi’nden Henry Farrell, “Çin, ABD’nin oyun kitabından bir sayfa almayı ve oyunu daha iyi oynamayı öğrendi” değerlendirmesinde bulundu.

Başkan Donald Trump, Çin’in kısıtlamalara geri adım atmaması halinde 1 Kasım’da Çin ithalatına yüzde 100 ek vergi koymakla tehdit etti. Trump ayrıca, Çin’den yapılan bazı ithalatları durdurmayı ve diğer sektörlerde benzer adımlar atmayı planladığını sosyal medyadan duyurdu.

Çinli yetkililer ise ABD’nin tehdit ve tarifelerine tepki göstererek, “ABD bir yandan diyalogdan bahsediyor, diğer yandan gözdağı veriyor” açıklamasında bulundu. Uzmanlar, Çin’in lisans sisteminin etkilerinin, ABD’nin çip kontrollerinden çok daha geniş olabileceğini vurguluyor.

Bu adımlar, ABD ve Çin’in birbirine karşı tedarik zincirlerini birer müzakere aracı olarak kullandığını gösteriyor. Ancak Çin’in uygulaması, ticaret ortaklarını korkutarak ülkenin güvenilir bir ticaret ortağı olarak itibarını zedeleme riski de taşıyor. Peterson Uluslararası Ekonomi Enstitüsü’nden Martin Chorzempa, “Çin çip kısıtlamalarını uygular ama ABD nadir toprak üretimini artırmada gecikirse, bu ABD için ciddi sorun yaratır” dedi.

Uzmanlar, ABD ve Çin arasındaki bu stratejik mücadelede her iki tarafın da küresel ekonomi üzerindeki etkisinin büyük olacağını ve belirsizliğin piyasaları sarsabileceğini belirtiyor. Çin’in yeni lisans sistemi, 2020’den bu yana uygulanan tedarik zinciri hamlelerinin en kapsamlısı olarak değerlendiriliyor.

Editör: İlarya Naz ATMACA