Hurdamız dışarı, paramız yabancıya çözüm: Fabrika

Başak Nur GÖKÇAM

Türkiye, camdan plas­tiğe, bakırdan alü­minyuma kadar pek çok materyalde başarılı bir geri dönüşüm altyapısına sa­hipken, stratejik öneme sahip paslanmaz çelikte bu zinciri tamamlayamıyor.

Her yıl 115 milyon dolarlık paslanmaz çe­lik hurdasını işleyemediği için yurt dışına gönderen ve aynı malı 285 milyon dolara geri alan ülkemiz, yalnızca hurda ihracatında değil, sanayi reka­betinde de önemli bir kayıp ya­şıyor. Oysa kurulacak entegre bir paslanmaz çelik fabrikası, bu değerli ham maddenin yurt içinde geri dönüştürülmesini sağlayarak hem dövizin ülkede kalmasına hem de iç pazarın yerli üretimle karşılanmasına imkân tanıyacak.

Paslanmaz çelikteki geri dönüşüm konusunun Türki­ye için çok önemli bir konu ol­duğuna dikkat çeken Endüst­riyel Mutfak, Çamaşırhane, Servis ve İkram Ekipmanla­rı Sanayicileri ve İşadamla­rı Derneği (TUSİD) Yönetim Kurulu Başkanı Bekir Topuz, devletin desteğiyle kurulacak bir entegre paslanmaz çelik fabrikasının hem geri dönü­şümde ülkemize büyük avan­taj sağlayacağını hem de iç pazarın tüm paslanmaz çelik ihtiyacının yerli olarak kar­şılanmasının önünü açacağı­nı ifade etti. Türkiye’de üre­tim olmamasına karşın yıllar­dır paslanmaz çeliğe ek vergi ödediklerini belirten Topuz, “Bu ek vergiler nedeniyle fi­yatlar yükseliyor ve ithalat her geçen gün artıyor” dedi.

Ülkemizde hurda paslanma­zın, içeride fabrika olmadığı için dışarıya satılmak zorunda olduğunu vurgulayan TUSİD Başkanı Bekir Topuz, “Tonu­nu bin 150 dolardan sattığımız ürünü 2 bin 850 dolardan ge­ri alıyoruz. Türkiye’de birçok sektörün geri dönüşümü olma­sına karşın paslanmazda bir geri dönüşüm mekanizması kurulamadı” diye ekledi.

“Üretilmeyen mala 12 yıldır %12 vergi ödüyoruz”

Üretilmeyen bir malla ilgili 14 yıldır yüzde 12 vergi öde­diklerini söyleyen Topuz, “Bir de bunun üzerine anti dam­ping soruşturması açılıyor. Türkiye’de üretici olarak gö­rünen tek bir firma var, on­ların da yaptığı, ürünü dışa­rıdan kalın olarak getirip bu­rada inceltmek.

Bu firma bu şekilde yılda 50-60 milyon dolar kâr ediyor, Türkiye’de­ki bütün üreticiler ise ek ver­gi ödemek zorunda kalıyor, bu sefer fiyatlar yükseliyor ve pa­zarlarımızı kaybetme tehlike­si ile karşı karşıya kalıyoruz. Türkiye’de paslanmaz çelik üzerindeki bu haksız vergile­rin bir an önce kalkması ge­rekiyor” önerisinde bulundu.

115 milyon dolara satıp 285 milyon dolara geri alıyoruz

Türkiye’de şu an kurulu bir paslanmaz çelik fabrikası ol­madığı için bunun geri dönü­şümünün de yapılamadığını ve elimizdeki hurdayı yurt­dışına satmak zorunda kal­dığımızın altını çizen Topuz, “Türkiye’de yıllık 650 bin ton paslanmaz çelik geliyor ve bu­nun da 100 bin tonu fire ola­rak geri dönüşüme gidiyor. Yani 115 milyon dolara mec­buren yurt dışına sattığımız hurdayı dönüp 285 milyon do­lara geri alıyoruz.

Eğer burada entegre bir paslanmaz çelik fabrikası kurulabilse bu para da Türkiye’de kalacak. Bütün ürünlerin hurdası Türkiye’de kalıp tekrar ekonomiye ka­zandırılırken sadece paslan­maz çeliğin hurdası yurtdışı­na çıkıyor. Biz alüminyumun, bakırın ve diğer metallerin hurdasını dışarıdan getirip Türkiye’de işlerken, kendi paslanmazımızı ve asıl değer­li olanı maalesef dışarıya gön­deriyoruz” dedi.

Sektördeki yatırımlar öz sermaye ile yapılıyor

Endüstriyel mutfak sektörünün her zaman ihracatı en güçlü sektörlerin başında geldiğine vurgu yapan TUSİD Yönetim Kurulu Başkanı Bekir Topuz, “Toplamda 100’den fazla ülkeye ihracatımız var. Ancak kârlılıkta tüm sektörlerde olduğu gibi bizde de ciddi bir düşüş yaşanıyor. Kârlılığın ortalama yarı yarıya düştüğünü söyleyebiliriz.

Ekonomideki tüm zorlu şartlara rağmen sektörde yatırımların devam ettiğinin de altını çizmek isterim. Şu an bizim bildiğimiz beş tane ciddi yatırım var ve bunlar istihdama da önemli katkı sağlayacak. Ama tabi tüm bu yatırımlar öz sermaye ile yapılıyor. Mevcut faiz oranları ile kredi kullanıp yeni yatırım yapmak çok zor” diye konuştu.

Konkordatoların sebebi yüksek faizler ve banka borçları

Son dönemde piyasada artan konkordatoları da değerlendiren Topuz, bunların en büyük sebebinin yüksek faizler nedeniyle oluşan banka borçları olduğunu vurguladı. Türkiye’de birçok firmanın yıllardır kredilerle büyüdüğünü ve işlerin hep kredilerle döndüğünü ifade eden TUSİD Yönetim Kurulu Başkanı Bekir Topuz, “Firma şimdiye kadar hep krediyle gelmiş. Ama faizler artık yüzde 50’lerin üzerine çıkınca, terste kaldılar, toparlayamadılar. Sadece faiz ödemeleri firmaların toplam gelirlerini geçmeye başladı.

Aslında konkordato ilan eden birçok firma iş yapıyor, mal satıyor, faaliyetlerine devam ediyor. Ama banka borçları tavana çıkınca mecburiyetten konkordatoya gidiyorlar. Konkordato ilan eden firmaların borçlarının yüzde 90’ı bankalara yüzde 10’u reel firmalaradır. Tabi bu durum o firmanın iş yaptığı diğer firmaları da çok olumsuz etkiliyor ve piyasada bir bozulmaya neden oluyor. O sebeple reel sektörü koruyacak şekilde düzenleme getirilmesi gerekiyor” dedi.

“İthalata eğilim sektör için önemli bir tehlike”

Çin’deki ithalatının artışının en büyük sebebinin paslanmaz çeliğe gelen ek vergiler ve anti damping dedikoduları olduğunu belirten TUSİD Yönetim Kurulu Başkanı Bekir Topuz, “Büyük firmalara iş yapan birçok tedarikçi işini kaybetti. Firmalar burada üretim yaptırmak yerine fiyatlar çok daha ucuz kaldığı için dönüp Çin’den ithalat yapmaya başladılar. Geçtiğimiz sene başlayan bu ithalat artışının maalesef bu sene de devam ettiğini görüyoruz. Her geçen gün sanayideki ithalatçılık eğilimi artıyor. Bu eğilimi sanayimiz için önemli bir tehlike olarak görüyoruz” ifadelerini kullandı.