Recep ŞENYURT
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK), ülkemizde yalnızca dört tesiste üretimi gerçekleştirilen ve akaryakıtın çevreye olan etkisini büyük oranda azaltan biyoetanolün “benzinle harmanlama” oranını yüzde 1 seviyesine çekmek istiyor. Tarafların görüşlerine açılan tebliğ, bu haliyle yürürlüğe girer ise yaklaşık 500 milyon dolar tutarındaki yatırımla hayata geçirilen tesisler kapanma riskiyle karşı karşıya kalacak.
Türkiye’de biyetanolün benzine harmanlanması süreci, Avrupa Birliği uyum süreci ve çevre politikaları gereği 2014 yılında yüzde 3’lük zorunlu bir oranla başladı. Bu oran uzun yıllar uygulandı ancak 2020 yılındaki pandemi döneminde, ülkenin kolonya ve dezenfektan ihtiyacını karşılamak amacıyla harmanlama zorunluluğu üç aylığına askıya alındı. Pandemi sonrası tekrar başlayan harmanlama, 2023 yılının başından itibaren yüzde 2 olarak devam etti. Bu düşüşte, emniyet stoklarının erimesi, pandemi ile birlikte bireysel araç kullanımının artmasına paralel benzin tüketiminin yükselmesi gibi faktörler etkili oldu.
Zararlı gazların salınımını önemli ölçüde azaltıyor
Biyoetanol Üreticileri Derneği Yönetim Kurulu Üyesi ve Tezkim Tarımsal Kimya A.Ş. Genel Müdürü Mehmet Ufuk Tezcan, biyoetanolün çevre, ekonomi ve enerji politikaları açısından büyük önem taşıdığına dikkat çekerek, “Biyoetanol fosil yakıtların aksine çevresel açıdan temiz, ekonomik ve sürdürülebilir bir enerji kaynağıdır” dedi. Biyoetanolün benzinle harmanlandığında yüzde 35 oranında oksijen taşıması sayesinde motorlarda yanmayı iyileştirdiğini aktaran Tezcan, karbon monoksit ve azot oksit gibi zararlı gazların salınımını azalttığını anımsattı.
Biyoetanolün özellikle büyük şehirlerde yoğun araç trafiğinden kaynaklanan zehirli gaz tabakalarının azaltılmasına da önemli katkı sağladığını belirten Tezcan, “Biz, iklim krizi, karbon ayak izinin azaltılması ve AB politikalarına uyum sürecinde karışım oranının kademeli olarak yüzde 10’a artırılmasını beklerken yüzde 1’e düşürülmesine yönelik bir uygulamayla karşı karşıya kaldık. Fosil yakıtlarda dışa bağımlı olan ülkemizde ithalata ödeyeceğimiz yüz milyonlarca dolarlık bir kaynağın ülkemizde kalması, yerli ve milli imkânlarla bu ihtiyacın karşılanması noktasında kararın tekrar gözden geçirilmesini bekliyoruz” diye konuştu.
“EPDK’nın taslağı sektör için riskli”
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nun (EPDK) harmanlama oranını yüzde 1’e düşürmeye yönelik taslak çalışması yaptığını bunun da ciddi riskler barındırdığını ifade eden Tezcan, bu düzenlemenin milli üretime, istihdama ve çevreye büyük zarar vereceğini aktardı. Biyoetanol kullanımının azalmasının tarım ve sanayi üzerinde olumsuz etkiler yaratacağını söyleyen Tezcan, “Oranın düşürülmesi, tesislerin kapasite azaltmasına ve hatta kapanmasına yol açarak ciddi ekonomik kayıplara neden olacaktır. Yerli tarım ürünleri işlenemez hale gelecek. İstihdam kayıpları yaşanacak. Çevreye zararlı emisyonlar artacak. Milli sermaye ile yapılan yatırımlar zarar görecektir” dedi.
“Yerli üretim desteklenmeli”
Türkiye’de biyoetanol üretiminin dört büyük firma tarafından gerçekleştirildiğini hatırlatan Tezcan, son EPDK taslağının biyoetanol harmanlama oranını yüzde 2’den yüzde 1’e düşürmenin yanı sıra, bu düzenlemenin 2023, 2024, 2025 ve 2026 yıllarını kapsayacak şekilde geçmişe yönelik uygulanmasının da gündeme geldiğini kaydederek, bunun bugüne kadar tebliğe uyan akaryakıt dağıtım firmalarını adeta cezalandırmak, uymayan firmaları ise ödüllendirmek anlamına geleceğini ifade etti.
Tamamen yerli hammaddeyle üretilen biyoetanolün ülke ekonomisine tarım, sanayi üretimi, istihdam ve katma değer açısından önemli katkılar sunduğunu belirten Tezcan şunları kaydetti: “Pandemi öncesi uygulanan yüzde 3 harmanlama oranına geri dönülmesi gerektiğini güçlü bir şekilde savunuyoruz.
Mevcut yerli üretim kapasitesi, yüzde 3 oranını fazlasıyla karşılayabilecek durumdadır ve hatta yüzde 10 gibi daha yüksek oranlara çok hızlı bir şekilde adapte olabilecek teknolojik birikime sahiptir. Türk Hava Yolları gibi güzide bir kurumun yurt dışı uçuşlarında çevreci biyoyakıt kullanımını zorunlu hale getirdiği bir dönemde, akaryakıt dağıtım firmalarına ek bir maliyeti olmamasına rağmen harmanlama seviyesinin azaltılması ve geçmiş yılları da kapsayan bir düzenleme yapılmaya çalışılması doğru olmayacaktır.
Yerli üretimin birçok sektörde teşvik edildiği şu günlerde, yüzde 100 yerli hammadde kullanarak üretim yapılan ve ülke ekonomisine, tarıma, sanayi üretimine, istihdama ve katma değerli ürünlere büyük katkı sağlayan biyoetanol üretiminin büyüyerek devam etmesi hayati önem taşımaktadır. Ülkemizin dünya ülkeleriyle aynı çevreci politikaları sergileyerek bu oranları artırarak devam etmesi elzemdir.” EPDK’nın sektörün görüş ve önerilerine açtığı tebliğ, tarafların önerileri çerçevesinde kurul tarafından son şekli verilerek yürürlüğe girecek.
“Dünyada karışım oranı sürekli yükseltiliyor”
Türkiye’de biyoetanolün benzine harmanlama oranının yüzde 2 olarak uygulandığını hatırlatan Tezcan, Avrupa’da bu oranın en az yüzde 10, ABD’de yüzde 10-20, Brezilya’da ise yüzde 30’un üzerinde olduğunu söyledi. Brezilya’nın ortalama harmanlama oranını yüzde 50’ye çıkarmayı hedeflediğini ifade eden Tezcan, “Pandemi öncesinde ülkemizde yüzde 3 olarak uygulanan harmanlama oranı bugün yüzde 2’ye düşürülmüş durumda. Bu oran dünya ülkelerinin çok gerisindedir. En azından ilk etapta eski uygulama olan yüzde 3 seviyesine dönülmeli, kademeli olarak artırılmalıdır” ifadelerini kullandı.
News
