Pentagon’un insansız deniz araçları projeleri, yazılım sorunları ve iletişim hataları nedeniyle aksaklıklarla karşılaşıyor. 5 milyar doların ayrıldığı projede beklenen bir ilerlemenin kaydedilmediği belirtiliyor.
Geçen ay Kaliforniya kıyılarında yapılan bir ABD donanması testi sırasında, Pentagon’un öne çıkan otonom drone teknelerinden biri beklenmedik şekilde durdu. Yetkililer yazılım hatasını düzeltmeye çalışırken bir başka drone teknesi, duran tekneye çarptı. Aksaklık kameralara yansıdı.
Reuters’ın haberine göre daha önce raporlanmamış bu olay, ABD savunma teknolojisi şirketleri Saronic ve BlackSea Technologies tarafından üretilen iki tekneyi kapsıyor. Pentagon’un otonom deniz araçları geliştirme çabalarındaki aksaklıkların son örneklerinden biri olarak değerlendiriliyor.
İlk aksaklık değildi
Birkaç hafta önceki ayrı bir testte ise, bir destek botunun kaptanı, BlackSea tarafından çekilen bir otonom teknenin aniden hızlanması sonucu suya düştü.
Hedef Çin’in Tayvan Boğazı
Ukrayna savaşında deniz İHA’larının muazzam etkisini gören ABD askeri liderleri, Çin’in Tayvan Boğazı’ndan olası ilerleyişini engellemek için otonom hava ve deniz İHA’larına ihtiyaç duyduklarını defalarca dile getirdiler. Tayvan da kendi deniz İHA’larını edinmeye başladı.
Ukrayna’da geliştirilen ve çoğunlukla koltukları olmayan sürat teknelerine benzeyen, silah, patlayıcı ve gözetleme ekipmanı taşıyabilen İHA’lar, çoğunlukla uzaktan kumandalı ve yaklaşık 250.000 dolara mal oluyor; bu da onları Rusya’nın Karadeniz Filosunu etkili bir şekilde etkisiz hale getiren kamikaze görevleri için ideal kılıyor.
Ukrayna’da dronların gücü keşfedildi
Ukrayna’da kullanılan dronlar genellikle koltuksuz sürat tekneleri gibi görünür ve silah, patlayıcı ve gözetleme ekipmanı taşıyabilir. Maliyeti yaklaşık 250 bin dolar olan bu araçlar, kamikaze görevleri için uygun ve Rusya’nın Karadeniz Filosu’na ciddi kayıplar verdirdi.
ABD ise insan komutuna gerek duymadan sürüler halinde hareket edebilen otonom bir filo kurmayı hedefliyor. Bu görev daha yüksek maliyetli ve teknolojik olarak daha iddialı; bir sürat teknesinin maliyeti birkaç milyon dolara kadar çıkabiliyor.
Otonom deniz drone testlerindeki aksaklıklar, Pentagon’un bu teknolojiyi konuşlandırma çabalarının ne kadar zor olduğunu gösteriyor. Hudson Institute’dan otonom savaş uzmanı Bryan Clark, “Sistemlerin neler yapıp yapamayacağını daha iyi anlayana kadar taktiklerini uyarlamak zorunda kalacaklar” dedi.
Sözleşme askıya alındı
Ancak Donanma’nın sorunları sadece tekneleri çalıştırmakla sınırlı değil. Otonom deniz drone tedarik birimi, üst düzey amiralinin görevden alınmasıyla sarsıldı. Pentagon yetkilileri de geçen ay bir toplantıda program hakkında ciddi endişelerini dile getirdi.
En son kazadan sonra Pentagon’un Defense Innovation Unit (DIU), bazı teknelerin kontrolünde kullanılan otonom yazılımı sağlayan L3Harris ile yaklaşık 20 milyon dolarlık bir sözleşmeyi süresiz olarak askıya aldı. Pentagon ve DIU konuyla ilgili açıklama yapmadı.
1 milyar dolarlık yeni proje
Pentagon, 2023’te 1 milyar dolarlık Replicator programını başlattı. Program, donanma ve DIU gibi birimlerin binlerce hava ve deniz drone’u ile bunları kontrol edecek yazılımı edinmesini hedefliyor. İlk sistemlerin duyurusu bu ay yapılacak.
Donanma, BlackSea’ye 160 milyon dolar yatırım yaptı. Şirket, her ay Global Autonomous Reconnaissance Craft teknelerinden onlarca üretiyor.
Saronic ise 4 milyar dolar değerlemeye sahip ve Corsair isimli rekabetçi deniz dronunu üretiyor. Şirket henüz büyük bir sözleşme duyurmadı, prototip anlaşmalarıyla en az 20 milyon dolar gelir elde etti.
Donanmanın geçici görevdeki operasyon başkanı Jim Kilby, “Bu sistemler, filo erişimini artıracak, durumsal farkındalığı iyileştirecek ve savaş etkinliğini artıracak” dedi.
Trump özel olarak bütçe ayırdı
Başkan Donald Trump, otonom drone sürülerini askeri öncelik haline getirdi. Geçen ay kabul edilen “Big Beautiful Bill” yasa tasarısında deniz otonom sistemleri için yaklaşık 5 milyar dolar ayrıldı.
Ancak yeni yönetimde donanmanın yaklaşımı şüpheyle karşılanıyor. Nisan ayında, PEO USC bir LinkedIn paylaşımında BlackSea teknelerinin yazılımının başarılı bir testini duyurdu. Pentagon yetkilisi Colin Carrol, programın diğer Pentagon çabalarıyla çakıştığını belirterek değişiklikler olabileceğini söyledi.
PEO USC, art arda aksaklıklar nedeniyle inceleniyor ve yeniden yapılandırılabilir veya kapatılabilir. Birkaç ay önce birim lideri Rear Admiral Kevin Smith, güven kaybı nedeniyle görevden alındı.
News
